SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chương trình GDPT 2018 tại trường PT dân tộc nội trú THPT – CÁNH DIỀU

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lí do chọn đề tài: 

Trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục nhằm tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác các kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao. Những kinh nghiệm học sinh đã được trải qua sẽ chuyển hoá thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường, nghề nghiệp tương lai, bảo đảm tính “mở, linh hoạt” là một trong những quan điểm xây dựng chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp (Bộ GD-ĐT, 2018). Theo đó, các địa phương và giáo viên chủ động lựa chọn nội dung, phương thức, không gian, thời gian hoạt động phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện của mình trên nguyên tắc bảo đảm mục tiêu giáo dục và các yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực học sinh đối với mỗi lớp học, cấp học. Sự “mở và linh hoạt” trong chương trình là cơ hội tốt để các trường giáo dục yếu tố nhận biết, gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương, văn hóa dân tộc cho học sinh. 

Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp  trong chương trình GDPT mới 2018 là hoạt động giáo dục bắt buộc và được tổ chức theo nhiều loại hình hoạt động, với sự tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường như: giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên môn học, cán bộ tư vấn tâm lí học đường, cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, cán bộ quản lí nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân trong xã hội nên chúng tôi cùng các đồng chí trong nhà trường đã xây dựng chủ đề hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong các tiết sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Hoạt động câu lạc bộ; sao cho có thể để đạt mục tiêu đó là giúp mỗi cá nhân khẳng định được giá trị riêng, phù hợp với chuẩn mực đạo đức chung; giúp học sinh thể hiện tình yêu đất nước, con người, trách nhiệm công dân,… bằng việc làm, hành động cụ thể, thiết thực và bằng các hoạt động cống hiến xã hội, phục vụ cộng đồng. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ở trung học phổ thông giúp học sinh tiếp tục hoàn thiện những phẩm chất và năng lực chung của chương trình giáo dục. Đó cũng chính là những phẩm chất và năng lực cơ bản của người lao động tương lai và người công dân toàn cầu. Học sinh định hướng được nghề nghiệp dựa trên hiểu biết về nghề, nhu cầu thị trường lao động, sự phù hợp của nghề được lựa chọn với năng lực và hứng thú của cá nhân; xây dựng được kế hoạch đường đời; có khả năng thích ứng với những đổi thay trong bối cảnh toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới. 

Từ thực tiễn giáo dục hiện nay cũng như thực tế hoạt động trải nghiệm,hướng nghiệp tại các trường THPT nói chung và các trường dân tộc nội trú trên địa bàn Nghệ An nói riêng, chúng tôi nhận thấy việc tìm hiểu, nghiên cứu và khảo sát thực trạng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tại các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An là việc làm vô cùng cần thiết, tạo cơ sở để đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, góp phần thay đổi diện mạo mới trong quá trình giảng dạy hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THPT.  

Với lý do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: “ Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chương trình GDPT 2018 tại trường PT dân tộc nội trú THPT số 2 Nghệ An” để chia sẻ với đồng nghiệp, bạn bè những kinh nghiệm mà chúng tôi đã áp dụng tại đơn vị công tác. 

2. Mục đích nghiên cứu. 

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, đề tài đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chương trình GDPT 2018 tại trường PT dân tộc nội trú THPT số 2 Nghệ An. 

3. Phạm vi nghiên cứu. 

• Nghiên cứu cơ sở lí luận về công tác hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. 

• Nghiên cứu thực trạng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp của trường THPT. 

• Đề tài nghiên cứu: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm,  hướng nghiệp chương trình GDPT 2018 tại trường PT dân tộc nội trú THPT số 2 Nghệ An” . 

• Đối tượng nghiên cứu: học sinh trường PT Dân tộc nội trú THPT số 2 Nghệ An 

4. Phương pháp nghiên cứu. 

• Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. 
• Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Khảo sát để thu thập thông tin về sự tích cực, sự hứng thú tham gia của học sinh trong giờ học và trong các hoạt động. 

5. Tính đổi mới 

Học sinh chủ động tìm hiểu, đưa ra ý tưởng, xây dựng kế hoạch, thiết kế tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp với nhiều hình thức: sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục theo chủ đề và hoạt động câu lạc bộ. 

Thông qua các hoạt động học sinh có thể lĩnh hội được nhiều kiến thức đồng thời được rèn luyện nhiều kỹ năng, hình thành các năng lực và phẩm chất cho học sinh THPT 

PHẦN II. NỘI DUNG 

CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN 

1. Cơ sở lí luận: 

1.1. Sự cần thiết phải đổi mới. 

  Những yêu cầu từ sự phát triển của xã hội, sự phát triển nhanh chóng như vũ bão của công nghệ thông tin, học sinh có thể tiếp cận thông tin từ nhiều kênh, nhiều nguồn khác nhau đặt giáo dục trước yêu cầu cấp bách phải đổi mới cách dạy và cách học. Những yêu cầu đặt ra từ sự phát triển kinh tế đòi hỏi nguồn nhân lực thực hiện được nhiều nhiệm vụ và chuyên môn hóa nhằm đảm bảo chất lượng công việc với hiệu quả, năng suất cao đòi hỏi người lao động phải năng động, sáng tạo, có kiến thức và kĩ năng chuyên nghiệp, sẵn sàng gánh vác trách nhiệm. 

Những yêu cầu liên quan đến đặc điểm tâm – sinh lý của người học, mỗi học sinh đều có cách học theo sở thích riêng đòi hỏi việc dạy học phải quan tâm đến phong cách học của người học thúc đẩy sự phát triển tối đa năng lực của người học 

5% • Những gì ta nghe 

                                        Hình 1.1. Chúng ta nhớ được chừng nào 

                     Bảng 1.1. Tại sao phải hoạt động trải nghiệm