SKKN Biện pháp gây hứng thú học tập giúp học sinh lớp 6 học tốt phân môn học hát

PHẦN 1.  MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài:

Âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người, đặc biệt là đối với lứa tuổi thiếu niên nhi đồng. Những nốt nhạc trầm bỗng, những giai điệu mượt mà, vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc, như dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ. Vì vậy mà tạo điều kiện cho các em tiếp xúc với âm nhạc là cho các em cơ hội để có một nền học vấn toàn diện, không chỉ có khoa học mà còn về nghệ thuật, giúp cho các em phát huy được tính tích cực, tính tự giác, tính chủ động, sáng tạo của học sinh, bồi dưỡng cho học sinh năng lực tự học,khả năng thực hành, lòng say mê và ý trí vươn tới cái đẹp. Các em tham gia ca hát là được tự hoạt động, tìm hiểu và  nhận thức thế giới xung quanh và tự khẳng định được bản thân. Những hình tượng, những âm thanh, tiết tấu của bài hát, bản nhạc tác động vào cảm xúc của các em, giúp các em phát triển trí tuệ, có sự liên tưởng, tưởng tượng và có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức của các em.

Chẳng Ngôn ngữ nào êm dịu và trầm lắng như ngôn ngữ của thi ca.

Chẳng âm điệu nào thiết tha cho bằng cung thanh trầm của khúc nhạc…

Trong trường THCS  hiện nay việc dạy học đã thực sự đảm bảo yêu cầu giáo dục toàn diện, giáo viên và học sinh đều thấy được tầm quan trọng của tất cả các môn học, xong mỗi môn học lại có đặc điểm riêng.

Đối với môn âm nhạc chỉ được nghe, nhìn và bắt chước nó không có phép tính cụ thể, đây là một môn học mang tính trìu tượng nhằm phát triển trí óc của học sinh. Những năm gần đây, Đảng và nhà nước đã thực sự quan tâm tới môn học này. Giáo viên có sách giáo khoa hướng dẫn mục bài, học sinh có sách giáo khoa in những hình ảnh minh hoạ, trình bầy đẹp, rõ ràng, đồ dùng dạy học cũng được trang bị tương đối tốt như: Đàn phím điện tử, đàn ghi ta, bộ tranh âm nhạc, đĩa nhạc, giúp cho hoạt động nhận thức của học sinh từ tư duy trừu tượng đến trực quan sinh động.Và có tác dụng to lớn trong việc phát huy trí sáng tạo, kích thích hứng thú, tự tin trong học tập và trong cuộc sống. Hoạt động âm nhạc ở trường THCS cũng là một hoạt động góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người lao động mới. Học sinh THCS đang trong thời kì phát triển nhanh về thể chất và tâm – sinh lí, các em có nhiều suy nghĩ và ước mơ về cuộc sống. Bởi vậy, công việc của người giáo viên nói chung và giáo viên bộ môn âm nhạc nói riêng là người quản lí, điều khiển, tổ chức các hoạt động mà mục tiêu giúp học sinh tìm tòi và khám phá tri thức, phải có những giải pháp phù hợp để đáp ứng được yêu cầu thực tiễn  sự phát triển của xã hội hiện nay.

Môn học Âm nhạc ở trường THCS nói chung và khối lớp 6 nói riêng gồm ba phân môn là : học hát; nhạc lí, tập đọc nhạc và Âm nhạc thường thức. Trong đó phân môn học hát là phân môn chủ đạo để tổ chức được nhiều hoạt động gây hứng thú trong một tiết âm nhạc hơn những phân môn khác. Đây cũng là phân môn phát huy tính tích cực sáng tạo chủ động của học sinh. Đó chính là lí do mà tôi muốn nghiên cứu đề tài:“Biện pháp gây hứng thú học tập giúp học sinh lớp 6 học tốt phân môn học hát ” 

1.2. Mục đích nghiên cứu:

Nhà soạn nhạc thiên tài người Đức Beethoven đã nói: “Âm nhạc làm trái tim của người nam sôi sục và khóe mắt của người nữ đẫm lệ”…Âm nhạc đã là ngôn ngữ của tâm hồn của trái tim và nhịp đập cuộc sống, phải chăng tất cả những điều đó đã khẳng định sự kì diệu của âm nhạc trong cuộc sống loài người.

Trong nền giáo dục của xã hội văn minh chúng ta giáo dục một cách toàn diện với đầy đủ tri thức khoa học kỹ thuật của nhân loại, trong đó không thể thiếu giáo dục thẩm mỹ, giáo dục nhân cách của con người bằng biện pháp nào đó thì âm nhạc có đầy đủ ý nghĩa để hướng con người tới cái hay cái đẹp trong cuộc sống. Đối với học sinh lớp 6 ở trường THCS thì sự trưởng thành và nhận biết nhiều điều trong cuộc sống có phần theo từng cung bậc của giai điệu âm nhạc. Âm nhạc đã giúp con người trở nên hoàn thiện trong muôn vàn tri thức của nhân loại. Bộ môn âm nhạc vì thế mà ngày càng thu hút sự quan tâm của các bậc phụ huynh và các tổ chức trong và ngoài ngành giáo dục vì nó kích thích sự tìm hiểu học hỏi của học sinh ở mọi lứa tuổi. Và cũng là điều Luật giáo dục năm 2005 quy định “ Phương châm giáo dục phát huy tính tích cực chủ động, tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng cho người học tính tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên…”. Học âm nhạc giúp học sinh tính năng động, xây dựng tư cách và trách nhiệm của công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, có kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh. Âm nhạc còn là phương tiện giáo dục tích cực góp phần hình thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, thị hiếu âm nhạc lành mạnh, tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm và luôn có cái nhìn đẹp hơn, hoàn thiện hơn nhằm giúp các em giảm bớt căng thẳng cho những tiết học sau.

Muốn cho các em có tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo, có khả năng tự học, thực hành, lòng say mê và ý chí vươn lên, đòi hỏi người giáo viên phải có một phương pháp dạy học đạt hiệu quả cao trong từng bài và từng tiết dạy. Giúp học sinh hát đúng, tập hát kết hợp diễn cảm, hướng dẫn cho các em một số động tác phụ họa để áp dụng vào sinh hoạt âm nhạc trong đời sống thường ngày, truyền đạt  cho các em thêm một số kiến thức mang tính văn hóa âm nhạc.

Là một giáo viên dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS, bản thân cố gắng vận dụng các biện pháp tối ưu nhất đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng. Không những thế bản thân luôn bám sát nội dung chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng, nội dung trong sách giáo khoa ở bộ môn Âm nhạc lớp 6 để hiểu rõ mục tiêu môn học, biết cách tổ chức tiết dạy và có phương pháp phù hợp với từng tiết dạy nhằm làm cho nội dụng bài học trở nên hấp dẫn, cuốn hút hơn. Để khắc phục tình trạng trên, khi thực hiện các tiết dạy của bộ môn Âm nhạc trước hết giáo viên cần nắm vững mục tiêu của môn học, đó chính là giáo dục thẩm mĩ , giúp học sinh hiểu biết cái đẹp, cảm nhận cái đẹp và sáng tạo cái đẹp nói chung, chứ không chỉ là truyền đạt kiến thức và kỹ năng về âm nhạc. Điều mà giáo viên đặc biệt chú ý đó là giáo dục cho học sinh những tri thức cần thiết về cái hay, cái đẹp, rèn luyện cho học sinh có hiểu biết và thể hiện tính thẩm mĩ trong cuộc sống thông qua việc học môn Âm nhạc.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

– Học sinh khối 6 trường THCS.

– Năm học ………..tôi chọn 2 lớp 6A và 6B  nơi tôi đang công tác để nghiên cứu đề tài này:

   + Lớp 6A: Thực nghiệm (Đây là lớp có phong trào học ở mức trung bình khá)

   + Lớp 6B: Đối chứng (Đây là lớp có phong trào học tương đối tốt)

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

–  Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về phương pháp dạy học Âm nhạc gây hứng thú học tập cho học sinh lớp 6.

–  Đưa ra những giải pháp mang tính khoa học và hiệu quả trong việc dạy học Âm nhạc gây hứng thú học tập cho học sinh lớp 6.

– Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế: Trường tôi dạy thuộc một xã thuần nông, trình độ dân trí thấp, điều kiện kinh tế khó khăn, chất lượng học tập còn thấp. Qua đó chúng tôi đã nghiêm túc phân tích số liệu, tìm ra nguyên nhân và giải pháp cho thực trạng vấn đề.

PHẦN 2.  NỘI DUNG  SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:

– Căn cứ vào nhiệm vụ, yêu cầu của bộ môn.

– Căn cứ vào nội dung trong sách giáo khoa.

– Căn cứ vào chương trình giảm tải của Bộ giáo dục, phân phối chương trình môn Âm nhạc trường THCS.

– Căn cứ vào chuẩn kiến thức kỹ năng môn âm nhạc trường THCS.

– Căn cứ vào chương trình lồng ghép của môn học.

– Căn cứ vào thực tiễn môi trường học của học sinh trường THCS.Với tư cách là nhà giáo, giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy cần phải nghiên cứu kĩ cơ sở lí luận và phương pháp giảng dạy để các tiết dạy đạt hiệu quả cao.

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:

1. Thuận lợi :

– Nhà trường: 

    + BGH và tổ chuyên môn thường xuyên quan tâm.

    + Giáo viên nắm chắc chuyên môn, tích cực tìm tòi để vận dụng các phương pháp mới phù hợp vào giảng dạy.

– Học sinh: 

       Đa số các em yêu thích môn Âm nhạc, ngoan ngoãn nghe cô giáo giảng bài, làm mẫu. Đặc biệt là phân môn học hát, học sinh cảm nhận được giai điệu của các bài hát khá tốt. Thể hiện được một số bài hát với đàn do cô giáo trực tiếp đệm cho các em.

1. Khó khăn:

– Nhà Trường: 

       + Cơ sở vật chất cho việc giảng dạy và học môn Âm nhạc của nhà trường chưa thật sự đảm bảo như: phòng học Âm nhạc sát với các phòng học khác nên phần nào ảnh hưởng đến các lớp bên cạnh, phòng Âm nhạc thì chưa chuẩn về âm thanh, vẫn còn thiếu một số tranh ảnh minh họa.