ĐỀ CƯƠNG LVTS KĨ NĂNG HỢP TÁC TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC

1

. Lí do chọn đề tài

.1.Để tồn tại và phát triển, từ bao đời nay, mỗi cá nhân và mỗi cộng đồng

1

dù muốn hay không vẫn không ngừng hợp tác với nhau để chinh phục thiên

nhiên hay giải quyết các vấn đề xã hội. Xã hội loài người phát triển đến trình độ

cao, với sự xuất hiện của nền kinh tế tri thức và xã hội tri thức thì con người

càng cần phải hợp tác. Ngày nay, hợp tác không chỉ là nhu cầu tăng thêm sức

lực hoặc trí lực để hoàn thành những mục tiêu chung, mà quan trọng hơn nhu

cầu hợp tác đã trở nên bức thiết với mọi cá nhân và cộng đồng. Cự tuyệt hợp tác

hoặc thiếu khả năng hợp tác đồng nghĩa với trì trệ và kém phát triển. Muốn hợp

tác thành công đương nhiên mỗi cá nhân và cộng đồng phải biết cách hợp tác và

nâng cao năng lực hợp tác. Để thực hiện được mục đích đó thì giáo dục có vai

trò quan trọng trong sự phát triển con người, đặc biệt cần giáo dục kĩ năng hợp

tác ngay từ cấp tiểu học.

Nhận thức được tầm quan trọng của khả năng hợp tác đối với sự phát triển

của nhân loại, của con người, chương trình giáo dục phổ thông mới đã xây dựng

nhằm hình thành và phát triển cho học sinh những năng lực cốt lõi. Trong đó

những năng lực chung được hình thành, phát triển thông qua tất cả các môn học

và hoạt động giáo dục và năng lực giao tiếp – hợp tác là một trong số 3 năng lực

chung rất được quan tâm. Đổi mới chương trình phổ thông bao gồm cả đổi mới

về nội dung chương trình và phương pháp dạy học, trong đó chú trọng đến việc

phát triển kĩ năng hợp tác cho học sinh. Với kĩ năng này, người học được làm

việc cùng nhau theo các nhóm nhỏ và mỗi một thành viên trong nhóm đều có cơ

hội tham gia vào nhiệm vụ đã được phân công. Kĩ năng hợp tác giúp các em rèn

luyện và phát triển kĩ năng làm việc, kĩ năng giao tiếp, tạo điều kiện cho các em

học hỏi lẫn nhau, phát huy vai trò trách nhiệm, tính tích cực. Việc phát triển kĩ

năng hợp tác sẽ giúp mỗi học sinh khắc phục được một số nhược điểm của bản

thân. Kĩ năng này rất tốt cho khả năng phát biểu trước đám đông – điều mà đa số

4

học sinh ngày nay rất yếu. Không những thế, nó còn rèn luyện cho học sinh biết

sống trong tập thể, biết nói và biết nghe người khác nói. Đó là tiền đề để xây

dựng một xã hội tốt đẹp. Qua việc hợp tác, tình đoàn kết sẽ được tăng lên nhờ sự

thông hiểu nhau. Và cũng qua đó, các thành viên trong nhóm sẽ biết tuân thủ các

qui định, trước hết là của nhóm. Đấy là tiền đề để sau này học sinh là những

công dân tuân thủ pháp luật tốt. Vì vậy việc rèn cho các em các kỹ năng hợp tác

là hết sức cần thiết.

1

.2. Ngày nay, học tập hợp tác cũng bắt đầu được nghiên cứu và áp dụng

trong các nhà trường. Tuy nhiên, ở trường tiểu học, vấn đề này chưa thật sự

được chú trọng. Nhiều học sinh, nhất là học sinh tiểu học vẫn chỉ quen với việc

học theo hình thức cá nhân, rất ít khi tham gia học nhóm, nếu có thì chỉ mang

tính hình thức. Bên cạnh nguyên nhân như giáo viên còn thiếu kinh nghiệm

trong việc tổ chức các hoạt động học tập hợp tác nên ít tổ chức thường xuyên

các hoạt động tạo cơ hội cho học sinh hợp tác cùng nhau trong học tập thì cũng

có những nguyên nhân rất quan trọng khác. Đó là học sinh tiểu học chưa được

trang bị một cách đầy đủ, bài bản những tri thức về kĩ năng hợp tác nên việc vận

dụng tri thức, kinh nghiệm của bản thân vào trong các hành động hợp tác còn

chưa đầy đủ và hệ thống, nói cách khác kĩ năng hợp tác trong học tập của học

sinh tiểu học còn rất hạn chế. Để đề ra những biện pháp khắc phục, cần có

những nghiên cứu làm rõ hơn cơ sở lý luận về kĩ năng hợp tác trong học tập của

học sinh tiểu học, có các khảo sát đánh giá thực trạng và đề xuất các biện pháp

tác động để phát triển kĩ năng này cho các em.

Xuất phát từ những lí do trên, đề tài “Kĩ năng hợp tác trong học tập của

học sinh tiểu học” đã được lựa chọn.

2

. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn về kĩ năng hợp tác trong học

tập của học sinh tiểu học, đề tài đề xuất một số biện pháp tác động nhằm phát

triển kĩ năng này cho các em.

5

3

. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

.1. Đối tượng nghiên cứu:

3

–

–

Kĩ năng hợp tác trong học tập của học sinh tiểu học

Phát triển kĩ năng hợp tác trong học tập của học sinh tiểu học.

3

.2. Khách thể nghiên cứu:

Học sinh tiểu học

4

. Giả thuyết khoa học

Kĩ năng hợp tác trong học tập của đa số học sinh tiểu học được nghiên

cứu chưa tốt. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển kĩ năng này của các

em, trong đó, phương pháp dạy học của giáo viên có ảnh hưởng nhiều nhất.

Nếu nâng cao nhận thức cho GV và học sinh về kĩ năng hợp tác trong học

tập; tổ chức rèn luyện thường xuyên kĩ năng hợp tác trong học tập thì sẽ phát

triển được kĩ năng này cho các em.

5

. Nhiệm vụ nghiên cứu

.1. Nghiên cứu một số vấn đề lí luận về kĩ năng hợp tác của học sinh tiểu

5

học: làm rõ các khái niệm công cụ, các thành phần cấu trúc của kĩ năng hợp tác

trong học tập của học sinh tiểu học, các yếu tố ảnh hưởng đến kĩ năng này.

5

.2. Khảo sát thực trạng về kĩ năng hợp tác của học sinh tiểu học và các

yếu tố ảnh hưởng tới thực trạng đó.

.3. Đề xuất và thử nghiệm các biện pháp phát triển kĩ năng hợp tác của

học sinh tiểu học.

. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

.1.Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu kĩ năng hợp tác của học sinh

5

6

6

toàn cấp tiểu học theo tiếp cận bao gồm các kĩ năng thành phần: Kĩ năng nhận

thức vấn đề hợp tác, kĩ năng lập kế hoạch hợp tác, kĩ năng tổ chức trong hợp tác

và kĩ năng giao tiếp trong hợp tác.

6

.2.Về địa bàn nghiên cứu:

Hai trường tiểu học Phú Diễn và Trường tiểu học Hồ Tùng Mậu – Quận

Bắc Từ Liêm – Hà Nội.

6

6

.3. Về khách thể nghiên cứu: Giáo viên và học sinh tiểu học

7

. Phương pháp nghiên cứu:

7

.1.Phương pháp nghiên cứu lý luận

Mục đích: Thu thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu, các công trình nghiên

cứu, sách, báo, tạp chí… có liên quan đến vấn đề phát triển kĩ năng hợp tác trong

học tập cho học sinh tiểu học làm khái niệm công cụ để nghiên cứu đề tài.