SKKN Một số giải pháp ứng dụng các sản phẩm số để nâng cao hiệu quả dạy học thực hành môn GDQP-AN tại trường THPT Đô Lương 3

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

     Xu thế hội nhập toàn cầu và sự tác động của cuộc cách mạng khoa học – công nghệ đã tạo ra nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng chứa đựng nhiều thách thức đối với mọi lĩnh vực đời sống, trong đó có giáo dục, việc phát triển giáo dục phải gắn liền với sự phát triển của công nghệ thông tin, của những sản phẩm công nghệ cao và nhu cầu học tập của học sinh. Chúng ta cũng có thể nhận thấy rõ ràng, trong một thời gian dài đương đầu với dịch bệnh covid -19 nhưng với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, các sản phẩm số, ngành giáo dục vẫn đứng vững và phát triển với phương châm “ngừng đến trường nhưng không ngừng việc học”. Đời sống nhân dân ngày càng nâng cao, việc học ngày càng được quan tâm, việc mua sắm các phương tiện học tập, tài trợ phương tiện học tập giúp cho đa số học sinh đều có phương tiện hỗ trợ học tập (điện thoại, máy tính bảng, ipad,…) và tiếp thu các sản phẩm số, các kiến thức bằng nhiều kênh, nhiều hướng khác nhau.

    Việc ứng dụng sản phẩm số (các video, hình ảnh, âm thanh… được số hóa) trong việc học tập đã trở nên phổ biến, không chỉ riêng lĩnh vực giáo dục mà còn phổ biến ở nhiều lĩnh vực khác như học nấu ăn, học múa, học hát, học vẽ, học lắp ghép…. Chúng ta xem các sản phẩm số hướng dẫn, phân tích về cách thức thực hiện nội dung mà chúng ta muốn thực hiện để học hỏi, làm theo và đạt được kết quả mình muốn. Có thể nói rằng, sản phẩm số là sản phẩm phù hợp với nhu cầu của con người, của thời đại công nghệ 4.0. Tuy nhiên, trong các nội dung dạy học thực hành GDQP-AN, việc đưa các sản phẩm số vào dạy học thực hành rất ít và chưa có bất cứ một đề tài nào đi sâu vào nghiên cứu vấn đề này.

    Giáo dục Quốc phòng – An ninh (GDQP-AN) là một bộ phận của nền giáo dục quốc dân, việc giáo dục phổ cập và tăng cường quốc phòng an ninh là nhiệm vụ chung của Đảng, Nhà nước và của toàn xã hội, phải được chỉ đạo, tổ chức thực hiện chặt chẽ, thống nhất từ trung ương đến từng địa phương, các hình thức phù hợp với từng đối tượng. Tuy nhiên, đây là một học còn mới so với các môn học khác trong hệ thống giáo dục quốc dân. Cùng với đó, GDQP-AN  là môn vừa học lý thuyết, vừa học thực hành nên các sản phẩm số, các phương pháp dạy học ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Nhất là trong các nội dung học thực hành, các động tác khó, cần định hướng, cần xem lại động tác một cách trực quan, hội thao thi đua một cách công bằng, tích cực và sôi nổi thì vai trò của các sản phẩm số lại càng quan trọng.

     Nhận thức rõ về tầm quan trọng của các sản phẩm số đối với quá trình dạy học thực hành môn học GDQP-AN  ở trường THPT. Chúng tôi luôn trăn trở, tìm tòi và tạo ra nhiều sản phẩm số để định hướng, mô tả cho học sinh về tầm quan trọng của nội dung bài học, tạo các tình huống sát thực tế đời sống, thực tế chiến đấu, tổ chức hội thao cũng như trong quá trình luyện tập học sinh có thể nhìn lại quá trình phân tích động tác của giáo viên bởi các sản phẩm số.

     Qua một thời gian dài nghiên cứu, tìm tòi, thực nghiệm một cách nghiêm túc các biện pháp, phương pháp ứng dụng các sản phẩm số vào dạy học thực hành GDQP-AN. Chúng tôi quyết định viết sáng kiến kinh nghiệm với đề tài “Một số giải pháp ứng dụng các sản phẩm số để nâng cao hiệu quả dạy học thực hành môn GDQP-AN tại trường THPT Đô Lương 3”. Hy vọng, những biện pháp của đề tài sẽ nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học thực hành GDQP-AN tại trường THPT Đô Lương 3 và quá trình dạy học thực hành GDQP-AN ở mọi cấp học. Giúp các em có các kĩ năng quân sự cần thiết để kiên định, vững vàng để phát triển nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, góp sức của mình vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

• Mục đích nghiên cứu. 

    Ứng dụng công nghệ thông tin, các sản phẩm số vào dạy học thực hành GDQP-AN để nâng cao chất lượng dạy học thực hành môn học GDQP-AN.

     Đem ra một giải pháp mới, một phương pháp dạy học mới để giúp cho đồng nghiệp, học sinh cấp trung học phổ thông dạy học GDQP-AN  một cách hiệu quả nhất.

     Giúp cho học sinh luôn có được sự hỗ trợ gián tiếp của giáo viên ở mọi lúc, mọi nơi khi tiến hành thực hiện tìm hiểu và luyện tập nội dung.

• Nhiệm vụ nghiên cứu.

   – Nghiên cứu những vấn đề lý luận về chuyển đổi số trong dạy học.

   – Điều tra khảo sát, đánh giá thực trạng ứng dụng các sản phẩm số tại trường THPT Đô Lương 3.

   – Đề xuất những biện pháp, phương pháp giảng dạy có sử dụng sản phẩm số để nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học thực hành môn GDQP-AN.

   – Điều tra khảo sát, đánh giá các giải pháp ứng dụng các sản phẩm số tại trường THPT Đô Lương 3 có khả thi hay không, có cấp thiết hay không.

• Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu.

4.1. Đối tượng nghiên cứu.

    – Nghiên cứu về các bài học thực hành giáo dục quốc phòng an ninh.

    – Nghiên cứu về khả năng tiếp cận, ứng dụng sản phẩm số của giáo viên và học sinh trường THPT Đô Lương 3.

    – Về phía học sinh, chúng tôi chia làm hai nhóm đối tượng :

         Nhóm 1: Học tập bình thường theo các phương pháp dạy học truyền thống gồm các lớp: 12T4, có 43 học sinh, 11D7 có 36 học sinh, 10D6 có 41 học sinh.(Năm học 2021-2022)

Nhóm thứ hai: Gồm các lớp: 12D2, có 41học sinh, 11T1 có 41 học sinh, 10D1 có 41 học sinh (Năm học 2021-2022). Tập luyện theo phương pháp thực nghiệm, ứng dụng các sản phẩm số để nâng cao hiệu quả dạy học thực hành môn GDQP-AN .

         Sau thời gian nghiên cứu ban đầu để có số liệu cụ thể khẳng định sự quan trọng của đề tài. Từ tháng 9/2022 chúng tôi tổ chức thực nghiệm, nghiên cứu với đối tượng là toàn thể học sinh trong nhà trường và một số trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

• Phương pháp nghiên cứu.

5.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận

    Thu thập các tài liệu, thông tin lý luận về vai trò của các sản phẩm số trên các sách, báo, tạp chí, tập san giáo dục, các văn bản chỉ đạo của các cấp, các bài tham luận trên internet.

5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.

    Nghiên cứu các vấn đề thực tiễn đời sống, thực tiễn giảng dạy có liên quan đến sản phẩm số.

5.2.1 Phương pháp quan sát sư phạm.

    Quan sát, theo dõi quá trình học tập, rèn luyện, thực hiện các động tác của học sinh.

5.2.1. Phương pháp điều tra.

    Trao đổi với giáo viên trong nhóm giáo dục quốc phòng – an ninh.

    Trao đổi, trò chuyện với học sinh.

    Điều tra bằng phiếu hỏi.

5.2.3. Phương pháp thống kê.

    Thu thập thông tin, xử lý thông tin và thống kê lại kết quả điều tra được.

5.2.4. Phương pháp thử nghiệm.

  Áp dụng các biện pháp của đề tài vào nội dung thực hành GDQP – AN cấp trung học phổ thông ở các lớp thực nghiệm sau đó khảo sát, đối chiếu với các lớp đối chứng (Không áp dụng các biện pháp).

• Tính mới của đề tài.

    Đề tài đề cập tới sản phẩm số trong dạy học thực hành GDQP-AN, đây là một phương dạy học mà chưa có đồng nghiệp nào đề cập tới. Những biện pháp của đề tài giải quyết được nhiều vướng mắc khi dạy học thực hành đề phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh theo chương trình phổ thông năm 2018.

    Hình thành nhân cách, phẩm chất, năng lực, tinh thần tự giác, tích cực học tập và giúp cho giáo viên, học sinh ứng biến linh hoạt ngay cả khi chuyển trạng thái dạy học trực tiếp sang trực tuyến trong tình huống bất thường xảy ra.

    Quá trình học tập của học sinh có sự hỗ trợ gián tiếp của giáo viên ở mọi lúc, mọi nơi thông qua các sản phẩm số.

    Đề tài khẳng định, làm nổi bật tầm quan trọng của các sản phẩm số đối với quá trình dạy học thực hành môn GDQP-AN. Giúp các em chủ động trong tất cả các hoạt động học và có kết quả khách quan, minh chứng kể cả trong quá trình kiểm tra, đánh giá nội dung thực hành môn GDQP-AN.

• Giả thuyết khoa học.

    Nếu như có các sản phẩm số như video, hình ảnh,… các phương tiện hỗ trợ như điện thoại thông minh, máy tính bảng,… thì các em sẽ được định hướng hướng một cách bài bản, các em không cần phải hỏi lại giáo viên phải làm như thế nào khi gặp khó khăn trong quá trình luyện tập trên lớp cũng như ở nhà. Các em có thể thi đua một cách tích cực, công bằng hơn khi đem sản phẩm của mình lên mạng xã hội để bình chọn, các em cũng có thể nhận xét, đánh giá sản phẩm, kết quả của bạn, tổ nhóm khác một cách công bằng, khách quan hơn.