Biện pháp tổ chức trò chơi trong một số dạng toán nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học sinh lớp 3 (đủ 3 bộ sách)

Trong bối cảnh Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đề cao việc phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, việc đổi mới phương pháp dạy học ngày càng đóng vai trò then chốt, đặc biệt ở bậc Tiểu học. Xuất phát từ thực tiễn giảng dạy môn Toán, sáng kiến kinh nghiệm “Biện pháp tổ chức trò chơi trong một số dạng toán nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học sinh lớp 3” được thực hiện nhằm gia tăng sự chủ động, sáng tạo và niềm yêu thích môn Toán cho học sinh. Sáng kiến này đặc biệt phù hợp với đối tượng học sinh lớp 3 – độ tuổi ham vận động, dễ bị nhàm chán nếu học thụ động – đồng thời bám sát định hướng phát triển năng lực cốt lõi theo chương trình mới.

1. Tóm tắt lý do chọn đề tài

Thực tế giảng dạy cho thấy, nhiều học sinh lớp 3 tỏ ra lúng túng, thiếu hứng thú khi tiếp cận các dạng toán trừu tượng, đặc biệt là các dạng toán nâng cao tư duy. Nguyên nhân không chỉ đến từ nội dung bài học mà còn ở cách tổ chức dạy học còn nặng về lý thuyết, thiếu sáng tạo và chưa tạo được không khí vui tươi, hấp dẫn. Chính vì vậy, người viết nhận thấy cần thiết phải tổ chức dạy học theo hướng tích cực, trong đó việc lồng ghép các trò chơi học tập vào giảng dạy Toán là giải pháp khả thi, hiệu quả. Sáng kiến ra đời nhằm góp phần cải thiện chất lượng môn Toán, phát triển năng lực cho học sinh, đồng thời tạo sự gắn kết giữa thầy và trò.

2. Các biện pháp thực hiện

Biện pháp 1: Tổ chức trò chơi vận động, kết hợp giữa cá nhân và nhóm giúp học sinh phát huy sự chủ động, sáng tạo trong học tập

Biện pháp này hướng đến việc tạo môi trường học tập linh hoạt, khơi dậy hứng thú học Toán thông qua các trò chơi vận động nhẹ nhàng như “Chạy tiếp sức giải toán”, “Bốc thăm tìm cặp phép tính đúng”. Giáo viên kết hợp thi đua cá nhân và nhóm để học sinh rèn luyện kỹ năng phản xạ, tư duy nhanh, đồng thời phát huy sự năng động. Điểm mới là vận dụng các yếu tố vận động thể chất vào tiết Toán, giúp các em vừa học, vừa chơi, vừa ghi nhớ kiến thức.

Biện pháp 2: Tổ chức trò chơi kết hợp hoạt động trải nghiệm hình học theo nhóm giúp học sinh tương tác, kết nối với nhau

Thông qua các trò chơi như “Xây hình bằng que tính”, “Tìm kiếm hình học quanh em”, học sinh được vận động trí tưởng tượng và kỹ năng quan sát thực tế. Biện pháp này thúc đẩy học sinh làm việc nhóm hiệu quả, tương tác, trao đổi và cùng nhau giải quyết tình huống học tập. Điểm mới là sự kết hợp giữa học và trải nghiệm thực tiễn, khiến kiến thức không còn khô khan mà gần gũi, sinh động hơn.

Biện pháp 3: Kết hợp phần mềm PowerPoint để thiết kế trò chơi sinh động, mới mẻ giúp nâng cao hứng thú của học sinh

Giáo viên xây dựng trò chơi như “Ai là triệu phú Toán học”, “Chiếc nón kỳ diệu” với hiệu ứng sinh động bằng PowerPoint. Việc trình chiếu trò chơi trên bảng tương tác hoặc máy chiếu không chỉ kích thích sự tập trung mà còn khơi gợi sự yêu thích của học sinh đối với môn học. Đây là điểm sáng tạo nổi bật trong việc ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới hình thức dạy học.

Biện pháp 4: Vận dụng các phần mềm trực tuyến Wordwall, Bamboozle giúp trò chơi sinh động, hấp dẫn hơn

Biện pháp này tận dụng lợi thế của công nghệ số, mang đến trải nghiệm học Toán hiện đại. Các trò chơi như “Chọn đáp án đúng”, “Ghép cặp phép tính” trên nền tảng Wordwall, Bamboozle tạo nên lớp học trực tuyến tương tác cao. Học sinh được tiếp cận với cách học mới, giáo viên dễ dàng kiểm soát tiến độ và kết quả học tập. Điểm mới nằm ở việc cá nhân hóa nội dung trò chơi, phù hợp trình độ từng học sinh.

Biện pháp 5: Sử dụng phần mềm học tập kết hợp trò chơi Quizlet giúp học sinh ôn tập bài hiệu quả

Quizlet là công cụ giúp giáo viên thiết kế thẻ học và trò chơi tương tác về khái niệm, phép tính, dạng toán. Học sinh lớp 3 có thể học mọi lúc mọi nơi, tự kiểm tra, luyện tập nhờ hình thức học kết hợp game hóa. Biện pháp này giúp củng cố kiến thức theo hướng vừa học vừa chơi, tạo thói quen tự học, tự ôn bài hiệu quả hơn.

3. Điểm mới, điểm sáng tạo của đề tài

• Lồng ghép linh hoạt trò chơi vận động, trò chơi nhóm và trò chơi công nghệ vào giảng dạy Toán lớp 3.

• Kết hợp giữa học tập và trải nghiệm, tăng tính tương tác giữa học sinh với học sinh và học sinh với giáo viên.

• Tận dụng tối đa phần mềm công nghệ hiện đại như PowerPoint, Wordwall, Quizlet để thiết kế hoạt động học tập hấp dẫn.

• Hình thức dạy học đổi mới, tạo môi trường học tích cực, giúp học sinh vừa phát triển tư duy toán học, vừa rèn kỹ năng mềm.

• Dễ triển khai, chi phí thấp, phù hợp thực tiễn dạy học tại các trường Tiểu học.

4. Hiệu quả của đề tài

• Học sinh trở nên hào hứng, tích cực hơn trong mỗi tiết học Toán, nhất là với các dạng toán từng bị xem là khô khan.

• Nâng cao rõ rệt khả năng hợp tác, tương tác nhóm, phát triển kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề cho học sinh.

• Giáo viên dễ dàng kiểm tra – đánh giá mức độ tiếp thu kiến thức một cách sinh động, trực quan.

• Phụ huynh đánh giá cao hiệu quả và sự tiến bộ của con qua hoạt động trò chơi tích hợp học tập.

• Tập thể lớp học có không khí vui tươi, thân thiện, lan tỏa sự tích cực trong toàn trường.

Sáng kiến “Biện pháp tổ chức trò chơi trong một số dạng toán nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học sinh lớp 3” là một hướng đi thiết thực trong việc đổi mới phương pháp dạy học Toán. Với những trò chơi hấp dẫn, dễ áp dụng và tính sáng tạo cao, sáng kiến không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức mà còn khơi gợi niềm yêu thích học Toán nơi học sinh. Quý thầy cô quan tâm có thể tham khảo chi tiết nội dung đầy đủ của sáng kiến tại đường link: Biện pháp tổ chức trò chơi trong một số dạng toán nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học sinh lớp 3 (đủ 3 bộ sách)