SKKN Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 3

II. Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị:
– Năm học ………tôi được phân công dạy lớp 3C trường Tiểu học “A” Núi Tô. Trường học tương đối khang trang cơ sở vật chất và cảnh quang sư phạm cũng tương đối đáp ứng được nhu cầu học tập và vui chơi của học sinh, hai điểm trường đều nằm trên lộ chính, khoảng cách không xa lắm thuận lợi cho học sinh tham gia các phong trào của trường, của Đội và của ngành tổ chức.
-Trường có gần 80% học sinh là dân tộc Khơ-me, tỉ lệ hộ nghèo đông.
-Đời sống kinh tế của người dân trên địa bàn còn nhiều khó khăn, trình độ dân chí thấp, đa số đi làm thuê, nhiều gia đình đi làm ăn xa dẫn theo con em mình nên dẫn đến tình trạng học sinh bỏ địa phương vẫn còn.
* Những thuận lợi khi bước vào năm học mới.
– Được sự quan tâm của ngành, chính quyền địa phương, sự hỗ trợ tích cực của hội khuyến học xã , ban đại diện cha mẹ học sinh, các mạnh thừng quân và các nhà hảo tâm dành cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
– Chi bộ thống nhất trong chỉ đạo nhiệm vụ. Cán bộ giáo viên, nhân viên trong đơn vị đoàn kết, chịu khó, biết phấn đấu vượt khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ.
– Đội ngũ giáo viên có tay nghề cao, có khả năng  tổ chức và vận dụng tốt hoạt động dạy học, có khả năng tiếp cận công nghệ thông tin, mạnh dạn đổi mới phương pháp trong quá trình giảng dạy .
– Đa số giáo viên quyết tâm cao, yêu nghề mến trẻ, tận tuỵ với nghề nghiệp, nhiệt quyết có trình độ và năng lực để thực hiện nhiệm vụ được giao.
– Trường học tương đối khang trang cơ sở vật chất và cảnh quang sư phạm cũng tương đối đáp ứng được nhu cầu học tập và vui chơi của học sinh, hai điểm trường đều nằm trên lộ chính, khoảng cách không xa lắm thuận lợi cho học sinh tham gia các phong trào của trường, của Đội và của ngành tổ chức.
– Trường có đủ giáo viên chuyên tiếng Anh, Mĩ thuật, Âm nhạc, Thể dục và Khmer ngữ.
* Những khó khăn, vướng mắc.
– Trường có gần 80% học sinh là dân tộc Khơ-me, tỉ lệ hộ nghèo đông.
– Đời sống kinh tế của người dân trên địa bàn còn nhiều khó khăn, trình độ dân chí thấp, đa số đi làm thuê, nhiều gia đình đi làm ăn xa dẫn theo con em mình nên dẫn đến tình trạng học sinh bỏ địa phương vẫn còn.
– Phòng chức năng (dạy ngoại ngữ) đặt ở điểm chính ít lớp học hơn điểm lẻ, gây khó khăn khi tập trung học sinh ở điểm lẻ về học.
– Thiết bị dạy – học dành cho giáo viên còn thiếu, một số cũ, hư hao không sử dụng được. Tài liệu sách tham khảo chưa đủ.
– Tên sáng kiến: “Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 3C”
– Lĩnh vực: Chủ nhiệm
III.- Mục đích yêu cầu của  sáng kiến:
1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến:
a/  Thực trạng công tác chủ nhiệm của giáo viên Tiểu học:
Là người giáo viên dạy Tiểu học, hầu như chịu hoàn toàn trách nhiệm về lớp mình phụ trách, trực tiếp giảng dạy các môn chính, đồng thời tổ chức, hướng dẫn tất cả các hoạt động giáo dục. Trong những giờ tới trường giáo viên chủ nhiệm lúc nào cũng ở cạnh các em, là ” người mẹ thứ hai”của các em, luôn gần gũi, dõi theo mọi hành động, hành vi của từng em trong lớp. học sinh Tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ chức các hoạt động, làm sao cho từng em học sinhcos được công việc thích hợp và bộc lộ được khả năng của mình. Mở rộng và khơi sâu trí thức, được rèn luyện kĩ năng, giáo dục ý thức tự giác và ứng xử, thỏa mãn nhu cầu, kích thích sự hứng thú, phát triển năng lực của học sinh. Trong mắt các em giáo viên chủ nhiệm là  ”thần tượng”, là người mà các em tin tưởng tuyệt đối nhất, cô giáo nói gì các em cũng nghe, vâng lời cô giáo là cái duy nhất có ở các em học sinh. Chính vì thế mà người giáo viên chủ nhiệm, người giáo viên tiểu học góp phần to lớn trong việc hình thành và việc phát triển toàn diện cho các em, giúp các em trở thành người có ích cho xã hội, gia đình và bản thân, để các em trưởng thành, lớn lên vững vàng bước vào đời.
Để trở thành giáo viên chủ nhiệm tốt đòi hỏi giáo viên phải có phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải hoàn thành tốt các nhiệm vụ tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt, cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh và phối hợp với giáo viên bộ môn, tổ chức Đội TNTP để giáo dục học sinh trong lớp mình chủ nhiệm. Công tác giáo dục học sinh, nhất là học sinh cá biệt và giúp đỡ học sinh khó khăn đạt hiệu quả cao và đặc biệt là đưa phong trào của lớp đạt kết quả. Giáo viên chủ nhiệm phải tích cực nghiên cứu và ứng dụng khoa học tâm lý – giáo dục để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giáo viên chủ nhiệm lớp và các nhiệm vụ khác.
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp giáo dục, nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những đòi hỏi cao hơn. Qua hội thị “Giáo viên chủ nhiệm giỏi” Giáo cùng giao lưu trao đổi, học hỏi cùng đồng nghiệp, được sự chỉ đạo sâu sát của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên càng ý thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ cao cả của giáo viên chủ nhiệm. Phong trào thi đua trở thành chủ nhiệm giỏi đã được hầu hết các giáo viên tham gia tích cực.
Tuy nhiên trong quá trình thực tiễn vẫn còn tồn tại một số giáo viên có thể là thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt, hoặc quá trình thực hiện thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình đầu tư về thời gian nên chất lượng giáo dục ở từng lớp có sự chênh lệch rõ rệt, đâu đó vẫn còn một số tập thể học sinh chất lượng văn hóa và đạo đức chưa cao và không chú ý đến các phong trào thi đua của nhà trường đề ra. Tôi nghĩ rằng đề tài này không mới bởi vì nó thường lặp đi lặp lại nhưng điều cần thiết đối với những giáo viên như chúng tôi là được tham gia bàn bạc kỹ về công tác này để tìm ra phương pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong tình hình hiện nay.
b/  Thực trạng về học sinh
Đầu năm học ………, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 3C. Lớp tôi chủ nhiệm có 18 học sinh, 7 nam và 11 nữ. Học sinh lớp 3 còn rất nhỏ, các em sống trong những gia đình có hoàn cảnh khác nhau, nếp sống khác nhau nên nhận thức và nếp sống cũng khác nhau. Đặc biệt tư duy trẻ lớp 3 cũng rất cụ thể cảm tính. Các em rất ham hiểu biết, thích bắt chước, hiếu động chưa biết tập chung lâu sự chú ý vào một cái gì đó. Năm đầu tiên của đời học sinh, trẻ rất bỡ ngỡ với việc chuyển hoạt động chủ đạo từ chơi sang hoạt học tập, đặc biệt rất dễ xúc động với các yêu cầu và quy tắc của trường học.
` Ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập và cuộc sống.
Học sinh ở lứa tuổi này nhiều em còn rất hiếu động đặc biệt là học sinh nam.
Nhiều học sinh còn chưa tự giác học tập, ý thức học trên lớp chưa tốt, thường xuyên để cô giáo phải nhắc nhở. Về nhà cũng chưa có ý thức ôn tập bài, thường xuyên quên sách vở, đồ dùng học tập. Nhiều học sinh chưa có ý thức tự giác và biết sắp xếp thời gian biểu hợp lý, khoa học. Vì vậy dường như hoạt động nào trên lớp Giáo viên chủ nhiệm cũng phải có mặt, cũng phải chỉ đạo. Trong khi đó việc dạy học ở tiểu học bây giờ đã được chuyên biệt hoá, giáo viên chủ nhiệm không thể có mặt cả ngày trên lớp để nhắc nhở, chỉ đạo các em. Để giải quyết vấn đề này người giáo viên chủ nhiệm bắt buộc phải xây dựng thành công nề nếp tự quản của lớp và được nâng cao năng lực của mỗi cá nhân trong lớp.
2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến:
Đất nước ta trong thời kì phát triển và hội nhập với các nước trên thế giới, nhất là phát triển kinh tế trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, thì ngành giáo dục là ngành đầu tiên khai trương mở lối. Vì vậy ngành giáo dục chúng ta luôn chú trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước. Trong những năm gần đây chúng ta cũng nhận thấy rằng đạo đức, lối sống suy thoái ngày một gia tăng, lứa tuổi vị thành niên vi phạm pháp luật rất nhiều. trong nhà trường phổ thông nói chung và Tiểu học nói riêng, các em còn rất nhỏ, vốn hiểu biết chưa nhiều, các em như tờ gấy trắng, viết như thế nào thì nó in đậm, in sâu khó xóa mờ. Các em rất thơ ngây, hiếu động, dễ bị dụ dỗ, nghe theo. Mặt khác trong học tập có một số em còn ham chơi, ít chú ý, học hay quên, ý thức tự giác chưa cao. Xét thấy bản thân là một giáo viên chủ nhiệm, nhiệm vụ của mình vô cùng quan trọng trong việc giáo dục  và hoàn thiện nhân cách cho mỗi con người trong xã hội, mà bắt đầu là những em học sinh mà mình đang trực tiếp chủ nhiệm. Tôi đã vô cùng trăn trở, làm thế nào để có kết quả tốt nhất cho việc hoàn thiện nhân cách một đứa trẻ, trở thành một người công dân tốt của gia đình và xã hội. Xuất phát từ những lí do trên, bao năm làm công tác chủ nhiệm, tôi luôn tìm những biện pháp tối ưu nhất để áp dụng vào công tác chủ nhiệm lớp của mình sao cho đạt kết quả như mong muốn, sao cho những nụ non được phát triển xanh tươi, đơm hoa kết trái cho đời. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 3C”
1.2. Điểm mới của đề tài.
Những điểm mới của đề tài : “Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm ở Lớp 3C” có thể đã có nhiều đồng nghiệp làm và vận dụng trong thực tế. Nhưng điểm mới đề tài của tôi là ghi lại những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thông qua công tác chủ nhiệm lớp, cùng với việc đổi mới cách đánh giá học sinh theo TT22/2016/TT-BGDĐT qui định đánh giá học sinh tiểu học.Những giải pháp này bản thân tôi đã tự suy ngẫm đúc rút cho mình thành kinh nghiệm sau 30 năm làm công tác chủ nhiệm lớp. Chính điều này đã sưởi ấm lòng nhiệt huyết trong tôi để từ đó càng ngày càng  tìm sự sáng tạo hơn, có cách đi nhanh hơn kịp đáp ứng với thời đại mới.
3. Nội dung sáng kiến:
Xuất phát từ các thực trạng trên tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp cụ thể như sau:
3.1.  Xây dựng nề nếp lớp học:
a) Tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp: Tìm hiểu hoàn cảnh, lý lịch học sinh: Hoàn cảnh gia đình, trình độ, năng lực sở trường của từng học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm năm trước, cha mẹ học sinh. Cụ thể:
Để tìm hiểu học sinh, tiến hành với 07 biện pháp như sau:
– Nghiên  cứu lý lịch học sinh (hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp của bố, mẹ, anh chị em, số con trong gia đình, thu nhập của gia đình, tình trạng sức khỏe…….)