Một số biện pháp chỉ đạo chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy – Học môn Toán khối 4

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

    Như chúng ta đã biết, mục đích của quá trình dạy học ở bậc Tiểu học là nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về tự nhiên và xã hội. Nhằm giúp học sinh từng bước hình thành nhân cách, từ đó trang bị cho học sinh các phương pháp ban đầu về hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn. Mục tiêu đó được thực hiện thông qua việc dạy học các môn và thực hiện theo định hướng yêu cầu giáo dục, nhằm trang bị cho trẻ những kiến thức, kỹ năng cần thiết để trẻ tiếp tục học ở bậc Trung học hay cho công việc lao động của trẻ sau này. 

Trong các môn học, môn Toán là một môn học độc lập có vị trí hết sức quan trọng bởi vì : 

    – Môn Toán giúp học sinh nhận biết những mối quan hệ về số lượng và hình dạng không gian của thế giới hiện thực.  

    – Môn Toán góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, giải quyết vấn đề, góp phần phát triển trí thông minh. Những thao tác tư duy có thể rèn luyện cho học sinh qua môn Toán bao gồm phân tích tổng hợp, so sánh, tương tự, khái quát hóa, trìu tượng hóa, cụ thể hoá,  đặc biệt hóa. Các phẩm chất trí tuệ có thể rèn luyện cho học sinh bao gồm: tính độc lập, tính linh hoạt, tính nhuần nhuyễn, tính sáng tạo.  

    – Các kiến thức, kĩ năng của môn Toán ở Tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống; chúng rất cần thiết cho người lao động, rất cần thiết để học tốt các môn học khác ở Tiểu học và chuẩn bị cho việc học tốt môn Toán ở bậc trung học 

Xuất phát từ vị trí quan trọng của môn Toán, qua thực tế giảng dạy, chỉ đạo chuyên môn trong nhiều năm, tôi thấy mặc dù chất lượng dạy học của nhà trường nói chung và môn toán nói riêng  trong những năm gần đây đã được nâng lên đáng kể và luôn được đứng vào trong tốp đầu của huyện nhà. Song thực tế cho thấy chất lượng môn Toán hàng năm của khối 4 vẫn chưa đạt như mong muốn, qua các bài kiểm tra định kì, tỷ lệ học sinh trung bình còn cao, đặc biệt tỷ lệ học sinh điểm dưới 5 cao hơn so với các khối khác trong trường. Đó là điều tôi thường băn khoăn, trăn trở, làm thế nào để các em nâng được chất lượng học tập môn toán lớp 4?

        Là người quản lý phụ trách chuyên môn trong nhà trường, nhiều năm qua, tôi luôn suy nghĩ, tìm hiểu nguyên nhân và biện pháp chỉ đạo công tác dạy – học trong nhà trường nói chung và đặc biệt là môn toán lớp 4 nói riêng góp phần nâng cao chất lượng dạy – học chung của  nhà trường. Vì vậy năm học này, tôi mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu “ Một số biện pháp chỉ đạo chuyên môn nhằm  nâng cao chất lượng dạy – học  môn Toán khối 4 trong nhà trường Tiểu học” nhằm góp phần  đẩy mạnh sự phát triển giáo dục của đơn vị trong những năm tới.

1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:  

Tìm ra biện pháp chỉ đạo chuyên môn nhằm  nâng cao chất lượng môn Toán khối 4 trong nhà trường Tiểu học tôi đang công tác.

     III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

     – Chất lượng giảng dạy và học tập của đội ngũ giáo viên, học sinh khối lớp 4 trường Tiểu học Xuân Bái.

     – Các tài liệu liên quan nhằm tìm ra các biện pháp chỉ đạo chuyên môn và thực hiện với giáo viên giảng dạy khối 4 và học sinh lớp 4 trong trường.

1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

    – Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

    – Phương pháp điều tra, khảo sat; tổng hợp thống kê, so sánh số liệu…

1. PHẦN  NỘI DUNG

 I.SỞ LÍ LUẬN

    -Trong chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học ( Ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 5 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu rõ: “Môn Toán ở Tiểu học nhằm giúp học sinh: Có  những kiến thức cơ bản  ban đầu về số học các số tự nhiên, phân số, số thập phân; các đại lượng thông dụng; một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản. Hình thành các kỹ năng thực hành tính, đo lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng thiết thực trong cuộc sống. Bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí và diễn đạt đúng( nói và viết) cách phát hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống; kích thích trí tưởng tượng; chăm học và hứng thú học tập toán; hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo.”

   – Môn Toán ở Tiểu học được soạn theo kế hoạch dạy học quy định ( tuần – bài) và dựa theo các bài học trong sách giáo khoa môn Toán đã và đang được sử dụng trong các trường Tiểu học toàn quốc. Đối với từng tiết dạy trong sách giáo khoa đã có hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng đề cập tới nội dung yêu cầu cần đạt. Đây là yêu cầu cơ bản, tối thiểu mà tất cả học sinh cần phải đạt được sau tiết học. Như vậy giúp giáo viên có cơ sở xác định yêu cầu cần đạt và bài tập cần làm trong sách giáo khoa để đảm bảo mọi đối tượng học sinh đều đạt chuẩn kiến thức kĩ năng của môn Toán trong chương trình. Đồng thời, căn cứ vào tình hình thực tế của mỗi lớp học, giáo viên khuyến khích, tạo điều kiện cho những học sinh có khả năng, có điều kiện giải quyết tất cả các bài tập trong sách giáo khoa; chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong sử dụng sách giáo khoa khi dạy học nhằm phát triển năng lực của mỗi học sinh góp phần thực hiện dạy đúng đối tượng học sinh ở Tiểu học. 

   – Từ  mục tiêu, yêu cầu của môn Toán  lớp 4 giúp học sinh có một số hiểu biết ban đầu  về số tự nhiên, phân số ( tử số và mẫu số không quá hai chữ số) và về cộng, trừ, nhân, chia với các số đó. Biết đọc, viết, so sánh, thực hành tính cộng, trừ, 

nhân, chia các số đã học. Biết sử dụng các đơn vị đã học và các đơn vị tấn, tạ, yến, giây, thế kỉ trong tính toán và đo lường. Nhận biết được góc nhọn, góc tù, góc bẹt, đường thẳng vuông góc, đường thẳng song song, hình bình hành, hình thoi. Biết tính diện tích của hình bình hành, hình thoi. Biết giải bài toán có nội dung thực tế có đến ba bước tính. Nhận biết được một số thông tin trên bản đồ cột. Dựa vào cơ sở đó người giáo viên linh hoạt  vận dụng các phương pháp, đổi mới các hình thức dạy học Toán nhằm nâng cao chất lượng môn Toán lớp 4 cho học sinh. Như vậy mới nâng cao được chất lượng môn toán cho học sinh Tiểu học.

4. THỰC TRẠNG VỀ CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC MÔN TOÁN LỚP 4.

   1.Thuận lợi và khó khăn

*Thuận lợi:

     + Địa phương: 

        Trong những năm gần đây đời sống kinh tế văn hoá giáo dục của nhân dân được phát triển, nhận thức có nhiều chuyển biến tốt, con em đi học đã được phụ huynh quan tâm hơn. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương luôn quan tâm đến công tác giáo dục của nhà trường.

      + Nhà trường:

       – Đội ngũ giáo viên nói chung và của khối lớp 4 nói riêng đại đa số là trẻ khoẻ nhiệt tình, tâm huyết với nghề và có năng lực chuyên môn. Số giáo viên có trình độ trên chuẩn cao: 4/4 đạt trên chuẩn(100%).

     – Nhà trường luôn nhận được sự chỉ đạo sát sao của phòng Giáo dục và đào tạo

     – Trường nhiều năm đạt danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc.

     – Đa số học sinh ngoan, có ý thức vươn lên trong học tập.

*Khó khăn:

     – Là một xã nắm phía tây huyện Thọ Xuân, địa bàn dân cư rộng, một bộ phận học sinh đi lại khó khăn( cách trường 4-5 km). .

     – Trình độ dân trí không đều, điều kiện kinh tế của nhân dân còn nhiều khó khăn. Địa phương là một điểm nóng của tệ nạn ma tuý nên ảnh hưởng nhiều đến công tác giáo dục.  

    – Một bộ phận phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình, còn phó mặc cho nhà trường.

   – Cơ sở vật chất của nhà trường tuy đã có sự đầu tư hàng năm, song vẫn chưa đủ để đáp ứng được nhu cầu của việc dạy và học.

2. Thực trạng chất lượng môn Toán lớp 4.

Qua theo dõi việc giảng dạy, kết quả kiểm tra định kì môn toán khối 4, kết hợp với nhận xét của từng giáo viên chủ nhiệm trong 2 năm gần đây, bản thân nhận thấy rằng: tỉ lệ học sinh hoàn thành  mức độ thấp và chưa hoàn thành môn toán (HS  điểm 5- 6 và dưới 5) của khối 4 còn khá cao, cụ thể như sau:           

      Kết quả kiểm tra định kì cuối năm của 2 năm học gần đây như sau: