SKKN Một số kinh nghiệm nhằm góp phần xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường THPT

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

      “Hạnh phúc” là mục tiêu mà mỗi người đều muốn đạt được trong suốt quá trình làm việc và trải nghiệm cuộc sống. Nơi nào có hạnh phúc thì nơi đó có sự tôn trọng, có cả yêu thương  và cảm giác được an toàn  ở nơi đó. 

           Mô hình “Trường học hạnh phúc” bắt đầu triển khai thí điểm ở nước ta vào tháng 4/2018. Trường học Hạnh phúc là môi trường phát triển toàn diện, kích thích sự hứng thú học tập, tạo dựng niềm tin từ đó cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh  phát triển tối đa về thể chất và năng lực của bản thân mình. Đồng thời trường học hạnh phúc sẽ là nơi tạo dựng niềm tin, sự hài lòng của các bậc phụ huynh và toàn xã hội. Trường học hạnh phúc cũng là môi trường tốt nhất để xây dựng được đội ngũ giáo viên nhân viên nhiệt tình, nhiệt huyết, yêu nghề, chăm nghề cũng như việc tối ưu hóa đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường. 

            Khi xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu xã hội ngày càng cao, thì việc xây dựng trường học hạnh phúc ngày càng trở nên quan trọng và là vấn đề cần thiết của mỗi địa phương. Để xây dựng được lớp học hạnh phúc thì việc xây dựng được lớp học hạnh phúc được xem là vấn đề then chốt và cốt lõi. Mỗi lớp học hạnh phúc là một tế bào, một mắt xích, không thể thiếu trong công cuộc xây dựng trường học thân thiện. Ở đó mỗi học sinh, giáo viên đều cảm thấy thoải mái vui vẻ, hứng thú làm việc và học tập, từ đó tạo đà cho giáo viên và học sinh phát huy hết phẩm chất năng lực của bản thân. Lớp học hạnh phúc phải xây dựng dựa trên cơ sở “ tôn trọng”, “yêu thương” và ”an toàn”. Mỗi giáo viên, học sinh cùng nhau chia sẻ những yêu thương, tôn trọng lẫn nhau để từ đó có được môi trường dạy và học thân thiện, tích cực phát huy tối đa các năng lực tiềm tàng trong mỗi cá nhân. Bên cạnh đó như chúng ta thấy đâu đó vẫn còn tồn tại một số vấn đề nhức nhối trong trường học như: Bạo lực học đường, cư xử thiếu tôn trọng giáo viên của học sinh, cách quản lý lớp học của giáo viên  hời hợt, thiếu khoa học, thiếu tinh thần trách nhiệm dẫn đến lớp học rời rạc về kết cấu, chậm tiến bộ về mặt nhận thức và kiến thức. Với hai mươi năm thực hiện nghề giáo bản thân chúng tôi được trải qua các thế hệ học trò, được đảm nhận công tác giảng dạy và công tác chủ nhiệm lớp với đủ các thành phần đối tượng khác nhau của học sinh, chúng tôi xin được trình bày một số kinh nghiệm của cá nhân xây dựng nên lớp học mà ở đó giáo viên và học sinh vui vẻ, hòa đồng, thân thiện nhưng không hề giảm sút sự tôn trọng của học sinh với giáo viên, và đặc biệt người giáo viên luôn được học sinh, gia đình và xã hội tin tưởng, là chỗ dựa về mặt tâm lý cho các trò và các phụ huynh. 

      Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi xin chọn đề tài nghiên cứu SSKN cho năm học 2021-2022  với tên đề tài “Một số kinh nghiệm nhằm góp phần xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường THPT”. 

2.  Điểm mới của đề tài 

• Là đề tài nghiên cứu đáp ứng được nhu cầu cần thiết của học sinh, giáo viên, nhà trường và xã hội. 
• Đề tài đưa ra một số kinh nghiệm được đúc rút từ thực tiễn nên tính khả thi của đề tài rất cao. 
• Đề tài đưa ra được tính hệ thống các kỹ năng cần thiết để xây dụng nên lớp học hạnh phúc. 

3. Kế hoạch nghiên cứu 

4. Đối tượng nghiên cứu 

 – Đề tài được áp dụng trong hoạt động giáo dục học sinh trong các giờ dạy, sinh hoạt lớp và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong và ngoài nhà trường cho giáo viên và học sinh THPT. 

5. Biện pháp nghiên cứu 

Để thực hiện đề tài chúng tôi đã thực hiện các biện pháp sau: 

• Biện pháp quan sát, so sánh, đánh giá các lớp học được vận dụng đề tài với các lớp không vận dụng đề tài. 
• Biện pháp nghiên cứu lý luận qua các tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài. 

PHẦN II: NỘI DUNG ĐỀ TÀI 

1. Cơ sở lý luận 

Lấy cảm hứng từ mô hình “Happy School” của UNESCO, mô hình “Trường học hạnh phúc” bắt đầu triển khai thí điểm ở nước ta vào tháng 4/2018 và được nhanh chóng được nhân rộng trong nhiều cơ sở giáo dục đào tạo các cấp khi Bộ giáo dục và đào tạo phát động phong trào “Triển khai kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một môi trường hạnh phúc” vào tháng 4/2019 nhằm lan tỏa những giá trị: yêu thương, an toàn, và tôn trọng trong các nhà trường. 

1.1. Khái niệm về hạnh phúc 

Khi chúng ta nói về hạnh phúc, chúng ta có thể nói về cảm nhận của bản thân trong thời điểm hiện tại, hoặc sự đề cập chung hơn về cách chúng ta cảm nhận về cuộc sống nói chung. Vì hạnh phúc thường là một thuật ngữ được định nghĩa rộng rãi, các nhà tâm lý học và các nhà xã hội học khác họ thường sử dụng thuật ngữ “hạnh phúc chủ quan” (subjective well-being) khi nói về cảm xúc này.Hai thành phần chính của hạnh phúc chủ quan là: Cân bằng cảm xúc và sự hài lòng trong cuộc sống.Vậy hạnh phúc là trạng thái cảm xúc dược biểu thị bởi cảm giác vui vẻ, hài lòng và sự đủ đầy. Hạnh phúc mang lại nhiều ý nghĩa khác nhau, nó thường được mô tả với sự liên quan về cảm xúc tích cực và sự thỏa mãn trong cuộc sống nói chung. 

Cách thức để chúng ta nhận biết chúng ta đang hạnh phúc:  

• Thứ nhất: Cảm giác chúng ta được sống một cuộc sống mà chúng ta mong muốn. 
• Thứ hai: Chúng ta cảm nhận được rằng hoàn cảnh sống của mình tốt đẹp. 
• Thứ ba: Cảm giác mà chúng ta đã hoàn thành( hoặc sắp hoàn thành) những gì mà chúng ta mong muốn trong cuộc sống. 
• Thứ tư: Có nhiều cảm xúc tích cực hơn cảm xúc tiêu cực. 

Những người cảm thấy hạnh phúc vẫn cảm nhận được toàn bộ các cung bậc cảm xúc của con người, thỉnh thoảng sẽ tức giận, thất vọng, chán nản, cô đơn và thậm chí là buồn bã. Nhưng kể cả khi đối mặt với sự khó chịu, họ vẫn có một niềm lạc quan tiềm ẩn rằng mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp hơn, họ có thể đối diện với những gì đang diễn ra, và họ sẽ cảm thấy vui vẻ hạnh phúc trở lại.Khi chúng ta được sống trong hạnh phúc thì tác nhân hạnh phúc sẽ tác động tích cực lên toàn bộ cuộc sống của bản thân mình:  

• Những cảm xúc tích cực làm tăng sự hài lòng với cuộc sống. 
• Hạnh phúc giúp mọi người tạo dựng kĩ năng đối phó tốt hơn và những nguồn cảm xúc mạnh mẽ hơn. 
• Cảm xúc tích cực có liên quan đến sức khỏe và tuổi thọ tốt hơn. Một nghiên cứu cho thấy những người trải qua nhiều cảm xúc tích cực hơn tiêu cực có khả năng sống lâu hơn trong khoảng thời gian 13 năm. 
• Cảm xúc tích cực làm tăng khả năng phục hồi. Khả năng phục hồi giúp mọi người quản lý căng thẳng và hồi phục tốt hơn khi đối mặt với những thất bại. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy những người hạnh phúc hơn thường có mức hormone căng thẳng cortisol thấp hơn và những lợi ích này có xu hướng tồn tại theo thời gian. 
• Những người có trạng thái hạnh phúc tích cực có nhiều khả năng tham gia vào các hành vi lành mạnh như ăn trái cây, rau củ quả và tham gia vào các hoạt động thể dục thường xuyên. 
• Cảm giác vui vẻ có thể giúp bạn giảm khả năng bệnh tật. Trạng thái tinh thần vui vẻ hơn có liên quan đến việc tăng khả năng miễn dịch.