SKKN Một vài kinh nghiệm lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa thực địa môn Lịch sử lớp 9

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài:

Dạy học vốn là một nghề sáng tạo được ví như là một bộ môn nghệ thuật mà người thầy giáo đóng vai trò là một diễn viên, chất lượng của vai diễn được đánh giá không chỉ là yếu tố nghệ thuật mà cơ bản chính là sản phẩm họ tạo nên đó là cả một thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước.

Nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông nói chung và chất lượng giảng dạy môn lịch sử nói riêng là nhiệm vụ cơ bản của mỗi giáo viên đứng trên bục giảng. Trong những năm gần đây với những thành tựu khoa học tiên tiến đưa nhân loại đạt được những bước tiến dài trong lịch sử phát triển của mình đã và đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao về chất lượng giảng dạy ở mọi cấp bậc học, tất cả nhằm đạt được mục tiêu giáo dục đề ra đó là:” Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, có tri thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và xã hội chủ nghĩa, hình thành bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu bảo vệ và xây dựng Tổ Quốc (trích – Luật GD).

Môn lịch sử từ lâu chiếm một vị trí vô cùng quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông với nội dung vô cùng phong phú và có tác dụng to lớn trong việc góp phần phát triển hoàn thiện nhân cách của học sinh, bởi nó chính là bức tranh tái hiện sinh động về cuộc sống lao động, sản xuất,chiến đấu của xã hội loài người trong quá khứ. Chính thông qua các bài học lịch sử học sinh nắm được quy luật phát triển của xã hội loài người qua các hình thái kinh tế –  xã hội lần lượt thay thế nhau từ thấp đến cao và hiểu rõ những yêu cầu của thời đại đối với bản thân mình.

Giáo dục đạo đức cách mạng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của bộ môn lịch sử, việc giáo dục bồi dưỡng lí tưởng cách mạng, truyền thống đạo đức và lối sống cho học sinh không chỉ dừng lại ở các điều các chương trong sách vở mà quan trọng là phải giáo dục bằng chiều sâu lịch sử, bằng những bài học về truyền thống đấu tranh cách mạng của Đảng, của dân tộc thông qua những tấm gương tiêu biểu về tinh thần yêu nước, sự hi sinh  quên mình của các anh hùng, liệt sĩ đã ngã xuống vì nền độc lập tự do của Tổ Quốc. Đặc biệt là đối với các em học sinh khối 9 đã nhận thức được về lí tưởng sống của thanh niên, trách nhiệm của bản thân đối với quê hương đất nước thì việc nâng cao hiệu quả công tác giáo dục đạo đức cách mạng là vô cùng cần thiết nhất là trong giai đoạn hiện nay khi phong trào vận động” Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đang ngày một triển khai thấm nhuần sâu rộng đến với tất cả các tầng lớp nhân dân trong xã hội.

Tuy nhiên vấn đề nóng bỏng hiện nay là sự xuống cấp về đạo đức trong học sinh, ý thức tinh thần trách nhiệm, sự tôn trọng những giá trị truyền thống ngày càng sa sút, những biểu hiện về tư tưởng lệch lạc sống không có lí tưởng thể hiện ngày càng nhiều, thêm vào đó là những tác động của mặt trái cơ chế thị trường trong thời kì hội nhập mở cửa, những tư tưởng xấu của văn hóa ngoại lai, các tệ nạn xã hội đang ngày ngày xâm nhập vào thế giới học đường, đâu đó còn có những hiện tượng suy thoái về đạo đức, chạy theo lối sống thực dụng của người lớn cũng có những tác động xấu đến các em học sinh, tình trạng số trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật có xu hướng ngày càng gia tăng đã gióng lên những hồi chuông báo động về thực trạng sự tha hóa nhân cách, sự băng hoại các giá trị đạo đức truyền thống…là một nỗi lo cho xã hội và nó gây ảnh hưởng lớn đến công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường.

Xuất phát từ thực tế trên nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục đạo đức cách mạng, giáo dục sự cảm phục về tinh thần hi sinh quên mình của các chiến sĩ đã ngã xuống để bảo vệ nền độc lập dân tộc trong giảng dạy bộ môn lịch sử lớp 9 về chương trình lịch sử địa phương, tôi xin mạnh dạn đưa ra một vài suy nghĩ trong việc “ Lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh lớp 9 thông qua hoạt động ngoại khóa thực địa” mà chúng tôi đã tiến hành trong những năm qua.  

2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài

Đánh giá thực trạng về vấn đề dạy học các tiết lịch sử ngoại khóa đối với học sinh lớp 9 trong chương trình lịch sử địa phương hiện nay ở các nhà trường, hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cách mạng đối với các em học sinh thông qua bài học lịch sử.

Tìm ra những nguyên nhân làm hạn chế hiệu quả của công tác dạy học lịch sử ngoại khóa và đưa ra một vài biện pháp nhằm góp phần nâng cao công tác giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa thực địa, từ đó giúp các em xác định rõ vai trò trách  nhiệm của mình đối với quê hương đất nước, với dân tộc trong xu thế hội nhập hiện nay. Đồng thời góp phần tạo hứng thú đối với môn học trong tâm lí các em để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.

3. Đối tượng nghiên cứu

 Việc lồng ghép giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh khối 9 thông qua hoạt động ngoại khóa thực địa.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

 Ở trong khuôn khổ bài viết này chỉ xin được đề cập đến việc lồng ghép giáo dục tinh thần đạo đức các mạng qua hoạt động ngoại khóa thực địa cho học sinh khối 9

Đối tượng, thời gian: là học sinh lớp 9 trong các năm học ………., ……….của trường THCS Lê Văn Tám xã Bình Hòa.

5. Phương pháp nghiên cứu

– Phương pháp điều tra thực tế, điều tra qua phiếu thông tin thăm dò, các bài viết thu hoạch của học sinh qua chuyến đi thực địa

– Nghiên cứu tài liệu lịch sử địa phương, lịch sử Đảng bộ Đăklăk, một số tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học môn lịch sử

–  Hỏi đáp, thống kê cập nhật thông tin, trò chuyện trao đổi với học sinh trong quá trình dạy học và đi thực địa

– Trao đổi rút kinh nghiệm với các đồng nghiệp qua các chuyến đi.

1. Phần nội dung

1. Cơ sở lí luận:

 Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói

“ Dân ta phải biết sử ta

Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”

Đó cũng là lời động viên của Bác đối với toàn Đảng, toàn dân ta phải quan tâm hơn nữa đến lịch sử dân tộc cũng như lịch sử của địa phương

Đất nước trải qua biết bao biến thiên thăng trầm của lịch sử, có biết bao nhiêu danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử và di sản văn hóa đã bị tàn phá bởi chiến tranh. Vì vậy những di tích lịch sử còn lại và các di sản văn hóa là những tài sản vô giá mà thế hệ hôm nay cần phải giữ gìn và tôn tạo. Chúng ta càng tự hào về truyền thống yêu nước, đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc bao nhiêu thì càng phải nâng cao ý thức bảo tồn các giá trị truyền thống bấy nhiêu vì đó là tài sản quý báu của dân tộc do tổ tiên tạo nên trong quá trình xây dựng đất nước. Đây là trách nhiệm chung của các thế hệ hôm nay và mai sau.