SKKN Hướng dẫn học sinh lớp 5 lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh

Giá:
50.000 đ
Môn: Tiếng Việt
Lớp: 5
Bộ sách:
Lượt xem: 1251
Lượt tải: 5
Số trang: 28
Tác giả: Bùi Thị Kim
Trình độ chuyên môn: Cử nhân đại học
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Chu Văn An
Năm viết: 2020-2021
Số trang: 28
Tác giả: Bùi Thị Kim
Trình độ chuyên môn: Cử nhân đại học
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Chu Văn An
Năm viết: 2020-2021

Sáng kiến kinh nghiệm “SKKN Hướng dẫn học sinh lớp 5 lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh” triển khai các biện pháp như sau: 

3.1. Biện pháp đối với học sinh.
3.2. Biện pháp với giáo viên.
3.2.1. Xác định rõ nhiệm vụ của môn tập làm văn, nhiệm vụ của giờ lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh.
3.2.2. Những việc cần chuẩn bị.
3.2.3. Tổ chức cho học sinh quan sát.

Mô tả sản phẩm

PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

Việc dạy tập làm văn ở tiểu học góp phần rèn lyện cho học sinh năng lực sử dụng tiếng mẹ đẻ, tạo điều kiện cho các em giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày và học tốt các môn học khác. Nếu như ở các môn học và phân môn khác của tiếng Việt cung cấp cho học sinh một hệ thống kiến thức, rèn luyện các kỹ năng đó một cách linh hoạt, thực tế và có hệ thống hơn. Chính những văn bản nói, viết các em có được từ phân môn tập làm văn theo nghi thức lời nói, hoặc các đơn thư, các bài văn, các báo cáo, thuyết trình đã thể hiện những hiểu biết thực tế, những kỹ năng sử dụng tiếng Việt mà các em được học ở các phân môn Tập làm văn và các môn học khác.

Ở tiểu học, văn miêu tả chiếm nhiều thời lượng trong các thể loại Tập làm văn. Nhất là ở giai đoạn cuối cấp(ở lớp 5 văn miêu tả chiếm 65% thời lượng toàn bộ chương trình tập làm văn). Văn miêu tả được chia thành các kiểu bài khác nhau căn cứ vào đối tượng miêu tả. Các kiểu bài miêu tả ở lớp 5 bao gồm tả cảnh, tả đồ vật, tả con vật, tả cây cối.

Kiểu bài “ tả cảnh” được học sau khi học sinh học tả đồ vật, tả con vật. Vì tả cảnh là một chủ đề khó so với các em. Khi làm bài đòi hỏi các em phải biết quan sát, phải có sự tinh tế, biết chọn lọc để tả đối tượng một cách sinh động, gợi cảm, có tâm hồn và xúc cảm. Từ đó sẽ là cơ sở để cung cấp vốn kiến thức và rèn kỹ năng làm văn cho học sinh.

Phân môn Tập làm văn lớp 5 theo chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt mới đầu tiên là hướng dẫn học sinh lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh. Việc thực hiện dạy theo nội dung sách giáo khoa Tiếng Việt tiểu học mới giáo viên còn bỡ ngỡ, chưa có kinh nghiệm trong việc rèn luyện kỹ năng cho học sinh nên gặp không ít khó khăn, vướng mắc trong giờ lên lớp.

Môn tập làm văn ở tiểu học có nhiệm vụ rất quan trọng là rèn kỹ năng nghe, nói, viết. Nhưng học sinh còn lúng túng không biết lắng nghe gì? Nói gì? viết gì? vì vậy dạy học cho học sinh biết quan sát tìm ý để hình thành thói quen chuẩn bị làm tốt là một yêu cầu quan trọng khi làm văn. Muốn quan sát tốt, học sinh cần nắm được cách quan sát và những yêu cầu quan sát để làm văn.

Đối với cả giáo viên và học sinh đều chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của giờ hướng dẫn học sinh quan sát, tìm ý, viết đoạn văn nên chất lượng giờ tập làm văn, lập dàn ý và giờ dạy tập làm văn viết đoạn văn tả cảnh còn hạn chế.

Vì những lý do trên nên tôi chọn nghiên cứu một số biện pháp “ Hướng dẫn học sinh lớp 5 lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh”

PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG

  1. I.  Cơ sở khoa học để đề xuất sáng kiến
  2. Khảo sát nội dung dạy học kiểu bài tả cảnh ở lớp 5

Văn miêu tả, kiểu văn tả cảnh ở lớp 5 có 18 tiết, kỳ I có 14 tiết, kỳ II có 4 tiết nằm dải dác trong các tuần từ 1 đến 11 sau đó được ôn tập lại ở các tuần 31, 32  

Trong đó học sinh được học 11 tiết lập dàn ý và viết đoạn văn cho bài văn tả cảnh.

  1. Kiểu văn tả cảnh và việc dạy văn tả cảnh ở lớp 5

Miêu tả là “lấy nét vẽ hay câu văn để biểu hiện các chân tướng của sự vật ra”. Văn miêu tả giúp người đọc hình dung một cách cụ thể hình ảnh của sự vật thông qua những nhận xét tinh tế, những rung động sâu sắc thể hiện cảm xúc thẩm mỹ của người viết. Văn miêu tả mang tính thông báo thẩm mỹ, chứa đựng tình cảm của người viết, sinh động và tạo ngôn ngữ miêu tả giàu hình ảnh. 

Ở lớp 5, các loại bài Tập làm văn đều gắn với các chủ điểm, văn miêu tả cũng nằm trong cấu trúc đó.Quá trình thực hiện các kỹ năng phân tích đề, quan sát, tìm ý, viết đoạn là những cơ hội để huy động vốn từ, phong phú hoá vốn từ, tích cực hoá vốn từ để vẽ lại được cảnh vật, đồng thời giúp trẻ hiểu biết được về cuộc sống theo các chủ điểm đã học. Việc phân tích đề phân tích dàn bài, lập dàn ý, chia đoạn văn miêu tả góp phần phát triển khả năng phân tích, tổng hợp, phân loại của học sinh. Tư duy hình tượng của trẻ cũng được rèn luyện nhờ vận dụng các biện pháp so sánh, nhân hóa …. khi miêu tả.

Văn tả cảnh là một trong các loại văn miêu tả ở lớp 5. Học sinh được học văn miêu tả ngay từ tuần 1 thông qua hai loại hình bài học: loại bài hình thành kiến thức và loại bài luyện tập thực hành. Gồm có các nội dung sau:

– Cấu tạo của bài văn tả cảnh.

– Tập quan sát

– Lập dàn ý

– Xây dựng đoạn văn trong bài văn tả cảnh

– Viết bài văn tả cảnh

– Trả bài kiểm tra viết.

Như vậy về việc rèn luyện kỹ năng làm văn cho học sinh, theo chương trình sách giáo khoa mới thì ngoài việc rèn luyện kỹ năng viết văn bản… Còn chú ý đến kỹ năng quan sát, lập dàn ý và viết đoạn văn là cơ sở đầu tiên và quan trọng giúp học sinh viết bài đầy đủ, chính xác.

  1. Yêu cầu về kỹ năng lập dàn ý và viết đoạn văn khi làm bài tập làm văn tả cảnh.

– Kỹ năng định hướng hoạt động:

+ Nhận diện loại văn bản

+ Phân tích đề

– Kỹ năng lập chương trình hoạt động.

+ Xác định dàn ý của bài văn đã cho

+ Quan sát đối tượng, tìm và sắp xếp ý thành dàn ý

  • Kỹ năng thực hiện hoá hoạt động: 

+ Xây dựng đoạn văn.

  1. Tiết dạy quan sát và lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh

 Tổ chức cho học sinh quan sát đối tượng miêu tả là một công việc thuộc về nguyên tắc khi dạy học văn miêu tả. Trên cơ sở đó sự thu nhận trực tiếp các nhận xét, ấn tượng cảm xúc của mình, học sinh mới bắt tay vào làm bài. Khi quan sát học sinh huy động vốn sống, khả năng về văn miêu tả được hình thành một cách tự giác chủ yếu qua con đương thực hành.

Tiết học này mở đầu cho quy trình dạy một kiểu bài. Thông qua giải quyết một bài cụ thể luyện cho học sinh ba kỹ năng.

Tìm tư liệu cho đề bài.

Cung cấp hiểu biết chung nhất mang tính lý thuyết về kiểu bài, loại bài .

Thực hành viết đoạn văn dựa trên cơ sở vừa quan sát và lập dàn ý.

  1. Lý thuyết hoạt động lời nói.

– Để thực hiện hoạt động giao tiếp chúng ta có thể dùng lời nói hoặc chữ viết… tức là thực hiện một hành vi nói năng. Đến lúc này hành vi nói năng nhằm vào mục đích cụ thể, mục đích đó phụ thuộc vào động cơ giao tiếp.

– Giữa hệ thống kỹ năng làm văn với cấu trúc của hành vi nói , có mối liên quan. Xem xét mối liên quan này giúp chúng ta giải quyết nhiều vấn đề đang đặt ra cho việc dạy tập làm văn. Sau đây là hệ thống hoá mối quan hệ trên.

TT Cấu trúc hoạt động lời nói Hệ thống kỹ năng làm văn
1 Định hướng 1. Kỹ năng xác định đề bài, yêu cầu và giới hạn đề bài( kỹ năng tìm hiểu đề).2. Kỹ năng xác định tư tưởng của bài viết
2 Lập chương trình nội dung biểu đạt 3. Kỹ năng tìm ý(thu thập tài liệu cho bài viết)4. Kỹ năng lập dàn ý(hệ thống hoá, lựa chọn tài liệu).
3 Thực hiện hoá chương trình 5. Kỹ năng diễn đạt( dùng từ đặt câu)6. Kỹ năng viết văn, viết bài theo các phong cách khác nhau( miêu tả, kể chuyện, viết thư….)
4 Kiểm tra 7. kỹ năng hoàn thiện bài văn( phát hiện và sửa lỗi)

 

  1. Nội dung cụ thể của sáng kiến giải pháp khoa học:
  2. Thực trạng việc dạy tiết lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh ở lớp 5 tại trường Tiểu học …

Việc dạy, học làm văn ở tiểu học nói chung và và việc dạy học văn tả cảnh ở lớp 5 nói riêng bên cạnh những điểm tốt, mang lại một số kết quả nhất định còn khá nhiều nhược điểm và khuyết điểm. Khuyết điểm lớn nhất, dễ thấy nhất là bệnh công thức, khuôn sáo, máy móc, thiếu tính chân thực trong cả cách dạy và cách học. Do vậy về phía người học văn miêu tả, thường có những biểu hiện phổ biến như sau:

– Vay mượn ý của người khác, thường là của bài văn mẫu. Nói cách khác học sinh thường học thuộc bài văn mẫu để chép vào bài của mình. Với cách học ấy các em không cần quan sát, không có cảm xúc gì về đối tượng được tả.

– Miêu tả hời hợt, chung chung không có sắc thái riêng biệt nào của đối tượng được tả…Vì thế bài làm ấy gán cho đối tượng miêu tả nào cùng loại cũng được. Một bài miêu tả như vậy đọc lên thấy mờ nhạt. Nguyên nhân chủ yếu là các em không biết cách quan sát hoặc các em không biết cách hồi tưởng lại kinh nghiêm sống của mình.

Về phía giáo viên dạy văn miêu tả thường có các biểu hiện sau:

– Chỉ có một con đường duy nhất hình thành các hiểu biết về lý thuyết, các kỹ năng làm bài là qua phân tiách các bài mẫu.

– Để đối phó với việc học sinh làm bài kém, để đảm bảo chất llượng khi kiểm tra nhiều giáo viêncho học sinh học thuộc một số bài bài văn mẫu để các em khi gặp đề bài tương tự cứ thế chép ra. Vì thế đẫn đến tình trạng cả thầy và trò nhiều khi bị lệ thuộc vào văn mẫu. 

Chính vì vậy khảo sát chất lượng của 30 học sinh lớp 5 năm học … thu được kết quả như sau:

+ Số bài học sinh lập được dàn ý và viết được đoạn văn hay theo dàn ý đã lập: 3 bài

+ Số bài học sinh lập được dàn ý nhưng chưa viết được đoạn văn do chưa biết cách quan sát cụ thể: 10 bài

+ Số bài học sinh chưa biết lập dàn ý và chưa biết viết đoạn văn: 17 bài Như vậy, tỷ lệ học sinh chưa lập được dàn ý và chưa viết được đoạn văn theo dàn ý đã lập còn khá cao.

  1. Nguyên nhân của những tồn tại:

– Sự hướng dẫn của sách giáo khoa chưa cụ thể dễ hiểu

– Giáo viên chưa chuẩn bị chu đáo khi hướng dẫn học sinh làm bài tập

– Học sinh nhận xét về đoạn văn không đầy đủ

– Học sinh quan sát đối tượng định tả còn đại khái, lướt qua nên không tìm được ý, ý nghèo nàn, bài văn không có sáng tạo.

– Học sinh không biết ghi chép những gì mà mình quan sát được một cách rõ ràng

– Học sinh thiếu sự tưởng tượng, ít cảm xúc về đối tượng miêu tả, vốn ngôn ngữ còn quá ít ỏi.

Những nguyên nhân trên đã ảnh hưởng không tốt tới chất lượng giờ dạy, không gây hứng thú học tập cho học sinh. Chính vì vậy tôi đã sử dụng một số biện pháp giúp các em biết cách lập giàn ý và viết đoạn văn tả cảnh.

 

  1. 3. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh

3.1. Biện pháp đối với học sinh.

– Ôn lại kiến thức về cấu tạo bài văn tả cảnh.

– Chuẩn bị bài mới như: Đọc yêu cầu của bài, đọc bài văn cho sẵn, nhận xét cách quan sát của tác giả.

– Tự giác làm bài theo khả năng và nỗ lực của bản thân, đánh giá bài tập của mình sau khi làm xong. Trao đổi, thảo luận và tham gia ý kiến một cách tích cực với các bạn trong nhóm, trong tổ khi làm bài.

3.2. Biện pháp với giáo viên.

3.2.1  Xác định rõ nhiệm vụ của môn tập làm văn, nhiệm vụ của giờ lập dàn ý và viết đoạn văn tả cảnh.

Chúng ta phải xác định dạy học sinh môn tập làm văn là giúp cho các em nói, viết lưu loát. Học sinh phát triển vốn từ ngữ, bồi dưỡng cảm xúc, tình cảm lành mạnh trong sáng, khả năng quan sát lựa chọn xắp xếp y rõ ràng. Rèn khả năng tư duy, trí tưởng tượng phong phú. Qua đó vốn sống của các em được tăng lên giúp các em tự tin, có khả năng ứng xử linh hoạt trong cuộc sống.

0/5 (0 Reviews)
0/5 (0 Reviews)

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Toán lớp 5.
5
Toán học
4.5/5

Theo dõi
Thông báo của
guest
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
Set your categories menu in Theme Settings -> Header -> Menu -> Mobile menu (categories)
Shopping cart

KẾT NỐI NGAY VỚI KIẾN EDU

Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đưa ra giải pháp phù hợp nhất cho vấn đề của bạn.

0886945229

Email

kienedu.com@gmail.com

Đây chỉ là bản XEM THỬ - khách hàng vui lòng chọn mua tài liệu và thanh toán để nhận bản đầy đủ

TẢI TÀI LIỆU

Bước 1: Chuyển phí tải tài liệu vào số tài khoản sau với nội dung: Mã tài liệu

Chủ TK: Ngô Thị Mai Lan

STK Agribank: 2904281013397 Copy
* (Nếu khách hàng sử dụng ngân hàng Agribank thì chuyển tiền vào STK Agribank để tránh bị lỗi treo giao dịch)
STK TPbank: 23665416789 Copy
tài khoản tpbank kienedu

Bước 2: Gửi ảnh chụp giao dịch vào Zalo kèm mã tài liệu để nhận tài liệu qua Zalo hoặc email

Nhắn tin tới Zalo Kiến Edu (nhấn vào đây để xác nhận và nhận tài liệu!)