SKKN Một giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ Mẫu giáo 4 – 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện

MỤC LỤC

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài: 

Văn học là loại hình nghệ thuật là một kho tàng tri thức vô giá, luôn giữ vai trò quan trọng đối với con người nói chung và đặc biệt là đối với trẻ mầm non nói riêng. Như nhà văn M.Gorki đã từng viết “Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý” [1]. Văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi chúng ta hướng con người đến vẻ đẹp hoàn thiện cả về tri thức lẫn tâm hồn, hướng con người đến cái chân, thiện, mỹ. Như thi hào Charles Dubos nhận định “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”[2]. Văn học trong trường mầm non chính là ngôn ngữ nghệ thuật đầu tiên mở rộng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh, thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ gợi cho trẻ những xúc cảm tình cảm đẹp góp phần giáo dục thẫm mỹ và là phương tiện quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh mình. Từ đó giúp trẻ thêm yêu thiên nhiên, yêu đất nước, con người và phát triển toàn diện nhân cách trẻ trong các lĩnh vực:

* Về phát triển thể chất và lao động: Thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ phát triển thể chất biết lao động tự phục vụ mình, yêu lao động. Biết cách lấy hơi, biết cường độ cao thấp trong khi đọc thơ, biết biểu cảm giọng kể qua tính cách của từng nhân vật và trẻ được hoạt động tích cực trong khi chơi đóng kịch. Biết ăn uống đủ chất cho cơ thể khoẻ mạnh.

* Về phát triển ngôn ngữ: Dạy trẻ làm quen với văn học là một trong những hoạt động quan trọng và xác thực nhất giúp trẻ học ăn, học nói, đem đến cho trẻ những gì tốt đẹp về phẩm chất đạo đức, mở rộng từ, cung cấp từ mới phát triển ngôn ngữ cho trẻ , đặc biệt là ngôn ngữ nghệ thuật. Đồng thời, khuyến khích trẻ đưa ra những nhận xét đúng sai, những phán quyết xác thực từ hiểu biết của mình qua đó giúp trẻ cách dùng từ nói đúng câu rõ ràng mạch lạc, diễn đạt một cách biểu cảm làm giàu ngôn ngữ cho trẻ. Chính vì vậy mà văn học là chiếc cầu nối giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất.

* Về phát triển nhận thức: Nhờ có hoạt động làm quen tác phẩm văn học mà giúp trẻ khám phá nhận thức về thế giới xung quanh, từng bước tích luỹ kinh nghiệm sáng tạo và phát triển trí tuệ thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ.

* Về phát triển thẫm mỹ: Trẻ nhận biết được cái đẹp và khám phá cái đẹp của thế giới xung quanh qua các tác phẩm văn học góp phần giáo dục thẩm mỹ, trẻ biết cái hay cái đẹp và hướng tới cái đẹp.

* Về phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội: Giúp trẻ hình thành cảm xúc ban đầu trong tâm hồn trẻ thơ, hiểu một cách sâu sắc về mối quan hệ xã hội. Từ đó có thái độ tình cảm, các hành vi ứng xử đúng đắn. Hình thành ở trẻ đức tính tốt đẹp như yêu thích văn thơ, đặc biệt là có hành vi tốt với mọi người trong giao tiếp và ở thế giới xung quanh trẻ.

Với tất cả những lý do trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài Một giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ Mẫu giáo 4 – 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân – Huyện Nga Sơn – Tỉnh Thanh Hóa. Làm đề tài nghiên cứu với mong muốn cải tiến, nâng cao chất lượng cho trẻ cảm thụ văn học thông qua thể loại truyện.

1.2. Mục đích nghiên cứu:

– Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động làm quen với văn học cho trẻ 4 – 5 tuổi 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở  Trường Mầm non Nga Tân – Huyện Nga Sơn – Tỉnh Thanh Hóa. Nhằm đề xuất một số biện pháp cải tiến nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi cảm thụ tốt tác phẩm văn học thông qua hoạt động kể chuyện . 

1. 3. Đối tượng nghiên cứu.

– Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo 4 – 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân – Huyện Nga Sơn – Tỉnh Thanh Hóa.

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

– Phương pháp nghiên cứu lí luận: Thu thập và phân tích tư liệu, sách báo, tạp chí… có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài.

– Phương pháp khảo sát bằng phiếu: Nhằm tìm hiểu thực trạng về việc dạy ngôn ngữ cho trẻ Mẫu giáo nhỡ (4 – 5 tuổi) thông hoạt động kể chuyện có tranh minh họa, thực trạng hiệu quả của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các biện pháp này. 

– Phương pháp quan sát: quan sát và ghi chép việc sử dụng các biện pháp 
phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4 – 5 tuổi qua kể chuyện có tranh minh họa. 

– Phương pháp thống kê toán học. 

– Phương pháp thực nghiệm sư phạm. 

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

 2.1. Cơ sở lý luận: 

  Nhà thơ nước Nga RaxunGamzatôp đã viết “Thơ, chuyện như bài hát ru ngây ngất đầu giường thơ bé”.[3]. Văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với trẻ. Do đó, văn học đã đem lại cho trẻ hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh, đồng thời là ngọn lửa khơi dạy trong tâm hồn trẻ những mơ ước khát vọng, dạy trẻ đúng hướng để trẻ có ý chí vươn lên, cũng như giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, có đủ vốn từ để nói lưu loát, diễn đạt câu trọn vẹn, biết dùng từ đúng lúc, đúng chỗ. Đặc biệt, việc dạy trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ thuật như: từ tượng hình, từ tượng thanh giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ.

Đặc điểm vốn từ của trẻ mầm non nói chung và trẻ 4 – 5 tuổi nói riêng. “Trẻ rất nhạy cảm với ngôn từ, âm điệu, hình tượng của các bài thơ, đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi vào tuổi thơ. Những câu chuyện cổ tích thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ chính vì hoạt động cho trẻ tiếp xúc với văn học là con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất hiệu quả nhất…”[4].