SKKN Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 4/1 Trường Tiểu học

A. PHẦN ĐẶT VẤN ĐỀ:
Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến giáo dục, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, giáo dục được xem là quốc sách hàng đầu cũng chính là nền tảng để phát triển đất nước, tạo tiền đề cho tương lai đang trên đà hội nhập với nền kinh tế thế giới. Nói như vậy có nghĩa là để có một đất nước phát triển về mọi lĩnh vực, nhất là phát triển về kinh tế trong thời đại bùng nổ thông tin, thì ngành giáo dục là ngành đầu tiên khai trương mở lối. Vì vậy, ngành giáo dục chúng ta cần chú trọng việc đào tạo năng lực cho đất nước, việc đào tạo này bắt đầu từ đâu? Tất nhiên có ngôi nhà vững chắc thì cần có một nền móng vững chắc. Ngay từ trường tiểu học, học sinh phải được học đầy đủ các môn học để phát triển toàn diện, đặc biệt là phải biết sáng tạo trong quá trình học tập để phát triển trí não, tạo động cơ học tập tốt và vững chắc sau này. Vì vậy, giáo viên là người tổ chức và điều khiển quá trình nhân cách trẻ em, là người chịu trách nhiệm về công tác giáo dục trẻ trước Nhà nước và nhân dân. Đặc biệt là người giáo viên tiểu học hầu như chịu trách nhiệm hoàn toàn về lớp mình phụ trách. Người giáo viên tiểu học có nhiệm vụ xây dựng tập thể trẻ em, tổ chức các hoạt động khác của học sinh để mở rộng và khơi sâu trí thức, rèn luyện kỹ năng, giáo dục có ý thức và ứng xử, thỏa mãn nhu cầu và hứng thú, phát triển năng lực của học sinh. Học sinh tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ chức hoạt động, làm sao cho từng em học sinh có được công việc thích hợp và bộc lộ được khả năng của mình. Giáo viên tiểu học là một trong những “Thần tượng” của học sinh, là tấm gương sáng để các em noi theo. Trong những giờ tới trường, giáo viên tiểu học hầu như lúc nào cũng ở cạnh các em nhỏ, kiểm tra theo dõi được từng hành vi của các em. Bằng tấm gương của mình kết hợp với việc truyền thụ những giá trị chuẩn mực thể hiện nội dung các môn học, giáo viên tiểu học còn góp phần to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ thông qua công tác chủ nhiệm lớp.
Năm học … là năm học “ Đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục”. Để nâng cao chất lượng giáo dục thì việc đầu tiên của người giáo viên là làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, nhưng công tác chủ nhiệm lớp không phải là một công việc đơn giản, nó luôn là vấn đề trăn trở đối với hầu hết các giáo viên tiểu học:
– Làm thế nào để xây dựng được một tập thể vững mạnh phù hợp với lứa tuổi học sinh.
– Nhân cách học sinh được hình thành và phát triển bằng con đường nào?
– Làm thế nào để nâng cao chất lượng học tập và hạnh kiểm của học sinh?
– Việc giáo dục học sinh cá biệt vẫn còn là vấn đề nan giải.
Từ những vấn đề trên, bản thân tôi qua nhiều năm giảng dạy, cứ mỗi năm tôi được nhà trường phân công chịu trách nhiệm giảng dạy và chủ nhiệm một lớp, tôi đã rút kinh nghiệm qua từng năm, bằng mọi cách, suy nghĩ tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp đi trước có uy tín, có năng lực để công tác chủ nhiệm của mình đạt kết quả cao.
Xuất phát từ những lí do trên, nên tôi đã chọn đề tài: Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 4/1 Trường Tiểu học ….
B. PHẦN NỘI DUNG:

I. Thực trạng:
Đầu năm học … tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 4/1. Vào đầu năm qua khảo sát tình hình lớp tôi nhận thấy:
– Lớp có một số em chưa tự giác học tập như em Huy, Tùng, Phúc, Hậu, Nghĩa.
-Một số phụ huynh chưa quan tâm, chưa có biện pháp và thời gian hướng dẫn các em học tập. Một số phụ huynh chưa biết cách hướng dẫn các em học ở nhà do không có kiến thức. Mặt khác một vài phụ huynh ngại đi họp do con học yếu, vì thế mà việc trao đổi tình hình học tập của học sinh giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh còn gặp khó khăn.
– Một số học sinh trong lớp gặp hoàn cảnh khó khăn như bố mẹ ly hôn, mẹ luôn đau ốm em phải sống trong một căn nhà thấp bé chật hẹp chỉ đủ kê một chiếc giường (trường hợp em Ngà), cha chết (trường hợp em Thịnh,em Minh Tâm), bố mẹ khó khăn không nuôi nổi con cái phải gửi cho ông bà nuôi hộ(trường hợp em Hoàng, em Thương), bố bị tai nạn nghề nghiệp mất khả năng lao động, gia đình khó khăn (Trường hợp em Tuyền) nên ảnh hưởng rất lớn đến công tác chủ nhiệm của giáo viên. Bên cạnh những khó khăn đã nêu lớp tôi cũng có một số thuận lợi:
– Một số phụ huynh rất quan tâm đến việc học tập của con em mình, luôn động viên nhắc nhở và hướng dẫn các em chuẩn bị bài tốt ở nhà.
– Đa số học sinh ở gần nhà nhau nên việc xây dựng đôi bạn học tập rất thuận lợi.
Từ những khó khăn và thuận lợi trên tôi đã đưa ra cách giải quyết như sau:

II. Giải quyết vấn đề:
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học có chức năng cơ bản là quản lý, giáo dục lớp mình phụ trách. Chức năng này được thực hiện như sau:
– Xây dựng, tổ chức tập thể lớp thành một đơn vị vững mạnh.
– Tổ chức điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
– Thiết lập và phát triển quan hệ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm chính về việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong lớp. Muốn đạt hiệu quả trong công tác chủ nhiệm, giáo viên phải thực hiện những biện pháp sau:
* Biện pháp 1: Công tác đối với tập thể học sinh:
a) Tìm hiểu học sinh lớp mình phụ trách:
Để thực hiện tốt chức năng quản lý, giáo dục học sinh, ngay từ khi nhận lớp giáo viên chủ nhiệm lớp phải tìm hiểu và nắm vững học sinh lớp mình phụ trách. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của học sinh. Những đối tượng học sinh do có hoàn cảnh như sau: Mồ côi cha, bố mẹ ly hôn, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, địa vị bố mẹ trong xã hội, nếp sống gia đình, sự quan tâm của bố mẹ đối với vấn đề giáo dục con cái để từ đó giáo viên tìm ra những nguyên nhân của hiện tượng tâm lý của học sinh.
– Tìm hiểu và nắm được những đặc điểm của từng học sinh: Tìm hiểu xem những học sinh nào bị khuyết tật để sắp xếp chỗ ngồi cho phù hợp, tìm hiểu trình độ nhận thức, năng lực lao động, mối quan hệ với tập thể, với những người xung quanh và năng lực trí tuệ của học sinh, tìm hiểu những học sinh cá biệt để tìm cách giúp các em.
Ví dụ: Trong lớp tôi có hai học sinh cá biệt (Hậu, Tùng) chuyên quậy phá các bạn trong lớp, không chú ý trong giờ giảng bài của giáo viên, ngôn ngữ phát ra thô tục , tự làm theo ý mình, không cần sự góp ý của người khác dù việc làm đó hoàn toàn sai.
Đứng trước nỗi bức xúc đó, chúng ta cần có phương pháp và biện pháp giáo dục tích cực để nâng cao phẩm chất tốt đẹp, cũng như giảm dần tỉ lệ học sinh cá biệt trong nhà trường. Trước hết giáo viên chủ nhiệm vô tư và trung thực đánh giá tình trạng và thực trạng vấn đề của đối tượng các em cá biệt, chúng ta sẽ có những biện pháp và những “bài thuốc sư phạm” phù hợp và theo dõi sau một thời gian “bài thuốc” có tác dụng gì không “căn bệnh” giảm đến mức độ nào?
Một số phương pháp bao trùm và khởi đầu của mọi phương pháp cũng như xuyên suốt chiều dài và cả chiều rộng, chiều sâu, đó chính là tình yêu thương học sinh, thực sự yêu nghề, yêu lớp và đầy trách nhiệm trước sự phân công công tác của nhà trường, trước xã hội, trước lương tâm, nhân cách của nhà giáo. Phương pháp dùng lời khen động viên, an ủi, là động lực để các em cảm thấy vui vẻ, tự hào khi được thầy cô đánh giá mình qua lời khen và kết quả hạnh kiểm từng thời kỳ. Phiếu liên lạc là một bằng chứng với cha mẹ, người thân, bạn bè.
Đặc biệt các em cá biệt là những em có cấu thần kinh nhạy cảm nên các em dễ dao động từ trạng thái này sang trạng thái khác, giữa vui và buồn, giữa ý thức và hành động.
Dùng phương pháp lời khen, âu yếm dễ đem lại kết quả, học sinh từ sợ đến yêu mến cô giáo, từ tự cô lập đến hòa đồng với bạn bè cùng tuổi cùng lớp, một khi các em được cô thăm hỏi, quan tâm lo lắng thì các em mới có thể trao đổi, tự bộc bạch theo khả năng của mình với cô giáo chủ nhiệm. Chính vì thế giáo viên chủ nhiệm hiểu tâm lý học sinh.
– Tìm hiểu về xu hướng, hứng thú động cơ của học sinh trong học tập và các hoạt động khác, từ đó giúp giáo viên hiểu được nguyên nhân để hướng dẫn, giáo dục học sinh đạt kết quả tốt.
Ví dụ: Trong thực tế, có một số em học yếu các môn Toán hoặc Tiếng Việt nhưng các môn năng khiếu như Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục thì học rất tốt do các em có hứng thú say mê các môn này. Từ đó giáo viên phải biết vận dụng phương pháp dạy học phù hợp với các môn họcđể tạo điều kiện giúp các em hứng thú với môn Toán, môn Tiếng Việt.
* Tóm lại: Muốn thực hiện tốt những điều nói trên, yêu cầu người giáo viên phải:
– Nghiên cứu hồ sơ học sinh( học bạ, sơ yếu lý lịch của học sinh ở lớp dưới
).
– Quan sát hàng ngày các hoạt động và các mối quan hệ của học sinh.
– Thăm gia đình học sinh và trò chuyện trao đổi với phụ huynh học sinh. – Sắp xếp chỗ ngồi hợp lý cho học sinh, sau một tháng phải thay đổi chỗ ngồi (từ cánh phải sang cánh trái và ngược lại) để đề phòng bệnh về mắt. – Trong sổ chủ nhiệm giáo viên phải ghi rõ học sinh có năng khiếu, học sinh yếu để có kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh dự thi kể chuyện đạo đức, học sinh dự thi vở sạch chữ đẹp và phụ đạo học sinh yếu thường xuyên.
b) Xây dựng tập thể lớp:
– Thành lập ban cán sự lớp: Giáo viên nên chọn những học sinh năng động, hoạt bát và có năng lực về học tập vào mạng lưới cán sự lớp (Trang, Phước, Long, Liên).
– Thành lập ban cán sự bộ môn: Giáo viên nên chọn mỗi bộ môn một học sinh giỏi ( Toán, Tiếng Việt) để giúp giáo viên trong việc chữa bài 15’đầu giờ. – Xây dựng một tập thể lớp đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Đồng thời giáo viên chủ nhiệm cũng nên hòa mình vào tập thể đó.