SKKN Kết hợp chuyển đổi số với kỹ thuật dạy học phòng tranh để phát triển năng lực cho học sinh thpt

A. MỞ ĐẦU 

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

Chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay được các cấp, các ngành hết sức quan tâm. Một quan điểm được đưa ra trong Quyết định số 131/QĐ –TTg về việc phê duyệt đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022 – 2025 tầm nhìn đến năm 2030” của thủ tướng chính phủ là tăng cường ứng dụng CNTT và chuyển đổi số tạo đột phá trong đổi mới hoạt động giáo dục và đào tạo; tác động tích cực, toàn diện đến phương thức hoạt động, chất lượng hiệu quả, công bằng trong giáo dục.  

Ngày nay, dạy học phát triển phẩm chất, năng lực đang trở nên phổ biến trên thế giới. Dạy học phát triển phẩm chất, năng lực thể hiện sự quan tâm tới việc người học làm được gì sau quá trình đào tạo chứ không thuần t y là chỉ biết được gì; quan tâm tới người dạy sẽ dạy như thế nào để hình thành phẩm chất, năng lực của người học chứ không phải chỉ là dạy nội dung gì cho người học với mong muốn người học biết càng nhiều, càng sâu. Dạy học hiện đại đặt ra hàng loạt các y u cầu đối với các thành tố của hoạt động dạy học, trong đó đặc biệt lưu tâm đến phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực cho người học. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục theo hướng chuyển từ chủ yếu trang bị kiến thức, kĩ năng sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, đổi mới phương pháp dạy học là một yếu tố quan trọng, quyết định sự thành công trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục.  

Mục ti u mà chương trình giáo dục phổ thông 2018 là hình thành và phát triển cho học sinh các năng lực cốt lõi bao gồm các năng lực chung và các năng lực đặc thù. Trong đó, năng lực chung là những năng lực cơ bản, thiết yếu hoặc cốt lõi, làm nền tảng cho mọi hoạt động của con người trong cuộc sống và lao động nghề nghiệp. Năng lực đặc thù là những năng lực được hình thành và phát triển tr n cơ sở các năng lực chung theo định hướng chuyên sâu, riêng biệt trong các loại hình hoạt động, công việc hoặc tình huống, môi trường đặc thù, cần thiết cho những hoạt động chuyên biệt, đáp ứng y u cầu của một hoạt động như toán học, âm nhạc, mĩ thuật, thể thao,…Ri ng năng lực tự học cũng là một khả năng, một phẩm chất “vốn có” của mỗi cá nhân. Tuy nhiên nó luôn luôn biến đổi tùy thuộc vào hoạt động của cá nhân trong môi trường văn hóa – xã hội. Năng lực tự học là khả năng bẩm sinh của mỗi người nhưng phải được đào tạo, rèn luyện trong hoạt động thực tiễn thì nó mới bộc lộ được những ưu điểm giúp cho cá nhân phát triển, nếu không sẽ mãi là khả năng tiềm ẩn. Thời gian mỗi chúng ta ngồi trên ghế nhà trường là rất ngắn ngủi so với cuộc đời vì vậy tự học và năng lực tự học của học sinh sẽ là nền tảng cơ bản đóng vai trò quyết định đến sự thành công của các em tr n con đường phía trước và đó cũng chính là nền tảng để các em tự học suốt đời. 

Vì thế, chúng tôi chọn đề tài Kết hợp chuyển đổi số với kỹ thuật dạy học Phòng tranh để phát triển năng lực cho học sinh THPT để đ c r t kinh 

nghiệm đồng thời là nguồn thông tin muốn chia sẻ cùng quý thầy cô và đồng nghiệp. 

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 

• Xác định được cách thức kết hợp chuyển đổi số với kỹ thuật phòng tranh trong dạy học nhằm phát triển năng lực cho học sinh.   
• Đánh giá sự phát triển năng lực của học sinh khi áp dụng chuyển đổi số với kỹ thuật phòng tranh trong dạy học sinh học. 

III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 

• Thực trạng việc áp dụng chuyển đổi số trong dạy học và kỹ thuật dạy học phòng tranh hiện nay; 
• Giải pháp áp dụng chuyển đổi số trong kỹ thuật dạy học phòng tranh môn Sinh học THPT; 
• Kết quả sự phát triển năng lực học sinh khi áp dụng chuyển đổi số trong kỹ thuật phòng tranh. 

IV. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU 

• Đối tượng: học sinh lớp 10 THPT. 
• Phạm vi: áp dụng công nghệ quét mã QR trong kỹ thuật dạy học phòng tranh chủ đề “Cấu trúc tế bào” chương trình Sinh học 10 và đánh giá phát triển năng lực tự học của học sinh qua chủ đề đó. 

V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 

Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài như: phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết. 

5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 

Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ sở thực tiễn của đề tài như: 

• Phương pháp quan sát; 
• Phương pháp điều tra; 
• Phương pháp nghi n cứu các sản phẩm hoạt động; – Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm. 

5.3. Phương pháp nghiên thống kê toán học Sử dụng thống kê toán học để xử lý số liệu điều tra. 

VI. ĐIỂM MỚI VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG ĐỀ TÀI 

Công nghệ quét mã QR trong kỹ thuật dạy học phòng tranh là một điểm mới nhằm đưa công nghệ số vào dạy học. Việc tạo mã QR liên kết cho tranh và sử dụng điện thoại quét mã QR là khá đơn giản và thuận lợi, do đó có thể áp dụng cho tất cả các môn học khác. 

B. NỘI DUNG 

I. CƠ SỞ KHOA HỌC 

1.1. Cơ sở lý luận 

1.1.1. Kỹ thuật phòng tranh 

1.1.1.1. Khái niệm về kĩ thuật phòng tranh 

Kĩ thuật phòng tranh là cách thức tổ chức hoạt động học tập trong đó các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh được trưng bày như một phòng triển lãm tranh. Học sinh di chuyển, quan sát các sản phẩm của học sinh khác, đặt câu hỏi và n u ra nhận xét hoặc ý kiến góp ý. Sau đó, giáo vi n tổ chức đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập của cá nhân hoặc nhóm [2]. 

1.1.1.2. Quy trình tổ chức dạy học bằng sử dụng kĩ thuật phòng tranh 

Khi tổ chức kỹ thuật phòng tranh thường được sử dụng kết hợp một số phương pháp dạy học cụ thể, ngoài ra tùy thuộc vào mục ti u dạy học phù hợp phát triển năng lực n n quy trình dạy học có thể khác nhau. Trong quá trình áp dụng ch ng tôi đưa ra quá trình dạy học như sau:  

Bước 1: Giáo vi n giao nhiệm vụ học tập 

Giáo viên giao nhiệm vụ học tập cho cá nhân hoặc nhóm. Có thể thiết kế nhiều nhiệm vụ khác nhau đủ cho các nhóm hoặc có thể lặp lại các nhiệm vụ ở các nhóm khác nhau. 

Bước 2: Học sinh xem “Triển lãm phòng tranh” tìm hiểu kiến thức.