SKKN Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp phần Lịch sử Việt Nam môn Lịch Sử lớp 9

MỤC LỤC

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lớ do chọn đề tài.

Trong giáo dục hiện đại, tớch hợp là một phương pháp nhằm phối hợp một cách hiệu quả các môn học, các phần học khác nhau theo những mô hình, cấp độ khác nhau nhằm đáp ứng mục tiêu và yêu cầu cụ thể đáp ứng sự phát triển kinh tế – xã hội.

Nằm trong lộ trình đòi hỏi đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá ở các trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực của học sinh trên tinh thần nghị quyết 29 – Nghị quyết Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, sau khi Quốc hội thông qua: Đề án đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Từ năm 2013 Bộ giáo dục tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng tớch hợp liên môn là một trong những vấn đề cần ưu tiên.

Như chúng ta đã biết, Lịch sử là một môn học có mối quan hệ với các môn học khác như Địa lớ, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Mĩ thuật, có vai trò cung cấp kiến thức khoa học cơ bản, đồng thời giáo dục tư tưởng, tình cảm cho học sinh.  Môn Lịch sử, không chỉ cung cấp những kiến thức về bộ môn mà còn hình thành nhân cách con người, trang bị cho học sinh những kĩ năng sống để giải quyết những tình huống trong thực tiễn. Cho nên, vận dụng tớch hợp liên môn trong học Lịch sử sẽ giúp cho giáo viên và học sinh chủ động trong quá trình dạy và học đem lại hiệu quả tớch cực nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn.   

         Là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy môn Lịch sử tôi cảm thấy vô cùng đau lòng khi đài truyền đưa tin có học sinh không biết Quang Trung và Nguyễn Huệ có phải là một hay không, hay trong kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông ở Nghệ An có duy nhất một em đăng kớ thi tốt nghiệp. Cả một hội đồng thi chỉ phục vụ một em duy nhất. Đối với học sinh niềm đam mê học sử  còn rất nhiều hạn chế. Đối phụ huynh đa số định hướng cho con em mình học các môn tự nhiên để ra trường xin việc cho dễ. vì vậy là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy chúng ta phải làm gì để phụ huynh, học sinh có cái nhìn thân thiện về bộ môn.

   Để học sinh có niềm say mê thớch thú tự giác yêu thớch và tìm hiểu môn sử thì tất yếu chúng ta phải đổi mới phương pháp giảng dạy. Bản thân tôi nhận thấy: Dạy học theo chủ đề tớch hợp là một trong những nguyên tắc quan trọng trong dạy học Lịch sử. Đây được coi là một quan niệm dạy học hiện đại, nhằm phát huy tớnh tớch cực của học sinh, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục. Dạy học tớch hợp làm cho người học nhận thức được sự phát triển xã hội một cách liên tục, thống nhất, thấy được mối liên hệ hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội, khắc phục được tớnh tản mạn rời rạc trong kiến thức.

Vì thế, từ thực tiễn giảng dạy, qua thời gian tìm hiểu, nghiên cứu tôi đã mạnh dạn thực hiện đề tài: 

Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả dạy học tớch hợp phần Lịch sử Việt Nam môn Lịch Sử lớp 9 ở trường THCS Lâm Xa  huyện Bá Thước

1.2. Mục đớch nghiên cứu.

Xuất phát từ thực tế việc dạy – học Lịch sử 9 ở THCS Lâm xa, tôi nghiên cứu đề tài này nhằm mục đớch. Cùng đồng nghiệp nhìn nhận, đánh giá đúng, tớch cực, và hiểu được ý nghĩa của dạy học tớch hợp liên môn.  Giáo viên giúp học sinh có ý thức tớch cực, chủ động, sáng tạo trong khả năng tổng hợp kiến thức của của các môn học một cách có hệ thống để giải quyết các tình huống đặt ra. Đồng thời rèn luyện tư duy độc lập, sáng tạo từ đó bồi dưỡng tình yêu quê hương đất nước.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

 Với đề tài này, phạm vi nghiên cứu chủ yếu của tôi là: vận dụng dạy học tớch hợp liên môn khi dạy phần Lịch sử Việt Nam trong chư¬ng trình Lịch sử  lớp 9 và ứng dụng dạy một tiết cụ thể trong chư¬ng trình Lịch sử 9.

Đồng thời đối tượng học sinh được dạy trong năm học:lớp 9 năm ……….ở trường THCS Lâm Xa.

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

Trong quá trình giảng dạy, nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm này, tôi đã sử dụng một số phương pháp cơ bản sau:

          Phương pháp nêu vấn đề

          Phương pháp thống kê, xử lớ số liệu: thu thập kết quả, tớnh toán, so sánh, phân tớch, tổng hợp nhận xét và đánh giá hiệu quả phương pháp áp dụng.

          Phương pháp dạy thử nghiệm trên lớp.

          Phương pháp sưu tầm tài liệu.

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lớ luận của sáng kiến kinh nghiệm

Chúng ta biết rằng dạy học tớch hợp là lồng ghép những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học một môn học như: Tớch hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật, giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới hải đảo, giáo dục bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Còn dạy học liên môn là phải xác định những chủ đề có nội dung kiến thức liên quan đến nhiều môn để dạy học thể hiện sự ứng dụng của chúng trong giải quyết các tình huống thực tiễn, tránh việc học sinh phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau.

         Như vậy, tớch hợp liên môn không phải là hai khái niệm tách rời nhau mà chỉ một khái niệm duy nhất. Đó là dạy học những nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học.Tớch hợp  thì chắc chắn phải dạy liên môn và ngược lại để đảm bảo hiệu quả dạy học liên môn thì phải bằng cách và hướng tới mục tiêu tớch hợp. 

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

2.2.1. Khảo sast chất chất lượng đầu năm môn Lịch sử của học sinh lớp 9 tại  trường  THCS Lâm Xa – Bá Thước, kết quả của hai năm học như sau:

Năm học ……….: