SKKN Một số giải pháp phổ cập bơi cho học sinh THPT nhằm phòng chống đuối nước và cứu nạn

PHẦN I.  ĐẶT VẤN ĐỀ 

Thể dục, thể thao (TDTT) ra đời, tồn tại và phát triển song song với xã hội loài người. Đó là một hình thức vận động tích cực giúp con người hoàn thiện bản thân về cả thể chất lẫn tinh thần. Tập luyện TDTT giúp con người phát triển về thể chất, củng cố nâng cao sức khoẻ, phát triển cân đối và hài hoà về hình thái cơ thể, đồng thời phát triển các phẩm chất đạo đức, trí sáng tạo, thẩm mỹ, tăng khả năng làm việc phục vụ cho lao động và bảo vệ tổ quốc. TTDT là cầu nối giữa các dân tộc và các quốc gia trên thế giới. 

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế nước ta, nhiều lĩnh vực hoạt động trong đó có TDTT đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Bơi lội là một trong những môn Thể thao cơ bản, có vị trí quan trọng trong hệ thống thi đấu của các Đại hội TDTT trong nước và quốc tế. Bơi lội giúp cơ thể con người phát triển đồng đều và cân đối. 

Bên cạnh vấn đề sức khỏe thì biết bơi lội, bơi lội tốt và có kỹ năng bơi lội còn là vấn đề sống còn trong những tình huống xấu xẩy ra. Đặc biệt trong những thời gian gần đây, thiên tai ngày càng khắc nghiệt thì vấn đề đuối nước đang là nỗi lo rất lớn đối với mỗi phụ huynh, gia đình, nhà trường và cả xã hội. Riêng vùng 5 Nam, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, vùng đất nằm giữa  hai con sông: sông Lam và sông La, hàng năm oằn mình chống chịu nhiều cơn lũ, lụt. Ở vùng đồi núi, cứ mùa mưa tới thì việc ngập úng cục bộ, hoặc nước lũ chảy xiết. Vùng ven sông, nước sông dâng lên làm ngập úng làng mạc, hoa màu. Gây thiết hại vô cùng lớn về vật chất của người dân, đau đớn hơn là cướp đi nhiều sinh mạng, đặc biệt là các em học sinh và các em nhỏ mà nguyên nhân chính là ý thức chủ quan, không có kĩ năng bơi lội, kĩ năng cứu nạn còn hạn chế. 

Chứng kiến những điều đó chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số giải pháp phổ cập bơi cho học sinh THPT nhằm phòng chống đuối nước và cứu nạn tại vùng 5 Nam Nam Đàn”. Góp phần thay đổi ý thức chủ quan, nâng cao kỹ năng bơi lội và khả năng ứng cứu khi có sự cố đuối nước xảy ra. 

Chúng tôi rất hi vọng đề tài của mình sẽ trang bị cho các em học sinh có một số kiến thức và kỹ năng trong vấn đề bơi lội, tự cứu nạn và cứu nạn để giải quyết các vấn đề thực tế khắc nghiệt đang xẩy ra đồng thời nâng cao sức khỏe của bản thân. 

Với xu hướng “gắn lí thuyết với các vấn đề thực tiễn” đã có từ lâu ở các nền giáo dục tiên tiến và đã có ảnh hưởng lớn trong những lần đổi mới giáo dục gần đây của nước ta, đặc biệt trong chương trình giáo dục 2018. Chúng tôi nghĩ rằng đó là điều rất đúng đắn, giúp hoàn thiện kĩ năng sống và đảm bảo vốn kiến thức thực tế cho  con người, nhằm phòng tránh các rủi ro trong cuộc sống. Tạo niềm tin từ bản thân, tăng cường đam mê cống hiến cứu mình, cứu người trong xã hội. 

Vì thời gian và điều kiện còn hạn chế, đề tài không thể tránh được những khiếm khuyết, chúng tôi rất mong nhận được sự quan tâm và góp ý chân thành của các cấp lãnh đạo cũng như các bạn đồng nghiệp. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn! 

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

1. Cơ sở lý luận. 

1.1. Khái niệm về bơi lội và người biết bơi lội. 

Trên cơ sở mục tiêu của việc học hiện nay “ Học để biết, học để vận dụng trong  cuộc sống, học để làm người, học để làm  việc”. Đối với việc tự học bơi hiện nay, chúng ta cần quan tâm hơn cho mục tiêu là học để biết và học để vận dụng cuộc sống, học bơi để nâng cao kỹ năng sống của mỗi chúng ta. Mặt khác hướng dẫn cho học sinh tự học bơi là đáp ứng chuyên đề dạy học “ Rèn  luyện  kỹ năng  sống  cho  học  sinh”, ứng phó tốt với môi trường hiện nay là “ phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ em trong đó có đuối nước. Bơi lội là môn thể thao dưới nước, do tác động của sự vận động toàn thân, đặc biệt là quạt tay, đạp chân trong nước mà trên cạn chúng ta chưa bao giờ thực hiện.  Con  người bơi được trong  nước,  trước tiên  nhờ các tính chất cơ bản của nước như lực đẩy từ dưới lên, lực cản của nước, cũng như khả năng điều khiển hoạt động của cơ thể trong  môi  trường nước.Vì vậy hoạt động bơi lội khác hoạt động trên cạn. Theo quan niệm hiện nay, người biết bơi là người biết vận động để thở và không thể chìm trong thời gian 5 phút. Biết bơi, tức là biết khắc phục hiện tượng sợ nước, ức chế dần những phản xạ bảo vệ tự nhiên khi tiếp xúc với nước như: Nhắm mắt, sặc nước, sợ chìm,  co cứng cơ bắp, vận động thiếu ý thức. Người biết bơi  là người biết hở,  biết làm động tác nổi và di  chuyển trên mặt nước bằng bất cứ kiểu bơi nào. 

1.2. Lợi ích của tập luyện bơi lội: 

Hoạt động bơi lội đem lại nhiều lợi ích cho con người và đời sống xã hội. Tập luyện bơi lội trước hết có lợi cho việc rèn luyện ý chí của con người. Vì khi tập bơi con người phải cố gắng rất lớn để khắc phục những khó khăn ban đầu như: Sợ nước, sợ lạnh, sợ chết đuối và tiêu tốn sức rất lớn. 

Tập luyện bơi lội có lợi ích cho việc củng cố, nâng cao sức khoẻ, cải thiện vóc dáng, thể trạng cũng như hình thành nhân cách con người. Khi hoạt động bơi lội, hầu hết các nhóm cơ trên cơ thể đều tham gia hoạt động. Do đó hoạt động bơi lội làm cho cơ thể phát triển cân đối, toàn diện. Tập luyện bơi  lội là phương  tiện để tôi  luyện cơ thể,  tạo khả năng  thích nghi  với môi  trường và khí hậu thay đổi,  nhờ đó ngăn  ngừa được những bệnh cảm lạnh. Bơi lội là phương tiện chữa một số bệnh về thể hình cho trẻ em như: cong vẹo cột sống, co cứng khớp, béo phì…Luyện tập bơi  lội có tác dụng tốt đối với hệ thống thần kinh  trung ương, hưng phấn và ức chế thăng bằng.Hoạt động bơi lội có ảnh hưởng cải thiện chức năng tuần hoàn. Người tập luyện bơi lội thường xuyên tim co bóp mạnh hơn người bình thường, số lần đập của tim lúc bình thường giảm từ 60 lần/ phút xuống 45 lần/ phút. Tập luyện bơi lội có tác dụng làm tăng hoạt động của hệ huyết quản, do áp lực của nước vào da, mà máu tĩnh mạch về tim thuận lợi hơn. Tập luyện bơi lội có tác dụng làm phát triển hệ hô hấp, dung tích sống của vận động viên bơi lội đạt tới 6-7 lít, trong khi người bình thường chỉ đạt 3-4 lít đối với nam. Tập luyện thường xuyên bơi lội sẽ phát triển tốt các tố chất vận động như: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, độ dẻo dai, từ đó làm cho năng lực vận động của con người được nâng  cao. Bơi lội là môn thể thao thi đấu, vì thông qua thi đấu, vận động viên có thể đem về nhiều bộ huy chương cho đất nước.Vì các lí do trên, mà bơi lội được xem như là một môn thể thao cơ sở và cơ bản của phong trào TDTT nước ta và phong trào thể thao Olympic thế giới. Bơi  lội là môn  thể thao có ý nghĩa thực dụng rất lớn trong đời sống con người. Hàng năm có rất nhiều người chết đuối vì  không  biết bơi  hoặc biết bơi nhưng do chủ quan. Rất nhiều lợi ích mà bơi lội đem lại cho các bạn như đã nói ở trên; biết bơi là kỹ năng sống rất quan trọng nhằm đối phó với môi trường hiện nay; biết bơi tạo cho con người tự tin, lạc quang  hơn trong cuộc sống. 

2. Cơ sở thực tiễn 

Nước ta là nước nằm ở vùng nhiệt đới gió mùa,  có bờ biển dài,  có nhiều sông  hồ,  lũ lụt lại xảy ra thường xuyên hằng năm, do vậy không  một người dân  nào mà đời người lại không một lần tiếp xúc với các nhân  tố trên. Nhưng  thực tế hiện nay  số người dân  biết bơi đang giảm dần, đặc biệt là ở lứa tuổi học sinh, sinh viên. Bởi một lý do các sông hồ ở nước ta hiện nay bị ô nhiễm nặng. Đặc biệt việc khai tác tài nguyên cát sỏi bừa bãi trên sông, tạo ra những cái bẫy nguy hiểm nên việc tắm và học bơi trên sông gặp rất nhiều nguy hiểm. Mặt khác việc xây dựng và hình thành các bể bơi nhân tạo đòi hỏi lượng kinh phí rất lớn, quá trình vận hành cần nhiều chi phí nên các vùng nông thôn gặp rất nhiều khó khăn. 

Với vùng đất Năm Nam là vùng hạ lưu, nằm giữa hai con sông lớn của Nghệ Tĩnh: sông Lam và sông La, hàng năm oằn mình chịu biết bao trận lũ lụt. Vùng núi với nhiều khe suối thường  tạo ra những cơn lũ nước chảy xiết khi giông tố ập đến. Đời sống người dân cứ thế bấp bênh theo dòng nước. Mùa hè đến với cái nắng nóng oi bức cùng các trận gió Lào khô rát nhiều người dân và các thanh thiếu niên lại ra các bến sông, các ao hồ để ngâm mình trong dòng nước nhằm làm vơi đi cái nóng và gió lào của xứ Nghệ bất chấp các nguy hiểm đang rình rập xung quanh.