SKKN Một số giải pháp nhằm Phổ cập kiến thức, kĩ năng Bơi – Phòng chống đuối nước, cứu đuối nước cho học sinh các trường THPT

PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

Tai nạn đuối nước là một trong những vấn đề bức thiết được xã hội quan tâm. Hàng năm tai  nạn sông nước, ao hồ và biển cả thường xẩy ra, những tổn hại về người do tai nạn đuối nước là rất lớn. Phần lớn trong số các nạn nhân là học sinh các cấp. Dù đã có Chương trình phòng chống tai nạn thương tích nói chung và đuối nước nói riêng dành cho trẻ em, nhưng đuối nước vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em ở nước ta. Thậm chí, số trẻ tử vong do đuối nước ở Việt Nam còn đứng đầu khu vực. 

Trước thực trạng trên, việc hạn chế tai nạn đuối nước được Đảng, Nhà nước và xã hội rất quan tâm. Vì vậy, một chiến lược trang bị kĩ năng bơi, phòng chống đuối nước đã được đặt ra, gồm những nội dung: Nâng cao nhận thức, kiến thức và cung cấp các thông tin về gánh nặng đuối nước, các yếu tố nguy cơ, hoàn cảnh xảy ra đuối nước; truyền thông các biện pháp phòng chống; dạy trẻ và người lớn các kỹ năng bơi, tự cứu, cứu bạn, hô hấp nhân tạo. 

Diễn Châu là huyện đồng bằng ven biển, có vị trí địa lí với 25km đường biển, với hệ thống kênh nhà Lê, sông Bùng và các sông ngòi, ao, hồ  được trải dài nối qua mười xã, mưa lũ thường chảy xiết, tạo nhiều dòng xoáy nguy hiểm giáp nối ba huyện và đổ ra biển. Là địa phương  có 10 Trường THPT đóng trên địa bàn dân cư với tổng số học sinh là 11.411 em. Tình trạng tai nạn đuối nước những năm gần đây trên địa bàn là rất đáng báo động, đang là nỗi trăn trở quan tâm lo ngại  cho mỗi gia đình, các cấp, nghành trên địa bàn huyện. Theo thống kê của Phòng LĐ – TB – XH, VH – TT – TT, từ năm 2018 đến 7/2022 trên địa bàn huyện đã xẩy ra 45 vụ đuối nước làm tử vong 22 người chủ yếu là học sinh các cấp. Diễn Châu  là huyện có số trẻ em và học sinh các cấp đuối nước có tỉ lệ cao ở tỉnh Nghệ An. 

Tai nạn  đuối nước dẫn đến tử vong của học sinh chủ yếu vào mùa hè. Do thời tiết nắng nóng, các em thường tập trung tổ chức đi dã ngoại, trải nghiệm, tổ chức các cuộc vui chơi tự phát tại các địa điểm như các sông, bãi biển, hồ tự nhiên, khu du lịch sinh thái…Do các em học sinh đang ở độ tuổi bồng bột, mải mê vui chơi, lại thiếu kỹ năng sống, thiếu kiến thức và kĩ năng bơi lội – phòng chống đuối nước, cứu đuối đã dẫn đến những trường hợp tử vong đáng tiếc. Những  em bị đuối nước hầu hết tập trung ở những gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn, ít có cơ hội thực hành tại các bể bơi. 

 Qua thực tế giảng dạy, trao đổi trực tiếp cũng như sử dụng phương pháp điều tra nắm bắt số liệu về kiến thức, kỹ năng bơi, phòng chống đuối nước và cứu đuối của học sinh các Trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu thì số lượng học sinh có hiểu biết về bơi lội và cứu đuối rất thấp. Là những giáo viên làm công tác 

Giáo dục thể chất, chúng tôi rất trăn trở về vấn đề này. Nhờ có sự ủng hộ xã hội hóa của các doanh nghiệp, cá nhân có bể bơi, chúng tôi đã tìm ra giải pháp khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất (trong toàn huyện chỉ có duy nhất  01 bể bơi tại Trường tiểu học Diễn Phúc) nhằm trang bị cho các em kiến thức, kỹ năng bơi – phòng chống đuối nước, cứu đuối để có khả năng tự bảo vệ chính mình, tránh nguy cơ đuối nước và biết cứu đuối người khác an toàn, góp phần giảm thiểu những tai nạn tử vong do đuối nước gây ra. 

Từ những lý do trên, với năng lực, kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đưa ra sáng kiến: “Một số Giải pháp nhằm Phổ cập  kiến thức, kĩ năng Bơi – Phòng chống đuối nước, cứu đuối cho học sinh các trường THPT trên địa bàn Huyện Diễn Châu’’. 

• MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 

Đề xuất các giải pháp nhằm phổ cập kiến thức, kĩ năng bơi, phòng chống đuối nước, cứu đuối cho các em học sinh các trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu góp phần giảm thiểu những tai nạn tử vong do đuối nước gây ra. 

• NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 

1. Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn kiến thức, kỹ năng bơi, phòng chống đuối nước và cách cứu đuối. 
2. Đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp phổ cập kiến thức, kĩ năng bơi, phòng chống đuối nước và cứu đuối cho học sinh các trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu.  
3. Thực nghiệm và kết luận đánh giá hiệu quả các giải pháp.  

• ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 

1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 

• Đối tượng nghiên cứu là các giải pháp nhằm phổ cập kiến thức, kĩ năng bơi, phòng chống đuối nước, cứu đuối cho học sinh các Trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu. 
• Phạm vi nghiên cứu: học sinh và giáo viên Giáo dục thể chất ở các Trường 

THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu 

2. Thời gian, địa điểm tổ chức 

• Tìm hiểu, xây dựng kế hoạch, nghiên cứu, tổ chức thực nghiệm, hoàn thành sáng kiến từ tháng 5 năm 2020 đến tháng 3 năm 2023. 

• Tại các Trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu và các Bể bơi gần khu vực địa phương có các trường đóng gần. 

• Thời gian thực nghiệm: Từ tháng 4/2022 đến tháng 7 năm 2022, tại các Trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu và các Bể bơi Khách sạn Mường Thanh Diễn Châu, Bể bơi xã Diễn Kỷ… 

• PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

• Phương pháp phỏng vấn, phiếu thăm dò 

Sử dụng trong quá trình tham khảo các giáo viên, các huấn luyện viên môn bơi, lội nhằm thu nhập thông tin phục vụ cho việc điều tra thực trạng việc dạy học bơi và phổ cập kiến thức, kĩ năng phòng chống đuối nước cho học sinh huyện Diễn Châu. Thông qua phiếu hỏi để tìm ra các giải pháp phù hợp nhằm phổ cập kiến thức, kĩ năng bơi, phòng chống đuối nước, cứu đuối cho học sinh các trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu.      

• Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu 

Đề tài đã sưu tầm tổng hợp và nghiên cứu các văn bản của Nhà nước, của ngành Thể dục thể thao, ngành Giáo dục và Đào tạo về thực hiện chương trình phổ cập kiến thức, kĩ năng bơi và phòng, chống đuối nước cho học sinh. Các sách, tài liệu khoa học của các tác giả có liên quan đến công tác dạy học bơi, phổ biến kiến thức, kĩ năng phòng chống đuối nước, cứu đuối cho học sinh. 

• Phương pháp quan sát sư phạm 

Phương pháp này được sử dụng nhằm quan sát thực tế các hoạt động, hình thức tổ chức dạy học bơi và phổ cập kiến thức, kĩ năng phòng chống đuối nước ở trong các nhà trường, tại các bể bơi. Từ đó rút ra được nhận định chung làm căn cứ cho việc tìm ra các giải pháp phù hợp nhằm phổ cập kiến thức, kĩ năng bơi, phòng chống đuối nước, cứu đuối cho học sinh 

• Phương pháp kiểm tra sư phạm 

Phương pháp này được sử dụng nhằm kiểm tra, đánh giá kỹ năng bơi, kĩ năng phòng chống đuối nước, cứu đuối của học sinh. Chúng tôi sử dụng một số nội dung kiểm tra sau:  

4.1. Nội dung lý thuyết   

• Kĩ năng phòng chống đuối nước 
• Kỹ năng giải cứu khi bị nạn nhân ôm, túm.   
• Khả năng thực hiện phương các phương pháp giải phóng đường thở.  – Khả năng hô hấp nhân tạo. 

Mục đích: Dùng đánh giá kiến thức phòng chống đuối nước của học sinh 

Dụng cụ kiểm tra: Dùng phiếu phỏng vấn để kiểm tra kiến thức của học sinh.( Phụ lục 1 ). 

Cách thực hiện: Mỗi học  sinh  được phát 1 phiếu phỏng vấn, trong phiếu bao gồm các câu hỏi tương ứng với mỗi phần nội dung lý thuyết mà đề tài đã đặt ra.  

4.2. Nội dung thực hành 

• Kỹ năng bơi tiếp cận nạn nhân bị đuối nước. 

+ Bơi 25m tự do 

+ Bơi 25m ếch  

 Mục đích: Đánh giá kĩ năng bơi và khả năng tiếp cận nạn nhân một cách nhanh nhất thông qua kỹ thuật bơi ếch và kỹ thuật bơi tự do. 

Yêu cầu về trang thiết bị, dụng cụ: Bể bơi đủ tiêu chuẩn 25m, đồng hồ bấm giây, bút và giấy ghi chép thành tích. 

 Cách thực hiện: học sinh đứng trên thành bể bơi, khi có tín hiệu từ giáo viên lập tức xuất phát và sử dụng bất kể kỹ thuật bơi nào mà mình cho là tốt nhất để bơi về đích.  

• Kỹ năng dìu người bị đuối nước vào bờ 

+ Dìu người ở tư thế bơi ngửa chân ếch, hai tay đỡ cằm 15m 

+ Dìu người ở tư thế bơi nghiêng, tay luồn qua nách nâng cằm 15m 

Mục đích: Đánh giá khả năng dìu nạn nhân vào bờ một cách nhanh nhất dựa vào kỹ thuật bơi ngửa chân ếch, hai tay đỡ cằm và kỹ thuật bơi nghiêng, tay luồn qua nách nâng cằm. 

Dụng cụ kiểm tra: Bể bơi đủ tiêu chuẩn 25m, đồng hồ bấm giây, bút và giấy ghi chép thành tích. 

 Cách thực hiện: Học sinh đứng dưới nước, cạnh thành bể bơi, khi có tín hiệu từ giáo viên lập tức sử dụng kỹ thuật bơi ngửa chân ếch hai tay đỡ cằm dìu nạn nhân một cách nhanh nhất về đích.