SKKN Một số giải pháp góp phần giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 trường thpt có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài

PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1.Lí do chọn đề tài 

Về vấn đề giáo dục con người và định hướng ngành nghề cho học sinh THPT, trong văn kiện đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ:“Chú trọng giáo dục phẩm chất, năng lực sáng tạo và các giá trị cốt lõi, nhất là giáo dục tinh thần yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, khơi dậy khát vọng phát triển, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá XI nhấn mạnh:“Việc đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, phân công lại lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng nguồn thu ngoại tệ và góp phần phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế”. Điều này cho thấy sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, các cấp ngành giáo dục về đào tạo con người cũng như những định hướng tương lai cho thế hệ trẻ Việt Nam. 

Trong thời đại Công nghệ thông tin 4.0 và xu thế hội nhập hiện nay, việc đa dạng hoá ngành nghề trở nên cấp thiết và con đường lập thân, lập nghiệp của học sinh cũng vô cùng rộng mở. Nắm bắt cơ hội, nỗ lực phấn đấu, xác định mục tiêu cho tương lai của cuộc đời rất cần thiết. Nó quyết định đến sự thành bại, đến tương lai sau này của học sinh. Sau tốt nghiệp THPT, các em – tuỳ vào năng lực, điều kiện gia đình, đam mê và ước vọng của bản thân để có thể học tiếp cao đẳng, đại học, có thể đi học nghề, đi nghĩa vụ quân sự, làm công nhân, các ngành nghề tự do. Đặc biệt từ hơn 10 năm trở lại đây, xu thế xuất khẩu lao động sang các nước và vùng lãnh thổ như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Đài Loan… trở nên phổ biến, thu hút số lượng đông học sinh trong cả nước, trong đó có học sinh trường THPT Nam Đàn 2, sau khi tốt nghiệp THPT tham gia. 

Trường THPT Nam Đàn 2 nằm ở vùng phân lũ huyện Nam Đàn, hàng năm  nhiều đợt lũ lụt tràn về cuốn trôi mùa màng, hoa màu, ảnh hưởng lớn sản xuất, chăn nuôi và đời sống của nhân dân, rồi hậu quả nặng nề của đại dịch Côvid 19 làm cho cuộc sống người dân vùng 3 Nam thêm khó khăn. Điều này, kết hợp với xu hướng thời đại đã có nhiều tác động đến việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai của học sinh trong vùng. Hàng năm có khoảng 40% học sinh của nhà trường sau khi tốt nghiệp THPT học tiếp lên cao đẳng, đại học. Trong số các em còn lại có nhiều em lựa chọn con đường XKLĐ để lập nghiệp nhằm tạo nguồn kinh tế cho gia đình và có nguồn vốn để có thể tiếp tục học tập hoặc kinh doanh, làm ăn, xây dựng đất nước. Quá trình lập thân, lập nghiệp phải qua nhiều bước, thời gian khá dài nhưng lại phù hợp với hoàn cảnh gia đình học sinh thuần nông nghiệp, kinh tế khó khăn, phù hợp với những em có trình độ học vấn trung bình. Trân trọng sự lựa chọn này, nhà trường, thầy cô đã tạo mọi điều kiện tốt cho học sinh để các em thực hiện được ước mơ, hoài bão và định hướng tương lai của mình. Tuy nhiên, ở độ tuổi 18, 19 đang còn rất trẻ, các phẩm chất chưa được hoàn thiện, các kỹ năng sống chưa đủ chín để các em có thể vững vàng, tự tin khi đến một chân trời mới, tiếp xúc với một môi trường kinh tế – xã hội mới. Và để cuộc sống, công việc của các em gặp nhiều thuận lợi, để cho dù sống và làm việc ở đâu, các em vẫn giữ gìn được phẩm chất của con người Việt Nam, chúng tôi nhận thấy cần trang bị, bồi dưỡng thêm phẩm chất, kỹ năng sống cho những học sinh có định hướng XKLĐ ở nước ngoài, đặc biệt là học sinh lớp 12. Nhận thức tầm quan trọng và cần thiết của vấn đề, chúng tôi đã lựa chọn và thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số giải pháp góp phần giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 trường THPT Nam Đàn 2 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài ”. Rất mong được trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với các đồng nghiệp để đề tài của chúng tôi hoàn thiện hơn và hy vọng có thể áp dụng rộng rãi trên địa bàn tỉnh Nghệ An trong lĩnh vực giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh có định hướng đi làm việc ở nước ngoài. 

2. Mục đích nghiên cứu 

Trên cơ sở lí luận và thực tiễn đào tạo con người, định hướng nghề nghiệp cho học sinh ở trường THPT Nam Đàn 2 trong những năm qua, đề tài trình bày một số giải pháp góp phần giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 có định hướng đi XKLĐ ở nước ngoài để nâng cao chất lượng giáo dục, tạo thuận lợi cho học sinh khi đến sống và làm việc ở môi trường mới. 

3. Đối tượng nghiên cứu 

Học sinh lớp 12 ở trường THPT Nam Đàn 2, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An từ năm 2019 đến 2023. 

4. Phạm vi nghiên cứu 

Đề tài được nghiên cứu và áp dụng tại trường THPT Nam Đàn 2, trong lĩnh vực bồi dưỡng phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài. 

5. Nhiệm vụ nghiên cứu 

• Xây dựng cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài. 

• Phân tích thực trạng của việc giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài; tiến hành thực nghiệm, khảo sát, đánh giá kết quả đạt được sau khi thực hiện các giải pháp để thấy được sự cần thiết và tính khả thi của những giải pháp đề ra. 

6. Phương pháp nghiên cứu 

• Nghiên cứu lí luận: Căn cứ vào chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An về: “Giáo dục phẩm chất, năng lực sáng tạo và các giá trị cốt lõi cho học sinh”,“ Đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài”. 
• Nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, điều tra, phân tích, thực nghiệm, khảo sát… việc thực hiện giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài ở trường THPT Nam Đàn 2. 
• Tổng kết kinh nghiệm: Tổng hợp kinh nghiệm thực hiện các giải pháp trong  giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài của bản thân, đồng nghiệp ở trường THPT Nam Đàn 2. 

7. Tính mới của đề tài 

Đề tài đưa ra những giải pháp cần thiết, mới mẻ trong giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài  để góp phần quan trọng bồi dưỡng thêm phẩm chất, đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 trước khi các em đi làm việc ở nước khác. 

Những kinh nghiệm đưa ra trong đề tài được thực hiện trên cơ sở vận dụng sáng tạo văn bản chỉ đạo của cấp trên phù hợp với tình hình thực tiễn của nhà trường, đúc rút kinh nghiệm từ bản thân, đồng nghiệp, tham khảo ý kiến của học sinh nên đã đạt được hiệu quả cao trong quá trình giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 ở trường THPT Nam Đàn 2 những năm gần đây. 

8. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm 

Sáng kiến kinh nghiệm được cấu trúc 3 phần: 

Phần I: Đặt vấn đề 

1. Lí do chọn đề tài 
2. Mục đích nghiên cứu 
3. Đối tượng nghiên cứu 
4. Phạm vi nghiên cứu 

5.Nhiệm vụ nghiên cứu 

6.Phương pháp nghiên cứu 

1. Điểm mới của đề tài 
2. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm 

Phần II. Nội dung nghên cứu 

Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn 

1.Cơ sở lý luận 

2.Cơ sở thực tiễn 

Chương II. Một số giải pháp góp phần giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 trường THPT Nam Đàn có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài 

1.Các phẩm chất, kỹ năng cần giáo dục, bồi dưỡng thêm 

2. Một số giải pháp góp phần giáo dục phẩm chất, kỹ năng sống cho học sinh lớp 12 trường THPT Nam Đàn 2 có định hướng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài 

3.Cách thức thực hiện 

1. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề ra 
2. Thời gian và đối tượng thực hiện 

PHẦN III. KẾT LUẬN 

1.Hiệu quả của đề tài sáng kiến kinh nghiệm 

1. Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm và khả năng mở rộng đề 

tài 

1. Bài học kinh nghiệm và đề xuất