SKKN Một số biện pháp nâng cao ý thức đảm bảo an toàn giao thông của đoàn viên thanh niên tại trường THPT Quỳnh Lưu 4

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài

Khi thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ xâm lược, đất nước ta chìm trong mưa bom bão đạn, lớp lớp thế hệ cha anh ta hy sinh vì nền độc lập tự do của tổ quốc, đem máu của mình xây nên nền độc lập tự do của dân tộc. Chiến tranh đã đi qua, những mất mát, đau thương đang dần phai đi và thay vào đó là một đất nước hòa bình, không còn mưa bom, bão đạn, không còn phải chịu cảnh chia ly. Thế nhưng hàng ngày máu vẫn đổ, có nhiều sinh mệnh lại ra đi, đáng buồn thay đó không phải là những giọt máu, những sinh mệnh vì tổ quốc, vì nhân dân mà là những giọt máu vì sự thờ ơ với tính mạng, với pháp luật của phần lớn những người chủ quan, thiếu ý thức khi tham gia giao thông. Sự ra đi đó thật khủng khiếp và vô nghĩa, người ra đi có thể nhẹ nhõm nhưng nỗi đau, nỗi mất mát cho người ở lại thì vô cùng lớn.  

Thờ ơ với việc chấp hành luật an toàn giao thông ở nước ta là rất đáng báo động, là một người giáo viên trường THPT, tôi thẳng thắn nhìn nhận rằng, tình trạng không chấp hành và vi phạm luật an toàn giao thông trong học sinh ở các trường học vẫn diễn ra thường xuyên, phổ biến, nhất là không đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp điện, khi ngồi trên xe gắn máy, điều khiển phương tiện giao thông chở quá người quy định, lạng lách, đánh võng, đi xe phân khối lớn, ….. thói quen này rất nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho những người tham gia giao thông. Hơn thế nữa, phải công nhận rằng, sự phối hợp giữa các tổ chức, các cơ quan đoàn thể, gia đình học sinh và sự nhận thức việc chấp hành an toàn giao thông trong chính gia đình học sinh vẫn còn những hạn chế và thiếu hiểu biết, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về tai nạn giao thông.  

Học sinh THPT là lứa tuổi đang dần hình thành, hoàn thiện ý thức, kĩ năng và hành động. Do thiếu hiểu biết về luật giao thông và hạn chế về kĩ năng khi tham gia giao thông nên thực tế có không ít vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra mà người gây tai nạn hay nạn nhân lại chính là các em học sinh. Chính vì vậy, việc cung cấp cho học sinh THPT những hiểu biết cơ bản về luật ATGT, giáo dục học sinh tham gia giao thông an toàn, có văn hoá là nhiệm vụ thường xuyên, cấp bách hàng đầu. Giáo dục an toàn giao thông cho học sinh THPT là một nội dung giáo dục tuy có vẻ đơn giản nhưng lại rất khó vì không chỉ dạy cho học sinh thuộc lòng những điều luật quy định mà phải làm cho các em hiểu, biết, nhớ và quan trọng hơn đó là có hành vi đúng, chuẩn mực và có văn hoá khi tham gia giao thông.   

Lứa tuổi học sinh THPT lại là bộ mặt, niềm tin, hy vọng là tương lai của đất nước, là bộ phận quyết định đến sự giàu đẹp, văn minh, phát triển của đất nước sau này. Bản thân tôi qua một thời gian giảng dạy và làm công tác đoàn, áp dụng các giải pháp để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, phòng tránh tai nạn giao thông tôi nhận thấy rằng. Để thực hiện tốt việc chấp hành luật an toàn giao thông cho học sinh THPT cần có sự phối hợp, chung tay, góp sức của gia đình, nhà trường, xã hội, sự vào cuộc của các cơ quan chức năng và quan trọng nhất là ý thức tự giác chấp hành pháp luật của từng học sinh khi tham gia giao thông. Vì vậy đi khắp các nẻo đường gần xa khẩu ngữ “An toàn giao thông là hạnh phúc cho mọi nhà” và “Hãy đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông” như lời nhắc nhở, cũng là lời cảnh báo với người tham gia giao thông hãy chấp hành luật giao thông để đem lại an toàn và hạnh phúc cho chính bản thân mình cũng như gia đình mình. 

Trên cơ sở đó, tôi thực nghiệm và mạnh dạn viết đề tài sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao ý thức đảm bảo an toàn giao thông của đoàn viên thanh niên tại trường THPT Quỳnh Lưu 4”  

2. Tính mới của đề tài. 

• Kết hợp hiệu quả giữa các tổ chức ở nhà trường, đoàn thanh niên trường học, gia đình, xã hội trong việc giáo dục học sinh nghiêm chỉnh chấp hành luật an toàn giao thông. 
• Làm cho học sinh thấy được giá trị của bản thân, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong việc đảm bảo an toàn giao thông cũng như nghĩa vụ, trách nhiệm, quyền lợi của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng vững mạnh. 
• Làm cơ sở cho việc kết hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong việc thực hiện các biện pháp giáo dục học sinh ở các nội dung khác (VD: Phòng chống bạo lực học đường, giáo dục giới tính, hướng nghiệp,…. ). 
• Làm rõ tầm quan trọng của mỗi tổ chức trong việc giáo dục học sinh chấp hành luật an toàn giao thông, hình thành thế trận tổng hợp xây dựng vững chắc mặt trận “An toàn giao thông”. 
• Có thể áp dụng được trong nhiều tổ chức đoàn trường học. 

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

• Cơ sở khoa học  

1.1. Cơ sở lý luận 

1.1.1. Một số khái niệm 

• An toàn giao thông là thuật ngữ được sử dụng phổ biến, tuy nhiên thuật ngữ này lại chưa có định nghĩa thống nhất. Ta có thể hiểu, an toàn giao thông là đảm bảo cho người tham gia giao thông giảm thiểu tình trạng phát sinh tai nạn giao thông và hạn chế tổn thất về vật chất, tính mạng, tinh thần của con người khi xảy ra tai nạn giao thông. 
• Văn hóa giao thông 

Văn hóa giao thông là một bộ phận của văn hóa nơi công cộng, là tập hợp các cách thức xử sự, ứng xử, chấp hành các quy định của pháp luật về giao thông, là tuân thủ của các chuẩn mực đạo đức khi tham gia giao thông, chấp hành đúng, gương mẫu và tự giác đối với Luật Giao thông đường bộ. Theo đó, các hành vi ứng xử trước hết phải đặt ý thức tự giác lên hàng đầu, tiếp đến là thực hiện đúng luật định, gương mẫu và tôn trọng những người liên quan, bảo đảm an toàn tài sản, an toàn công cộng và trật tự công cộng. 

Theo Uỷ ban an toàn giao thông quốc gia: “ Văn hoá giao thông được biểu hiện bằng hành vi xử sự đúng pháp luật, theo các chuẩn mực của xã hội về lẽ phải, cái đẹp, cái thiện của người tham gia giao thông. Xây dựng Văn hoá giao thông nhằm tạo nên thói quen cư xử có văn hoá, đúng pháp luật; coi việc tự giác tuân thủ pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông như một chuẩn mực đạo đức truyền thống và là biểu hiện văn minh hiện đại của con người khi tham gia giao thông”. 

Theo báo Văn hoá: “ Văn hoá giao thông là tự giác chấp hành trật tự an toàn giao thông, ngăn chặn các hành vi gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông, tôn trọng, nhường nhịn người khác, tận tình giúp đỡ người tham gia giao thông gặp hoạn nạn, giúp đỡ người tàn tật, trẻ em, người cao tuổi để hướng tới một xã hội giao thông an toàn, thân thiện”. 

• Mối quan hệ giữa văn hoá giao thông và an toàn giao thông 

Có thể nói giữa văn hóa giao thông và an toàn giao thông tồn tại một mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau, nếu như văn hóa giao thông của mọi người được nâng cao thì khi ấy an toàn giao thông cũng sẽ được đảm bảo, kéo theo đó là tỉ lệ tai nạn giao thông giảm mang đến hạnh phục cho mọi người và xã hội. Ngược lại khi an toàn giao thông được thực hiện tốt, mọi người nghiệm chỉnh chấp hành luật an toàn đường bộ thì những người khác sẽ nhìn vào đó mà làm gương từ đây thì văn hóa giao thông cũng trở nên tốt hơn do mọi người đã thấy được lợi ích mà an toàn giao thông mang lại cho họ. Từ đó có thể thấy nếu người chấp hành tốt văn hóa giao thông cũng sẽ thực hiện tốt an toàn giao thông. Vì vậy an toàn giao thông và văn hóa giao thông có mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau.  

Từ lâu việc xây dựng văn hóa giao thông đã được nhiều chuyên gia xem là biện pháp quan trọng nhất nhằm kiềm chế tai nạn giao thông. Xây dựng văn hóa giao thông là nâng cao ý thức và thái độ của mọi người khi tham gia giao thông, như: Từ tốn, bình tĩnh, ưu tiên nhường đường cho người già, trẻ em; Biết xin lỗi khi có va chạm; đội mũ bảo hiểm cho mình và trẻ em khi tham gia giao thông,… Văn hóa giao thông còn thể hiện qua việc không chen lấn, giành đường, quan tâm cứu giúp người khác bị rủi ro khi tham gia giao thông, cấp cứu người bị nạn, chủ động đưa người già, yếu, trẻ nhỏ qua đường; cùng với cảnh sát giao thông phê bình, ngăn chặn hành vi sai phạm của người khác; thấy các sự cố về đường sá, phương tiện, phải báo hiệu, thông báo cho nơi liên quan để kịp thời ngăn chặn xử lý. Không tranh cãi, đánh nhau khi xảy ra va chạm, không vô cảm trước nỗi đau và rủi ro của người khác. Văn hóa giao thông nâng lên thì những hành vi sai trái sẽ trở thành lố bịch, bị cộng đồng lên án, khi đó tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông sẽ từng bước được đẩy lùi.