SKKN Một số kinh nghiệm dạy trẻ 25 – 36 tháng tuổi nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài:

           Giáo dục Mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là nền tảng của quá trình học tập và rèn luyện của trẻ sau này, việc chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc hình thành yếu tố ban đầu về nhân cách của trẻ, trẻ được trang bị những kiến thức cơ bản, cần thiết và đầy đủ, là điều kiện giúp trẻ phát triển toàn diện [1].

          Do đặc điểm của lứa tuổi Mầm non là lứa tuổi đang phát triển mạnh cả về thể chất và ý thức: Trẻ luôn tò mò, thích học hỏi, bắt chước người lớn, thích tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh trẻ, học tập của trẻ mang tính chất “Học bằng chơi, chơi mà học” trẻ được học dưới nhiều hình thức: Học trong giờ hoạt động chung, học trong các giờ hoạt động vui chơi, hoạt động ngoài trời, trong các buổi tham quan dạo chơi, trong các hoạt động ngày hội, ngày lễ, học ở mọi lúc, mọi nơi [2].

Muốn phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ hài hòa, cân đối về mọi mặt thì việc giúp trẻ nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục là điều kiện rất quan trọng và được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, sức khỏe tư duy, năng lực có được cân đối hài hòa là hoàn toàn phụ thuộc vào giáo dục, chăm sóc của gia đình, nhà trường và giáo viên [3]. Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong suốt quá trình phát triển của trẻ. Để thực hiện tốt được những mục tiêu cơ bản của mình với ngành học mầm non thì việc trau dồi thêm rất nhiều kiến thức, bồi dưỡng kiến thức là nhiệm vụ hết sức cần thiết với tôi.

Đặc biệt hơn nữa là việc phát triển ngôn ngữ đối với trẻ 25 – 36 tháng tuổi, nếu cứ thực hiện theo phương pháp cũ mà trước kia đã thực hiện thì sẽ không đưa lại hiệu quả cao, tính chủ động tích cực sẽ không phát huy được khả năng sáng tạo, đồng thời kết quả về mặt trí tuệ của trẻ sẽ thấp, trẻ sẽ phát triển một cách thụ động. Vì vậy chỉ có thay đổi hình thức tổ chức thì mới tạo ra được môi trường hoạt động tốt và tạo ra những cơ hội tốt cho trẻ phát huy khả năng sáng tạo một cách toàn diện. Trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ nói riêng đặc biệt là trẻ 25 – 36 tháng tuổi. Nếu cô tạo điều kiện cho trẻ hoạt động dưới hình thức thông qua hoạt động hàng ngày ở mọi lúc mọi nơi thì việc phát triển ngôn ngữ lời nói cho trẻ sẽ được kết quả cao hơn. Mặt khác phát âm đúng sẽ góp phần bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt và giữ gìn giá trị văn hóa của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó trẻ còn dùng ngôn ngữ để thể hiện tình cảm, khát vọng mong muốn của mình để người khác hiểu được. Đồng thời ngôn ngữ còn là phương 

tiện giáo dục tình cảm, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ cho trẻ. 

Nếu ngôn ngữ của trẻ phát triển chậm, sẽ kìm hãm sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên trong thực tế của lứa tuổi 25 – 36 tháng tuổi mọi bước đầu biết sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, đặc điểm phát triển ngôn ngữ còn rất hạn chế do kinh nghiệm sống của trẻ chưa có nhiều và phạm vi tiếp xúc còn hạn hẹp, vốn từ của trẻ còn nghèo nàn, nhưng nhu cầu tiếp xúc, giao tiếp và khám phá thế giới xung quanh của trẻ thì rất cao. Vì vậy mà nhu cầu phát triển ngôn ngữ cho trẻ là rất cần thiết và quan trọng.

  Bản thân tôi là một giáo viên được trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ Nhà trẻ 25 – 36 tháng tuổi. Tôi thấy mình phải có trách nhiệm nhận thức đầy đủ về vị trí và tầm quan trọng của việc dạy trẻ 25 – 36 tháng tuổi nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục. Tôi luôn trăn trở suy nghĩ tìm ra những giải pháp, biện pháp tối ưu nhất để trẻ được tiếp thu một cách có hiệu quả đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay, chính vì vậy tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số kinh nghiệm dạy trẻ 25 – 36 tháng tuổi nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục” để làm đề tài nghiên cứu và rút ra những bài học kinh nghiệm cho bản thân.

1.2. Mục đích nghiên cứu. 

  – Nhằm phát triển ngôn ngữ lời nói cho trẻ đạt kết quả cao. 

– Giúp trẻ phát âm đúng, biết sử dụng ngôn ngữ trong sáng, mạch lạc để giao tiếp.

– Thông qua ngôn ngữ để giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ cho trẻ. 

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

        – Một số kinh nghiệm dạy trẻ 25 – 36 tháng tuổi nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục. 

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã sử dụng các phương pháp sau:

– Phương pháp tổ chức giờ chơi – tập.

– Phương pháp thu thập thông tin, đánh giá kết quả [4].

– Phương pháp thực hành, trải nghiệm [5].

– Phương pháp đàm thoại (dùng lời nói) [6].

– Phương pháp trò chuyện, trao đổi, phỏng vấn.

2. NỘI DUNG, BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

         2.1. Cơ sở lý luận về việc thực hiện “Một số kinh nghiệm dạy trẻ 25 – 36 tháng tuổi Nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục”.

Trẻ ở giai đoạn 25 – 36 tháng tuổi là giai đoạn khởi đầu của việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ, các mặt phát triển của trẻ hoà quyện vào nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, không tách bạch rõ nét [7]. Trẻ đang còn non nớt, luôn nhạy cảm với tác động bên ngoài, đồng thời cũng là lúc trẻ phát triển rất nhanh về mọi mặt, trẻ rất dễ bị tổn thương về tâm lý [8]. Bởi thế muốn dạy trẻ nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục ngay từ đầu cho trẻ, ngay từ những ngày đầu trẻ mới vào lớp cô giáo phải làm sao để trẻ cảm nhận được nguồn hạnh phúc, thấy mình được chấp nhận, được an toàn, được yêu mến và là thành viên trong cộng đồng mà trẻ đang hoà nhập. Quan hệ của cô với trẻ giàu cảm xúc thân thiết, yêu thương như quan hệ mẹ con. Vậy hoạt động lao động sư phạm của cô đòi hỏi phải rất linh hoạt, nhạy bén, kịp thời, phải có sự sáng tạo để phát hiện và đáp ứng những nhu cầu phát triển của trẻ.

Mọi hoạt động lao động sư phạm của cô có định hướng, có mục đích để giáo dục, phát triển trẻ. Tác động sư phạm của cô giáo phải luôn thay đổi, phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ có cảm tình, có hứng thú. Vì thế nghệ thuật chủ yếu của cô thể hiện ở chỗ biết hoà nhập vào thế giới trẻ, biết quên mình là người lớn để thực sự là người bạn của trẻ. Biết tôn trọng và đồng cảm với trẻ tạo nên không khí cởi mở, lôi cuốn, thu hút trẻ, như thế trẻ dễ nghe theo sự hướng dẫn của cô, biết vâng lời cô một cách thoải mái, vui vẻ. Từ đó giúp trẻ những hiểu biết nhất định, tạo cho trẻ có đầy đủ điều kiện về thể lực, kiến thức đồng thời hình thành và phát triển nhân cách tốt cho trẻ, tạo tiền đề cho trẻ vững vàng và tự tin hơn [9]. 

Muốn thực hiện những mục tiêu trên thì vấn đề dạy trẻ 25 – 36 tháng tuổi nhận biết tập nói thông qua các hoạt động giáo dục phải được chú trọng thường xuyên liên tục và không ngừng được đổi mới. Đặc biệt là giáo viên phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, được tiếp thu đầy đủ