SKKN Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời

1. MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục mầm non là một khoa học và là một nghệ thuật, khoa học này dạy trẻ không ngừng phát triển, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp, hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời. Để đặt nền móng vững chắc cho [1] các chủ nhân trong tương lai của đất nước thì ngành học mầm non là bước khởi đầu và là nền móng của sự nghiệp giáo dục con người.

Vui chơi là hoạt động chủ đạo đối với trẻ mầm non, vui chơi có vai trò vô cùng quan trọng, trong đó vui chơi ngoài trời là một hoạt động bổ ích cho trẻ, chơi “hoạt động ngoài trời là khoảng thời gian vô cùng quý giá đối với sự phát triển mọi mặt của trẻ mà ít có thời điểm sinh hoạt nào khác có thể sánh được [1]. Hoạt động ngoài trời mang lại cho trẻ nhiều niềm vui, giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá. Trẻ nhận thức, khám phá thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc trực tiếp với các sự vật, hiện tượng. Trẻ tìm tòi, khám phá phát hiện nhiều điều mới lạ trong cuộc sống và quan tâm đến những gì xảy ra trong cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động vui chơi ngoài trời rèn luyện sự nhanh nhẹn, hứng thú với môi trường tự nhiên từ đó trẻ mạnh dạn, tự tin, biết quan tâm đến những người xung quanh, giúp trẻ phát triển hài hòa 5 mặt trí, đức, thể mỹ và lao động. Đặc biệt thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên, với ánh nắng mặt trời  tạo vitamin D giúp xương trẻ rắn chắc, da dẻ hồng hào, có sức đề kháng tốt chống lại bệnh tật, từ đó thể lực của trẻ phát triển mạnh mẽ, trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi một cách hiệu quả.

Hoạt động ngoài trời là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ với những điều thú vị về thế giới xung quanh, từ đó giúp trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách cho trẻ. 

Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động ngoài trời đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ Mẫu giáo 5 – 6 tuổi nói riêng. Để tổ chức tốt “Hoạt động ngoài trời” tạo cơ hội cho trẻ phát huy tính tích cực, bộc lộ hết khả năng, thõa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh từ đó phát triển toàn diện cho trẻ đặt nền móng vững chắc cho các chủ nhân tương lai của đất nước tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu “Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời tại trường mầm non Nga Mỹ’’.

1. Mục đích nghiên cứu

Tìm ra một số giải pháp phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ thông qua hoạt động ngoài trời.

III. Đối tượng nghiên cứu

Trẻ lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non Nga Mỹ.

1. Phương pháp nghiên cứu.

 – Phương pháp lý luận 

 – Phương pháp thí nghiệm quan sát quan sát 

         – Phương pháp thực hành trải nghiệm

1. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2. Cơ sở lý luận

           Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí trẻ lứa tuổi Mẫu giáo 5 – 6 tuổi đây là lứa tuổi mà vui chơi là hoạt động chủ đạo, trẻ “học mà chơi, chơi mà học“, chơi là thiên hướng tự nhiên, là nhu cầu của trẻ để tham gia và khám phá những điều trẻ quan tâm làm cho trẻ được hưởng thụ và hài lòng. Hoạt động vui chơi là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ với cuộc sống người lớn, nhờ hoạt động này trẻ bước vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách.  Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng khi thiếu vui chơi, trẻ sẽ thiếu sự linh hoạt, ngôn ngữ phát triển chậm…Do đó, trẻ sẽ nhút nhát, khó hòa đồng và khó thích nghi với cuộc sống xung quanh trẻ. 

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng khi thiếu không gian vui chơi, trẻ sẽ thiếu sự linh hoạt, ngôn ngữ phát triển chậm… Do đó, trẻ sẽ nhút nhát, khó hòa đồng và khó thích nghi với cuộc sống. Bên cạnh đó, khi thiếu các hoạt động vui chơi ngoài trời, trẻ thường trở nên cau có dễ bị nhàm chán, tách mình khỏi môi trường xung quanh khiến thế giới  diệu  kỳ xung quanh của trẻ bị thu hẹp lại. 

Xuất phát từ nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh và những cơ sở khoa học đó. Hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, nó mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh. Khi vui chơi ngoài trời hay còn gọi là hoạt động ngoài trời trẻ được  trực tiếp quan sát thế giới xung quanh, được tìm hiểu khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên, từ cuộc sống xung quanh trẻ, được hít thở không khí trong lành, được vui chơi, được tự do hoạt động trong môi trường tự nhiên, được thỏa sức khám phá thế giới xung quanh trẻ với muôn điều kỳ diệu đối với trẻ Mẫu giáo 5- 6 tuổi, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, chuẩn bị tâm thế, hành trang cho trẻ Mẫu giáo 5- 6 tuổi bước vào trường tiểu học, ý thức được tầm quan trọng của hoạt động ngoài trời đối với trẻ Tôi quyết định đi sâu nghiên cứu và thực hiện đề tài.

1. Thực trạng 
2. Thuận lợi:

– Trường mầm non Nga Mỹ là trường chuẩn quốc gia nên có đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giảng dạy, hội phụ huynh luôn quan tâm đến các hoạt động của nhà trường đặc biệt là chi hội phụ huynh của các lớp Mẫu giáo 5- 6 tuổi do Tôi phụ trách, và đã đầu tư đồ dùng đồ chơi cho con em mình đầy đủ, hưởng ứng mọi phong trào của trường của lớp đề ra.

– Nhà Trường có đội ngũ cán bộ, giáo viên 100% đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. Giáo viên năng nổ, nhiệt tình ham học hỏi trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, coi trẻ như con em mình .

– Bản thân là một giáo viên còn trẻ, được tiếp thu đầy đủ các chuyên đề, luôn tham khảo sách báo, tập san, các thông tin đại chúng…để tìm ra các phương pháp, biện pháp  tổ chức tốt các hoạt động trong ngày cho trẻ, phù hợp với trẻ ở trường, lớp mình, giúp trẻ tích cực  hứng thú chủ động…tham gia các hoạt động học tập và vui chơi.

2. Khó khăn:

Bên cạnh những thuận lợi của nhà trường, lớp tôi cũng gặp không ít những khó khăn trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ và đặc biệt là việc tổ chức tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. Tôi nhận thấy  khi tổ chức thực hiện trẻ chưa được trải nghiệm nhiều trẻ chưa hứng thú và chú ý chưa tập trung vào hoạt động quan sát mục đích theo sự hướng dẫn của cô và chưa có nhiều vốn kiến thức HĐNT, khi chơi tự do trẻ chủ yếu tự chơi trẻ chưa được tham gia chơi trải nghiệm khám phá ở các nhóm chơi, khi tổ chức trò chơi vận động trẻ chưa hứng thú tích cực tham gia vào trò chơi vận động, trẻ chơi tự do với các đồ chơi ngoài trời và chơi các trò chơi tĩnh nhiều đôi khi tổ chức không đúng ngày giờ làm xáo trộn  hoạt động ngoài trời.

Trường đa số phụ huynh là công nhân khu công nghiệp đi làm từ sớm và về nhà muộn, các cháu thường giao cho ông bà đưa đón. Vì vậy sự quan tâm của phụ huynh đối với trẻ không được thường xuyên và chu đáo.

– Một số cháu, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động cùng cô, cùng bạn.

3. Kết quả của thực trạng: 

*Kết quả trên trẻ đầu năm

Kết quả trên cho ta thấy chất lượng hiệu quả giáo dục chưa cao, số trẻ tích cực chủ động tham gia hoạt động quan sát có mục địch còn thấp, số trẻ hứng thú tham gia trò chơi vận động đối với trẻ 5 – 6 tuổi còn hạn chế, số trẻ tích cực hứng thú tham gia chơi đạt kết quả chưa cao và chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tế. Vì vậy Tôi đã trăn trở tìm tòi nghiên cứu những biện pháp sau: 

III. Biện pháp và tổ chức thực hiện

Biện pháp 1:Tự học, tự bồi dưỡng nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ .

Tôi xác định rất rõ xã hội càng phát triển, giáo dục đào tạo cũng phát triển theo, đòi hỏi ngày càng cao hơn phẩm chất năng lực của đội ngũ giáo viên. Tự học, tự bồi dưỡng là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục đào tạo được giao.

Là một giáo viên Mầm non thì công tác tự học, tự bồi dưỡng lại gặp những khó khăn, vì cả ngày nuôi dưỡng- chăm sóc và giáo dục trẻ ở trường cho nên việc bố trí, sắp xếp quỹ thời gian cho giáo viên tự học, tự bồi dưỡng không nhiều. Vì vậy Tôi luôn xác định là một giáo viên chủ nhiệm trước hết phải nhận thức được vị trí,vai trò, trách nhiệm về tự học, tự bồi dưỡng là cần thiết, ngay từ đầu năm học, bản thân tôi đã xây dựng cho mình kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng 

Tôi lựa chọn, thống kê các phần công việc cần làm, những yêu cầu cụ thể cần đạt được, mốc thời gian và mức độ hoàn thành phù hợp với điều kiện và năng lực bản thân. Sau khi lập được kế hoạch phải có quyết tâm, có ý thức trách nhiệm, có tinh thần chủ động, kiên trì vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành mục tiêu đặt ra.

 Tôi luôn sắp xếp thời gian tự học, tự bồi dưỡng cho phù hợp với đặc trưng công việc của mình. Thời gian tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên Mầm non rất hạn chế do vậy Tôi phải sắp xếp thời gian tự học qua sinh hoạt chuyên môn ở tổ, nhóm, qua dự giờ thăm lớp, qua tham dự các buổi chuyên đề, tập huấn, hội thảo do trường, Phòng giáo dục – đào tạo, các tổ chức tổ chức…vào hè hoặc trong năm học. Ngoài ra tôi còn tham gia tự học, tự bồi dưỡng vào ngày nghỉ, giờ nghỉ.

Ngoài ra tôi còn tìm tài liệu bồi dưỡng qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua mạng internet, qua sinh hoạt chuyên môn…Tôi luôn bổ sung kịp thời những kiến thức về tin học, đổi mới về phương pháp dạy học, trang bị cho mình. Trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng tôi phải biết tự kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng của bản thân, Tự nhìn nhận lại những việc đã làm và chưa làm được trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng, từ đó kịp thời điều chỉnh, bổ sung kế hoạch nhằm đạt mục tiêu bồi dưỡng trong đó có kỹ năng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ đạt kết quả tốt nhất.