SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25 – 36 tháng

1. Mở đầu.

1.1. Lý do chọn đề tài.

Ngôn ngữ giữ vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống con người, vì bản chất con người là tổng hòa của quan hệ xã hội. Con người muốn tồn tại thì phải gắn bó với cộng đồng và ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp, ngôn ngữ là phương tiện nhận thức thế giới xung quanh, là cơ sở của mọi sự suy nghĩ, là công cụ của tư duy.

Trẻ em sinh ra đầu tiên là những cơ thể sinh học, nhờ có ngôn ngữ là phương tiện giao lưu, bằng hoạt động tích cực của mình dưới sự giáo dục và dạy học của người lớn trẻ em dần chiếm lĩnh được những kinh nghiệm lịch sử – xã hội của loài người và biến nó thành cái riêng của mình. Trẻ em lĩnh hội ngôn ngữ sẽ trở thành những chủ thể có ý thức, lĩnh hội kinh nghiệm của loài người xây dựng xã hội ngày càng phát triển hơn.

Trong thực tế, qua nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm, hàng ngày được tiếp xúc với trẻ, tôi nhận thấy việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là việc làm đầu tiên rất cần thiết đối với trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện giữ gìn bảo tồn, truyền đạt và phát triển những kinh nghiệm lịch sử và phát triển xã hội của loài người.         

Ngôn ngữ là phương tiện để phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ và là phương tiện để giáo dục tình cảm, thẩm mỹ cho trẻ.  Như vậy ngôn ngữ có vai trò to lớn đối với xã hội và đối với con người. Vấn đề phát triển ngôn ngữ một cách có hệ thống cho trẻ ngay từ nhỏ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. 

Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách trẻ, ngôn ngữ đóng vai trò vô cùng quan  trọng trong việc hình thành và phát triển nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh. Ngôn ngữ giúp trẻ tìm hiểu khám phá và nhân thức về môi trường xung quanh. Đặc biệt thông qua các môn học sẽ giúp ích cho ngôn ngữ của trẻ 25 – 36 tháng phát triển tốt.

Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 25 – 36 tháng tuổi nói riêng, trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ. Âm điệu, hình tượng của các bài hát ru, ca dao…. rất dễ đi vào lòng trẻ. Những câu truyện cổ tích, thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ. Đặc biệt là hoạt động kể chuyện, đọc thơ….. cho trẻ nghe qua hoạt động có chủ định là con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu quả nhất.

Thông qua các môn học giúp trẻ phát triển năng lực tư duy, óc tưởng tượng sáng tạo, biết yêu quý cái đẹp, hướng tới cái đẹp. Khi trẻ được nghe cô phát âm, phát âm cùng qua các tiết học giúp trẻ mở rộng vốn từ. ngôn ngữ của trẻ phát triển. Qua đó làm phong phú thêm vốn từ cho trẻ, trẻ biết trình bày ý kiến, suy nghĩ, kể về một sự vật hay sự kiện nào bằng chính ngôn ngữ của mình.

Là một cô giáo đang trực tiếp giảng dạy trẻ 25 – 36 tháng tôi luôn có những suy nghĩ trăn trở làm sao để dạy các con phát âm đúng, rõ ràng, chính xác Tiếng Việt. Vì thế tôi đã dạy trẻ thông qua các môn học và dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi qua các hoạt động hàng ngày, từ đó trẻ khám phá hiểu biết về mọi sự vật hiện tượng, về thế giới xung quanh trẻ, phát triển tư duy. Tôi thấy mình cần phải đi sâu tìm hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ giáo dục cho phù hợp với yêu cầu phát triển của lứa tuổi nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đối với chương trình giáo dục mầm non hiện nay. 

Trong năm học ……….này Tôi được nhà trường giao phụ trách nhóm lớp 25 – 36 tháng tuổi. Tôi nhận thấy việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25 – 36 tháng tuổi là vô cùng cần thiết. Từ đó tôi đã đi sâu nghiên cứu và lựa chọn đề tài “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25 – 36 tháng” làm đề tài nghiên cứu của mình.

1.2. Mục đích nghiên cứu.

Xuất phát từ nhu cầu cần thiết của trẻ tôi đã tiến hành tổ chức, hướng dẫn trẻ giúp trẻ 25 – 36 tháng phát triển ngôn ngữ.

 Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ nói riêng việc dạy cho trẻ phát triển ngôn ngữ là cần thiết giúp cho trẻ bước đầu có ý thức trong việc phát âm và giao tiếp hằng ngày.

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

Năm học: ……….tôi được phân công phụ trách nhóm trẻ 25 – 36 tháng tuổi khu Xuân Thịnh tại trường mầm non Xuân Dương huyện Thường Xuân.

Đối tượng: Trẻ nhà trẻ 25 – 36 tháng

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

– Phương pháp nghiên cứu lí luận: Đọc các giáo trình có liên quan đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ.

– Đọc sách báo, intenet, và các phương tiện thông tin đại chúng về các hình thức phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ.

– Phương pháp quan sát: Quan sát việc sử dụng ngôn ngữ của trẻ ở trường, gia đình, ngoài xã hội để có cơ sở đánh giá thực trạng một cách toàn diện và có những biện pháp thực nghiệm một cách tích cực và hiệu quả.

– Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm các biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25 – 36 tháng thông qua các giờ học trên lớp, giờ đón trẻ, giờ hoạt động chơi tập theo ý thích, giờ hoạt đông ngoài trời, giờ trả trẻ.

– Phương pháp cho trẻ làm quen với sách, dạy trẻ cầm sách, mở sách, lật trang khi xem sách, gọi tên sự vật hành động các nhân vật trong tranh, được cầm bút vẽ lên sách và bảo quản sách.

– Phương pháp trao đổi trò chuyện: Được thực hiện thông qua việc trao đổi với phụ huynh, với đồng nghiệp, thông qua trẻ nhằm thu thập thêm thông tin cũng như có những biện pháp đề xuất khả thi hơn.

– Phương pháp thống kê, sử lý số liệu.

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.

2.1. Cơ sở lý luận sáng kiến kinh nghiệm.

Khoa học đã nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi chúng ta thấy trẻ 25 – 36 tháng tuổi phát triển rất nhanh về thể lực và tâm lý. Ngôn ngữ góp phần đào tạo cho các cháu trở thành những con người phát triển toàn diện.

Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng nhất, nhờ có ngôn ngữ mà con người có thể hiểu được nhau và cùng nhau hành động. Không có ngôn ngữ không thể giao tiếp được, thậm chí không thể tồn tại được nhất là trẻ em. Ngôn ngữ chính là một trong những phương tiện thúc đẩy trẻ trở thành một thành viên của xã hội.

Theo các nhà tâm lý học sẽ giúp các nhà giáo dục mầm non xác định được các đặc điểm tâm lý của trẻ trước tuổi học. Tâm lý của trẻ chia làm nhiều thời kỳ, dựa vào các đặc điểm đó để tìm ra phương pháp, hình thức tổ chức dạy nói cho trẻ một cách phù hợp. Giáo dục học là cơ sở để xác định nội dung và phương pháp tốt nhất để dạy nói cho trẻ. Sinh lý học trang bị cho nhà giáo dục mầm non những kiến thức cơ bản về những đặc điểm sinh lý liên quan đến việc phát triển ngôn ngữ, nhờ đó để tổ chức phát triển ngôn ngữ cho trẻ đúng lúc, phù hợp với lứa tuổi và có hiệu quả.

Kiến thức về ngôn ngữ học sẽ là những kiến thức cơ sở giúp cho các nhà giáo dục hiểu đúng nhiệm vụ, nội dung, tìm ra các phương pháp, biện pháp hữu hiệu  để phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

1. Sinxki đã nhận định “Tiếng mẹ đẻ là cơ sở của mọi sự phát triển, là vốn quý của mọi tri thức” (Trích phát triển ngôn ngữ nguyên bản tiếng nga. Nhà xuất bản Matxcơva, trang 3).

Ngôn ngữ có vai trò rất lớn trong việc giáo dục trí tuệ cho trẻ, ngôn ngữ là công cụ để phát triển tư duy nhận thức, ngôn ngữ chính là cơ sở của sự suy nghĩ và là công cụ của tư duy. Trẻ em có nhu cầu rất lớn trong việc nhận thức thế giới xung quanh như phân biệt được màu sắc, hình dạng, biết được tên gọi của các sự vật.