Biện pháp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong hoạt động Nói và nghe môn Tiếng Việt lớp 3 (đủ 3 bộ sách)

Phát triển kỹ năng sống là một yêu cầu quan trọng trong Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018, đặc biệt đối với học sinh tiểu học – giai đoạn hình thành nhân cách và thói quen học tập lâu dài. Nhận thấy hoạt động “Nói và nghe” trong môn Tiếng Việt lớp 3 là một môi trường lý tưởng để rèn luyện kỹ năng sống, tôi đã thực hiện đề tài “Biện pháp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong hoạt động Nói và nghe môn Tiếng Việt lớp 3”. Đề tài hướng đến việc nâng cao hiệu quả giáo dục thông qua việc tích hợp kỹ năng sống vào nội dung môn học, đồng thời phát huy tính tích cực, sáng tạo và chủ động của học sinh.

1. Tóm tắt lý do chọn đề tài

Thực tế giảng dạy cho thấy học sinh lớp 3 thường ngại phát biểu, còn thiếu kỹ năng diễn đạt, giao tiếp và chưa có sự tự tin khi tham gia các hoạt động nói trước lớp. Bên cạnh đó, kỹ năng sống như hợp tác, tư duy phản biện, giao tiếp hiệu quả cũng chưa được chú trọng đúng mức trong môn Tiếng Việt. Vì vậy, tôi nhận thấy việc lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động “Nói và nghe” là một giải pháp thiết thực, vừa cải thiện kỹ năng ngôn ngữ, vừa rèn luyện kỹ năng sống cần thiết cho học sinh, giúp các em học tốt hơn và sống tốt hơn.

2. Các biện pháp triển khai

Biện pháp 1: Vận dụng phương pháp kể chuyện theo tranh và lồng tiếng cho video trong hoạt động nói và nghe để rèn luyện kỹ năng tư duy, sáng tạo cho học sinh

Giáo viên tổ chức các hoạt động kể chuyện theo tranh, hoặc để học sinh thuyết minh, lồng tiếng cho các đoạn phim hoạt hình đơn giản. Cách làm này giúp học sinh rèn kỹ năng diễn đạt ngôn ngữ, mở rộng vốn từ, phát triển tư duy hình ảnh và khả năng sáng tạo nội dung.

Biện pháp 2: Tăng cường tổ chức trò chơi học tập trong hoạt động nói và nghe Tiếng Việt 3 để rèn luyện kỹ năng hợp tác

Thông qua các trò chơi như “Đoán ý đồng đội”, “Truyền tin bằng lời”, học sinh được làm việc theo nhóm nhỏ, cùng nhau phối hợp và hoàn thành nhiệm vụ ngôn ngữ. Từ đó, các em không chỉ rèn luyện được kỹ năng nói – nghe, mà còn học cách lắng nghe người khác, hợp tác và tôn trọng ý kiến tập thể.

Biện pháp 3: Biến hoạt động nói và nghe thành một sân khấu trình diễn để rèn luyện kỹ năng thuyết trình, khởi tạo ý tưởng cho học sinh

Giáo viên khuyến khích học sinh xây dựng các tiểu phẩm nhỏ, trình diễn trước lớp hoặc đóng vai nhân vật trong bài học. Các hoạt động này tạo môi trường để học sinh tự tin nói trước đám đông, phát huy khả năng thuyết trình và sáng tạo ý tưởng, từ đó giúp các em học tập chủ động hơn.

Biện pháp 4: Tổ chức hoạt động trải nghiệm điều tra “Phóng viên tuổi hồng” giúp học sinh nâng cao kỹ năng thu thập thông tin

Học sinh được giao nhiệm vụ đóng vai phóng viên đi phỏng vấn bạn bè, thầy cô, hoặc người thân về một chủ đề quen thuộc như: bảo vệ môi trường, an toàn giao thông… Sau đó, các em sẽ trình bày lại nội dung thu thập được. Qua đó, học sinh rèn kỹ năng đặt câu hỏi, ghi nhớ, tổng hợp và diễn đạt – những kỹ năng sống quan trọng trong thế kỷ 21.

3. Điểm mới, sáng tạo của đề tài

• Kết hợp hoạt động học ngôn ngữ với kỹ năng sống thực tiễn.

• Đổi mới hình thức dạy học nói – nghe qua mô hình trải nghiệm, đóng vai và công nghệ.

• Tăng cường môi trường học tập tích cực, phát triển năng lực giao tiếp toàn diện.

• Thiết kế linh hoạt, dễ triển khai với mọi đối tượng học sinh lớp 3.

• Góp phần cải thiện sự tự tin, tư duy phản biện và tinh thần hợp tác trong học sinh.

4. Hiệu quả của đề tài

Sau thời gian áp dụng, học sinh chủ động hơn trong hoạt động nói và nghe, mạnh dạn phát biểu ý kiến và có khả năng trình bày rõ ràng, mạch lạc hơn. Nhiều em biết lắng nghe bạn, chia sẻ và phản hồi tích cực. Kết quả học tập của học sinh được cải thiện rõ rệt, đặc biệt ở các kỹ năng ngôn ngữ và kỹ năng sống. Giáo viên dễ dàng xây dựng tiết học sinh động, hiệu quả hơn. Phụ huynh cũng nhận thấy con em mình trở nên tự tin, giao tiếp tốt hơn trong cuộc sống hàng ngày.

“Biện pháp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong hoạt động Nói và nghe môn Tiếng Việt lớp 3” là một sáng kiến có giá trị thực tiễn cao, giúp giáo viên đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực. Đề tài cũng góp phần tích cực vào việc hình thành kỹ năng sống thiết yếu cho học sinh trong thời đại mới. Quý thầy cô có thể tham khảo và áp dụng linh hoạt các biện pháp đã trình bày trong bài để làm phong phú thêm các tiết dạy Tiếng Việt lớp 3.

👉 Để xem nội dung đầy đủ và chi tiết của toàn văn tài liệu, kính mời truy cập tại: Biện pháp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong hoạt động Nói và nghe môn Tiếng Việt lớp 3 (đủ 3 bộ sách)