SKKN Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3

1. Mở đầu

1.1. Lý do chọn đề tài

Nâng cao chất lượng giáo dục là vấn đề cấp thiết đặt ra hơn bao giờ hết. Chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng khả năng đọc viết của học sinh nói riêng cũng đang là mối quan tâm của toàn xã hội, của những người có tâm huyết với thế hệ trẻ. Đặc biệt chữ viết là một dạng của ngôn ngữ được bắt nguồn từ cuộc sống lao động của con người. Nó đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt hàng ngày. Chữ viết giúp con người giao tiếp với nhau trong mọi  hoàn cảnh. Chữ viết là ngôn ngữ thể hiện tư duy để ghi lại hình ảnh, sự vật, hiện tượng xảy ra trong cuộc sống, nhiều khi nó là dòng cảm xúc, những phát minh được ghi lại thành các văn bản cụ thể, hoàn chỉnh và đầy đủ nhất. Nếu như không có chữ viết thì con người không thể tái hiện lại tư duy hay một quá trình lịch sử của một đất nước hay của cả loài người [1].

Như chúng ta đã biết, đối với học sinh tiểu học, việc rèn chữ viết cho các em “Viết chữ đẹp, chuẩn” là một vấn đề rất quan trọng trong việc giáo dục học sinh ở bậc tiểu học. Ngoài ra còn nhằm rèn luyện cho học sinh những phẩm chất tốt như: tính cẩn thận, kiên trì, tính kỉ luật và thẩm mĩ [2]. 

Chữ viết là một trong những công cụ giao tiếp thuận lợi và quan trọng nhất của con người. Chưa cần biết nội dung văn bản đó viết như thế nào nhưng nếu chữ viết rõ ràng, đẹp thường làm cho người đọc có cảm tình ngay. Vì vậy cố thủ tướng Phạm Văn Đồng khi nói về chữ viết đã có một câu rất ngắn gọn thể hiện quan điểm của ông : “nét chữ, nết người,” hàm hai ý vấn đề : thứ nhất nét chữ thể hiện tính cách con người; thứ hai thông qua rèn chữ viết để giáo dục tính cách con người(5).

 Ở tiểu học phân môn tập viết là trong những môn học quan trọng ở bậc tiểu học. Tập viết có liên quan mật thiết đến chất lượng học tập ở các môn học khác. Nếu chữ viết rõ ràng thì học sinh có điều kiện ghi bài nhanh hơn nhờ vậy học tập sẽ tốt hơn.[2]

  Hiện nay, qua theo dõi, tình trạng học sinh viết chữ xấu, viết ẩu rất nhiều. Từ đó, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục ở tiểu học nói chung cũng như ảnh hưởng đến kết quả các phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt” của nhà trường nói riêng.

    Hơn ai hết, người làm thầy, làm cô nhất là ở Tiểu học nói chung và lớp 3 nói riêng được giao trọng trách hết sức nặng nề. Họ là người đặt nền móng hình thành những nét chữ đầu tiên cho các em. Học sinh viết đẹp hay xấu là một phần trông cậy vào sự chỉ bảo tận tình của thầy cô.

     Bản thân tôi đã nhiều năm dạy học, trăn trở muốn tìm ra một giải pháp tốt nhằm khắc phục tình trạng trên của học sinh, hình thành cho các em có ý thức về chữ viết của mình. Qua quá trình tìm tòi, suy nghĩ và được sự đồng tình của các lãnh đạo, Hội đồng sư phạm Trường Tiểu học Quảng Lợi, tôi đã xây dựng và thực hiện sáng kiến kinh nghiệm “ Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 3” để nhằm góp một chút ít kinh nghiệm của mình cho việc nâng cao chất lượng phân môn Tập viết cho học sinh lớp 3.

  1.2. Mục đích nghiên cứu

   Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn và quá trình dạy Tập viết cho học sinh lớp 3 để nhằm đưa ra một số giải pháp cụ thể, nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 3. Đồng thời hình thành cho học sinh kỹ năng viết đúng, viết rõ ràng và viết nhanh, viết đẹp. 

            Yêu cầu về việc viết chữ đối với học sinh trong nhà trường trước hết là viết đúng, sau đó là viết đẹp và tiến thêm một bước nữa là viết vừa đẹp lại vừa viết nhanh .

    Tập viết trang bị cho học sinh bộ chữ cái Tiếng Việt và những yêu cầu kỹ thuật để sử dụng bộ chữ cái đó trong học tập và giao tiếp. Với ý nghĩa này, Tiếng Việt không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác mà còn góp phần rèn luyện một trong những kỹ năng hàng đầu của việc học Tiếng Việt trong nhà trường – kỹ năng viết chữ. Nếu viết chữ đúng mẫu, rõ ràng, tốc độ nhanh thì học sinh có điều kiện ghi chép bài học tốt, nhờ vậy kết quả học tập sẽ cao hơn. Viết xấu, tốc độ chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập[3].

      1.3.  Đối tượng nghiên cứu: 

       Học sinh lớp 3C trường Tiểu học Quảng Lợi, huyện Quảng Xương

      1.4. Phương pháp nghiên cứu: 

      Trong đề tài này tôi sử dụng phối kết hợp các nhóm phương pháp dạy học như sau:        

      + Phương pháp trực quan.

      + Phương pháp phân tích tổng hợp.

      + Phương pháp hỏi đáp

      + Phương pháp luyện tập thực hành.

      + Phương pháp sử dụng trò chơi học tập.  

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

2.1. Cơ sở lý luận:

Sau những năm trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi đã rút ra bài học cho bản thân rằng Muốn rèn chữ viết cho học sinh đạt kết quả cao, thì trước hết bản thân người giáo viên phải thật sự là tấm gương sáng để học sinh noi theo về mọi mặt nhất là chữ viết của giáo viên khi trình bày bài viết trên bảng lớp phải hết sức thận trọng. Các em học sinh lớp 3  tuy đã học hai năm ở trường, song các em cũng rất dễ bắt chước người lớn. Nếu cô giáo, thầy giáo cẩn thận từ cách cầm phấn, gạch lề, viết chữ  thì các em cũng học tập theo tính cách đó. Vậy như thế nào là “ Rèn chữ viết cho học sinh”.

1- Chữ viết tương đối đúng mẫu ( chữ hoa và chữ thường ).

2- Nét chữ tương đối đều.

3- Dòng viết thẳng hàng, thế chữ ngay ngắn.[4]

Nói chung nhìn toàn vở sạch sẽ, trình bày khoa học, khoảng cách chữ viết nọ đến chữ viết kia là một chữ O. Biết viết hoa tên người, tên địa danh theo đúng luật chính tả dưới sự hướng dẫn của cô giáo.

Từ những suy nghĩ trên, muốn đạt được kết quả cao trong việc rèn luyện chữ viết cho học sinh. Người giáo viên cần nắm vững những vấn đề sau:

1- Về kiến thức: Củng cố, hoàn thiện biểu tượng về các chữ cái viết thường, chữ số, nắm vững quy trình viết chữ cái, chữ số, yêu cầu cơ bản ở học sinh lớp 3 là học sinh nắm được hình dáng và viết đúng các chữ viết hoa, đồng thời nâng cao kỹ năng viết liền mạch giữa các chữ cái viết thường với nhau và giữa chữ viết hoa với chữ viết thường.

 2 – Về kỹ năng: Viết đúng mẫu chữ cái viết hoa, thể hiện rõ đặc điểm, thống nhất ở các nét cơ bản trong từng nhóm chữ hoa. Kỹ thuật viết liền mạch giữa các chữ cái được thể hiện rõ, đều, học sinh biết điều chỉnh về khoảng cách khi viết các chữ cái đứng sau chữ viết hoa không có nét móc.

  Thời đại khoa học công nghệ tiến nhanh như vũ bão, có người cho rằng:  “Chữ viết và các công việc khác cần phải làm nhanh, làm nhiều, cần gì đến việc  “viết chữ đẹp” mà ngồi viết cho đẹp thì mất nhiều thời gian”.

   Bản thân tôi suy nghỉ rằng nếu quan niện và phát biểu như vậy là sai lầm. Vì từ xưa ông cha ta đã dạy “nét chữ – nét người”. Quả là không sai trong quá trình giảng dạy qua nhiều thế hệ học sinh đã chứng minh điều đó, chữ viết thể hiện đức tính mỗi con người đó là tính cẩn thận, chu đáo hay cẩu thả. Nếu người  có tính cẩn thận , chu đáo có lương tâm thì làm nghề gì ở đâu, bất kỳ lúc nào khi cầm bút họ có trách nhiệm với chính mình, đó là khi viết phải viết thế nào để người khác đọc được, xem được. Và ngược lại những người cẩu thả, không chịu rèn luyện thì chữ viết cũng rất khó đọc.

    Rèn luyện vở sạch, chữ đẹp là rèn cho học sinh ý thức cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng góp phần hình thành nhân cách con người mới.

  Chữ viết là một trong những kỹ năng hàng đầu của việc học tiếng việt trong nhà trường. Chữ viết của học sinh có ảnh hưởng lớn đến chất lượng học tập ở tất cả các môn học.

Vở sạch, chữ đẹp là yêu cầu không thể thiếu được đối với học sinh tiểu học đặc biệt là học sinh ở các lớp đầu cấp. Vì chữ viết của mỗi người sau này ra sao tất cả phụ thuộc vào nét chữ của những ngày đầu đi học được thầy cô uốn nắn.

Rèn luyện vở sạch, chữ đẹp cho học sinh là giáo viên phải hướng cho học sinh biết cách giữ gìn quyển vở sao cho sạch đẹp. Chữ viết phải đẹp, viết đúng kích cỡ, mẫu quy định, trình bày khoa học, chính xác.

 – Với  bậc học  tiểu học là cái móng của nền giáo dục phổ thông.

Muốn xây dựng vững chắc cái móng đó, người giáo viên phải xác định rõ vai trò trách nhiệm của mình trong việc rèn luyện chữ viết cho học sinh. Qua đó thấy rõ việc dạy chữ, dạy người cho trẻ thơ. Với các em, không chỉ có tư tưởng đạo đức tốt mà quan trọng thứ hai là phải nắm chắc, nhớ kĩ và nhận biết từng âm vần, từng nét cơ bản ban đầu: nét xiên trái, xiên phải, nét ngang, nét sổ thẳng,…