SKKN Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi

1. MỞ ĐẦU.

1.1 Lí do chọn đề tài:

Đất nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Vấn đề Giáo dục và Đào tạo là yếu tố quan trọng. Vì vậy trong các văn kiện Đại hội Đảng đều đề cập đến vấn đề Giáo dục và Đào tạo. Muốn tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển mạnh Giáo dục Đào tạo, phát huy nguồn lực con người – yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững. Vì Giáo dục Đào tạo là sự nghiệp trồng người để có nguồn lực con người thông minh, năng động, trong đó Giáo dục Mầm non có vai trò quan trọng trong sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ. Đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên quan trọng trong việc hình thành nhân cách con người. 

Trường mầm non là nơi chăm sóc giáo dục các cháu từ những bước khởi đầu trong cuộc đời, vì thế tạo môi trường trong lành cho các cháu vui chơi, học tập là điều quan trọng, đó là điều kiện tốt để trẻ phát triển cả về thể chất và tinh thần, trong đó rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của các trẻ. Chính vì vậy ngay từ giai đoạn mầm non, trẻ cần được trang bị kỹ năng sống để định hướng phát triển cá nhân một cách tốt nhất. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý xã hội và giao tiếp mà mỗi cá nhân cần có để tương tác với những người khác một cách hiệu quả hoặc ứng phó với những vấn đề hay những thách thức của cuộc sống hàng ngày. Theo UNICEFF, kỹ năng sống là tập hợp rất nhiều kỹ năng tâm lý xã hội và giao tiếp cá nhân giúp cho con người đưa ra những quyết định có cơ sở, giao tiếp một cách có hiệu quả, phát triển các kỹ năng tự xử lý và quản lý bản thân nhằm giúp họ có một cuộc sống lành mạnh và có hiệu quả..[1] 

Như vậy, kỹ năng sống hướng vào việc giúp con người thay đổi nhận thức thái độ và giá trị trong những hành động theo xu hướng tích cực và mang tính chất xây dựng. Chính vì vậy mà ngay từ giai đoạn mầm non, trẻ cần được trang bị kỹ năng sống để định hướng phát triển một cách tốt nhất.

Ngay từ khi mới sinh ra, con người đã được học kỹ năng sống. Từ lúc biết nói, cha mẹ đã dạy cho trẻ ngôn ngữ giao tiếp như “chào ông, chào bà, ạ cô, ạ chú,…”. Đó chính là kỹ năng giao tiếp đầu đời mà các em được rèn luyện. Lớn lên khi trẻ đến trường đến lớp, mối quan hệ xã hội được mở rộng bởi ngoài gia đình các em còn được làm quen, tiếp xúc với bạn bè, thầy cô.

Đây là giai đoạn mà trẻ cần được rèn luyện các kỹ năng cơ bản để đối phó với thực tế và môi trường xung quanh. Các em cần được trang bị các kỹ năng cần thiết khác như rèn luyện và phát triển thể chất, tự nhận thức bản thân, xác định điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để hoàn thiện nhân cách,… hay các kỹ năng xã hội khác như: giao tiếp, hợp tác, làm việc nhóm,… Do đó, nếu không có sự trang bị tốt về kỹ năng sống cho trẻ hay có sự định hướng không đúng đắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của các em.

Rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp trẻ nhanh chóng hoà nhập và khẳng định vị trí của mình trong tập thể, mà xa hơn là một cộng đồng, xã hội. 

  Chính vì vậy, việc rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ là điều rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là yếu tố quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Khi xảy ra vấn đề nào đó, nếu không được trang bị kỹ năng sống, trẻ sẽ không đủ kiến thức để xử lý các tình huống bất ngờ. Vì thế, rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội.

Hiểu rõ được tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho trẻ, tôi mạnh dạn chia sẻ này với các bạn đồng nghiệp qua đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Thị trấn Vạn Hà, Thiệu Hóa, Thanh Hóa.”

1.2. Mục đích nghiên cứu: 

  Để tài nghiên cứu nhằm tìm ra những giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại truờng mầm non Thị trấn Vạn Hà, huyện Thiệu Hóa

1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

Đối tượng: Trẻ lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi trường mầm non Thị trấn Vạn Hà huyện Thiệu Hóa

Phạm vi:  35/35 Trẻ 5 – 6 tuổi ở lớp mẫu giáo lớn trường mầm non Thị trấn Vạn Hà huyện Thiệu Hóa

1.4.  Phương pháp nghiên cứu:

        – Phương pháp thống kê số liệu

– Phương pháp thực hành trải nghiệm

– Phương pháp trò chuyện

– Phương pháp dùng trò chơi

– Phương pháp logic học.

– Nghiên cứu qua tài liệu, tập san, mạng intenet.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:

Vấn đề bộc lộ kỹ năng sống ở mỗi đứa trẻ là khác nhau tùy theo hoàn cảnh và độ tuổi. Tuy nhiên, để trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần, khi ở độ tuổi quan trọng như mẫu giáo 5 – 6 tuổi, đặc biệt là giai đoạn chuẩn bị bước vào lớp 1, trẻ cần được trang bị kỹ năng sống. Gia đình và nhà trường cần có sự phối hợp chặt chẽ để giáo dục kỹ năng sống cơ bản cho trẻ một cách khoa học và có chiến lược.

Hiện nay, việc tổ chức các hoạt động ngoại khoá luôn được các trường học quan tâm, chú trọng để rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Các buổi hoạt động ngoại khoá đóng vai trò rất quan trọng trong việc giáo dục trẻ, mang đến cho các em một môi trường học tập năng động, tích cực. Thông qua các hoạt động ngoại khoá trẻ em sẽ được phát triển trí tưởng tượng, khả năng sáng tạo, đồng thời phát huy sự nhanh nhạy, khéo léo. Ngoài ra, hoạt động ngoại khoá còn giúp trẻ sống hoà đồng gắn bó, đồng thời phát triển tư duy một cách tích cực.

Tham gia các hoạt động thực tế này, trẻ được tận mắt nhìn thấy và trải nghiệm thực tế, từ đó tạo nên vốn sống, là nền tảng cho sự phát triển nhân cách của trẻ.Trong thời buổi trẻ tiếp xúc với xã hội sớm như ngày nay giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thực sự rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong chăm sóc – giáo dục trẻ không chỉ mang lại lợi ích về mặt sức khoẻ mà còn giúp trẻ sớm có ý thức để làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội, giúp các em phát triển một cách tốt nhất.

2.2. Thực trạng:

Năm học ………..tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi với tổng số 35 trẻ trong đó: nam 20, nữ 15. Trong quá trình giảng dạy tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn như sau:

* Thuận lợi:

          Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo, giám sát việc giáo viên tổ chức hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. 

Nhà trường luôn tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đầu tư mua sắm trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động học tập và vui chơi của trẻ mang tính đồng bộ và hiện đại.

         Giáo viên được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn chuyên đề do Phòng Giáo dục và nhà trường tổ chức tiếp thu, bồi dưỡng nội dung kế hoạch chuyên đề một cách đầy đủ, sử dụng nguyên vật liệu sẵn có của địa phương,.

           Bản thân luôn nhiệt tình, tâm huyết với nghề, học hỏi nâng cao tình độ về chuyên môn nghiệp vụ.

           Đa số phụ huynh đều ý thức được tầm quan trọng của bậc học mầm non đối với sự phát triển của trẻ. Vì thế có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với phụ huynh chặt chẽ, thường xuyên.