SKKN Một số kinh nghiệm sử dụng phần mềm Activeinprire trong dạy học sinh học 11 ban cơ bản

MỤC LỤC 

II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SÁNG KIẾN 1. Tình trạng giải pháp đã biết  

1.1. Thực trạng về phía giáo viên 

Việc đổi mới phương pháp giảng dạy đang là một yêu cầu được đặt ra hàng đầu cho ngành giáo dục nước ta. Bên cạnh việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên thì ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), đưa thiết bị dạy học mới vào sử dụng là một yêu cầu thiết thực. Vận dụng các phương tiện CNTT để minh họa cho các khái niệm trừu tượng của lý thuyết hay những hình ảnh khô khan trong sách giáo khoa, giúp bài giảng sinh động hơn với các hình ảnh, đoạn phim trực quan từ mạng internet, các trò chơi tạo sự tương tác cao giữa thầy và trò, đem lại hiệu quả cao trong việc học. Các phần mềm soạn giảng như powerpoint, violet, ActivInspire thực sự tạo ra sự khác biệt trong việc dạy và học so với phương pháp dạy và học truyền thống. Trong quá trình giảng dạy giáo viên có thể tổ chức rất nhiều hoạt động học tập kích thích tính tự giác học tập của học sinh. 

Tuy nhiên, việc tiếp cận công nghệ thông tin mới không phải giáo viên nào cũng tích cực đón nhận, do thói quen ngại thay đổi, đa số giáo viên đều sử dụng bảng tương tác đơn thuần như với máy chiếu soạn bài giảng bằng phần mềm Powerpoint. Chỉ một số ít giáo viên soạn và giảng trên phần mềm ActivInspire và sử dụng bảng tương tác đúng nghĩa. Nhiều giáo viên cao tuổi thích ứng với công nghệ thông tin còn chậm, vì thế có tư tưởng ngại ứng dụng và vẫn sử dụng phương pháp dạy học cũ đó là giảng giải, minh hoạ, ít có sự sáng tạo và tương tác giữa thầy và trò trong giờ học, không gần gũi thực tế. Chính vì vậy, việc tương tác của học sinh trong giờ học chưa nhiều, đặc biệt  hiệu quả khai thác sử dụng bảng tương tác chưa cao. 

Việc ứng dụng bảng tương tác để đổi mới phương pháp dạy học vẫn chưa phát huy hết hiệu quả tối đa của nó. Vì chưa thường xuyên giảng dạy nên việc sử dụng bảng tương tác chưa thành thạo, dẫn đến mất thời gian. Hơn nữa, tuy bảng tương tác mang lại nhiều tiện ích cho việc giảng dạy nhưng không thể hỗ trợ và thay thế hoàn toàn cho các phương pháp trực quan khác của giáo viên. Đôi lúc có thể xảy ra một số tình huống bất lợi như mất điện, máy vi tính bị treo, bị virus hay do bảng tương tác mắc một số lỗi kĩ thuật khác. Nếu giáo viên không đủ bản lĩnh xử lý tình huống sẽ ảnh hưởng không tốt đến kết quả bài    dạy, khó có thể chủ động điều khiển tiến trình bài dạy theo ý muốn. Nguồn bài giảng mẫu được soạn trên phần mềm ActivInspire để giáo viên tham khảo cũng chưa nhiều. 

1.2. Thực trạng về phía học sinh 

Đa số học sinh ở trường THPT Trần Nhật Duật là con em ở thị trấn Yên Bình và các xã của huyện thuộc thành phần lao động, bố mẹ chưa có điều kiện trang bị máy tính hay việc quan tâm đến việc học của con cái còn hạn chế nên kết quả học tập chưa cao. Do chất lượng học sinh thấp nên việc thiết kế bài dạy kết hợp bảng tương tác và phương pháp dạy học mới là một việc không dễ đối với giáo viên. Hơn nữa, học sinh chưa ý thức được việc học tập dẫn đến mất tập trung khi giáo viên giảng bài. Nhìn chung các em nắm được những kiến thức cơ bản thụ động, chưa đi sâu được vào bản chất và năng lực người học cũng chưa được phát triển toàn diện.  

Qua quan sát, kinh nghiệm tôi nhận thấy đa số học sinh rất hứng thú với công nghệ thông tin. Vì vậy tận dụng triệt để các ứng dụng công nghệ thông tin trong thiết kế các hoạt động dạy học sẽ làm tăng hứng thú, động cơ học tập của học sinh và góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo của môn học. Khi nội dung bài học được cụ thể hóa và trực quan hóa thì học sinh trung bình và yếu dễ tiếp thu bài và nhớ bài tốt hơn. Đặc biệt để có một tiết học hiệu quả, giảm bớt tính thụ động của học sinh thì cần phát huy tối đa tính tích cực của học sinh thông qua các hoạt động tương tác giữa thầy và trò.  

Trong những năm qua, được sự quan tâm của Sở giáo dục và đào tạo Yên Bái về việc vận dụng CNTT trong giảng dạy, đã đầu tư các trang thiết bị hiện đại cho các trường trong tỉnh với mục đích góp phần vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy để từng bước nâng cao chất lượng dạy và học. Qua hơn hai năm thực hiện giảng dạy với bảng tương tác, tôi thực sự thấy được hiệu quả của nó trong lớp học. Tôi thực sự mong muốn đề tài “Một số kinh nghiệm sử dụng phần mềm ActivInspire trong dạy học sinh học 11 – ban cơ bản” có thể góp phần tăng hiệu quả giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục trong tỉnh nói chung và chất lượng giảng dạy môn Sinh học nói riêng.  

2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến * Mục đích của giải pháp  

Giúp cho giáo viên có thêm một phương pháp dạy học tối ưu, góp phần phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh trong quá trình giảng dạy, đáp ứng yêu cầu của mục tiêu giáo dục hiện đại. 

 Đề xuất một số giải pháp “sử dụng phần mềm ActivInspire trong dạy học sinh học 11 – ban cơ bản” và minh họa bằng một số bài soạn cụ thể trong dạy học Sinh học ở trường trung học phổ thông nhằm nâng cao hiệu quả dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh.