SKKN Dạy học theo định hướng STEM sử dụng nền tảng môi trường lập trình App Inventor nhằm tăng hứng thú và nâng cao kết quả học tập bộ môn Tin học 11 cho học sinh trường THPT

PHẦN I PHẦN MỞ ĐẦU 

1. Lý do chọn đề tài 

Bộ Giáo dục và đào tạo đã công bố dự thảo 20 chương trình môn học phổ thông mới ngày 19 tháng 01 năm 2018, trong đó có môn Tin học. Với chương trình giáo dục phổ thông mới, năng lực Tin học là một trong mười năng lực cốt lõi mà học sinh phổ thông cần hình thành và phát triển. Môn Tin học có sứ mạng giúp học sinh có được năng lực tin học. 

Giáo dục STEM xuất hiện ở Việt Nam trong vài năm trở lại đây, hiện nay mới đang ở bước truyền thông và mang tính thử nghiệm, chưa thực sự trở thành một hoạt động giáo dục chính thức trong trường phổ thông. Tuy nhiên, giáo dục STEM với nhiệm vụ cung cấp các kiến thức và kĩ năng cần thiết cho học sinh thế kỉ 21 sẽ là mô hình giáo dục diện rộng trong tương lai gần của thế giới. Do vậy, giáo dục STEM rất cần sự quan tâm và nhận thức của toàn xã hội. Hiện nay ở Việt Nam, STEM và giáo dục STEM nói riêng vẫn chưa được nghiên cứu sâu. Các bài viết, tài liệu về giáo dục STEM ở Việt Nam hiện nay mới chỉ mang tính chất thông tin và bình luận.  

Tin học, tư duy máy tính, hay chính xác là các môi trường lập trình thực sự hỗ trợ giáo dục STEM tốt nhất. Như chúng ta đã biết, điểm cốt lõi cơ bản nhất của giáo dục STEM là vừa học vừa làm, thực hành làm ra các sản phẩm cụ thể, từ đó nâng cao sự đam mê, yêu thích môn học của mình. 

Với cách hiểu trên thì với môn Tin học, tinh thần giáo dục STEM chính là khuyến khích làm ra các sản phẩm cụ thể từ kiến thức môn học của mình. Tin học là môn học có tính thực hành rất cao, lại tích hợp tính khoa học chặt chẽ, tư duy thuật toán chính là nền tảng toán học của lập trình. Ví dụ ngôn ngữ lập trình Scratch rất trực quan, dễ dàng tạo ra các sản phẩm, chương trình, phần mềm hay đơn giản là một trò chơi. 

Với các lí do trên tôi chọn đề tài: “Dạy học theo định hướng STEM sử dụng nền tảng môi trường lập trình App Inventor nhằm tăng hứng thú và nâng cao kết quả học tập bộ môn Tin học 11 cho học sinh trường THPT” bước đầu tiếp cận với hình thức dạy học hướng vào năng lực của học sinh và mô hình dạy học STEM tại trường.  

• Hiện trạng vấn đề nghiên cứu 

• Hiện trạng 

1. 1. 1. Thuận lợi 
         • a số học sinh trong trường có truyền thống hiếu học, chăm chỉ. 
         • Chất lượng tuyển sinh đầu vào hai lớp khá cao, đa số đều là học sinh khá, gi i. 
         • Các phòng học được trang bị tivi hoặc máy chiếu, khuôn viên trường học phủ sóng wifi nên rất thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thiết bị dạy học để minh họa các nội dung của bài dạy và ph  hợp cho việc đổi mới phương pháp dạy học và sử dụng các kỹ thuật dạy học có hiệu quả. 
         • Tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học, luyện kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề thực tiễn cho học sinh, hướng dẫn học sinh phương pháp tự học, tự nghiên cứu của “học” qua “hành” trong giáo dục STEM. Do đó Học sinh đam mê với bài giảng, hứng thú với môn học. 
         • Trường đã triển khai các tiết dạy học STEM trong các tổ chuyên môn. 
         • Môn Tin học cũng đã triển khai giáo dục STEM đối với 3 khối 10, 11, 12 
      2. Khó khăn 
         • Việc tiếp thu kiến thức vẫn còn thụ động. 
         • Chưa có thói quen tự tìm hiểu kiến thức mới, chuẩn bị bài ở nhà. 
         • Việc vận dụng được kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn còn hạn chế.  
         • Chưa thấy rõ được tầm quan trọng của bộ môn  
         • Thái độ học tập còn đối phó, nhiều em chưa hứng thú học tập  
      3. Nguyên nhân  

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên song theo tôi có thể khái quát thành các nguyên nhân chính sau: 

• Mô hình giáo dục STEM mới được triển khai ở các thành phố lớn, tại trường chúng tôi giáo viên mới được tiếp cận với mô hình giáo dục này. Giáo viên mới bước đầu tìm hiểu và triển khai mô hình dạy học STEM. Tất cả kiến thức, điều kiện áp dụng là do tôi tự mình học h i qua các nguồn thông tin. Chi phí cao cho các thiết bị công nghệ khi áp dụng vào dạy học. 
• Học sinh chưa chủ động trong tìm hiểu kiến thức. 
• Thời gian một tiết học không thể đáp ứng được nhiệm vụ STEM ở mức độ trung bình và khó, học sinh đang học thụ động giờ chuyển sang chủ động sẽ cần nhiều thời gian để tìm hiểu thông tin, cách học tập… 
• Về dạy học bộ môn Tin học: số học sinh hiểu sâu kiến thức, có phương pháp học tập chủ động sáng tạo chiếm tỉ lệ còn thấp, phần lớn vẫn là phương pháp học thụ động. Học sinh chưa thực sự hứng thú, say mê, yêu thích môn học. Cho nên kết quả môn học vẫn còn chưa cao. 
• ặc biệt trong quá trình giảng dạy Tin học 11 các ví dụ sách giáo khoa còn khô khan, ít có sự liên hệ thực tế, sản phẩm tạo ra chưa tạo hứng thú cho học sinh. Học sinh chưa biết vận dụng kiến thức để tạo ra sản phẩm.  

Với môn Tin học, tinh thần giáo dục STEM chính là khuyến khích làm ra các sản phẩm cụ thể từ kiến thức môn học của mình. Tin học là môn học có tính thực hành rất cao, lại tích hợp tính khoa học chặt chẽ, tư duy thuật toán chính là nền tảng toán học của lập trình. Ví dụ ngôn ngữ lập trình Scratch, App Inventor rất trực quan, dễ dàng tạo ra các sản phẩm, chương trình, phần mềm hay đơn giản là một trò chơi. 

• Mục tiêu nghiên cứu  

 Tăng hứng thú và kết quả học tập chương trình Tin học 11 bằng cách tổ chức dạy học môn tin học theo định hướng mô hình giáo dục STEM. 

• Vấn đề nghiên cứu 

• Việc tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM trong chương trình Tin học 11 có nâng cao hứng thú học tập Tin học cho học sinh ở trường THPT  ô Lương 4? 
• Tổ chức dạy học theo định hướng giáo dục STEM trong dạy học Tin học 11 có nâng cao kết quả học tập Tin học của học sinh ở trường THPT  ô Lương 4? 

• Đóng góp của đề tài 

 Giúp học sinh có hiểu biết sâu sắc hơn về thế giới công nghệ đang thay đổi từng ngày xung quanh, không chỉ dừng ở tiêu thụ sản phẩm công nghệ một cách thụ động mà mở ra cơ hội là chủ thể sáng tạo công nghệ trong tương lai. 

 Chỉ ra những cách làm hay, những giải pháp có thể vận dụng mở rộng nhằm nâng cao chất lượng dạy học.