SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua tiết dạy hát

1. MỞ ĐẦU:

1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:       

 Sinh thời Bác Hồ của chúng ta rất coi trọng công tác giáo dục, Người luôn coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Người đã từng viết bức thư gửi các em nhân ngày khai trường: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu”.

Chính vì vậy, tôi cho rằng việc giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo thành những con người phát triển toàn diện có ích cho xã hội là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Để thực hiện tốt nhiệm vụ đó trước tiên chúng ta phải chú trọng đến công tác giáo dục mầm non. Bởi bậc học mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân và các cô giáo mầm non là những kỹ sư tâm hồn là những người đặt nền móng ban đầu tạo nên nhân cách con người…

Ở trường mầm non trẻ được làm quen với rất nhiều hoạt động. Hoạt động khám phá khoa học, làm quen với văn học, làm quen với toán, hoạt động âm nhạc… Mỗi một hoạt động đều có một vai trò nhất định trong việc giáo dục toàn diện cho trẻ.

         Âm nhạc là môn nghệ thuật vô cùng quan trọng và hấp dẫn đối với trẻ mầm non. Âm nhạc còn là món ăn tinh thần với mỗi người chúng ta, nhất là những trẻ ngay từ khi lọt lòng ra đã được mẹ, bà hát ru bằng những làn điệu dân ca, chính vì thế mà âm nhạc đã đi sâu vào tâm hồn trẻ thơ. Không chỉ như vậy mà âm nhạc còn đem lại cho trẻ một thế giới âm thanh kỳ diệu. 

 Âm nhạc tác động đến tâm hồn trẻ thơ những cái hay cái đẹp trong cuộc sống đem đến giá trị tinh thần vô cùng to lớn dưới hình thức như trò chơi nghệ thuật. Nó mang đến cảm giác mới lạ cho trẻ thông qua “ thính giác” và “ thị giác” làm thỏa mãn nhu cầu giải trí của trẻ, giúp trẻ vui vẻ hào hứng trong cuộc sống tập thể. Nếu nói vui chơi là hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi này thì âm nhạc là hoạt động hấp dẫn và bổ ích. Đây là lứa tuổi tốt nhất cho sự phát triển năng khiếu, những ấn tượng để lại trong thời kỳ này sẽ theo trẻ suốt cuộc đời.[1]

         Tóm lại môn “ âm nhạc” ở trường mầm non nhằm đưa âm nhạc đến với đời sống của trẻ thơ là cơ sở ban đầu cho việc phát triển văn hóa, âm nhạc góp phần vào giáo dục thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể chất cho trẻ. Trong quá trình trẻ tiếp xúc với hoạt động âm nhạc như: nghe cô hát, tự mình ca hát nhảy múa, trò chơi âm nhạc sẽ hình thành những yếu tố nhân cách con người, phát triển  toàn diện hài hòa. Đầu tiên chỉ là sự ham thích chung đối với sự hoạt động múa hát, dần dần xuất hiện quan hệ lựa chọn nghĩa là có sự ham thích khác nhau đó là cơ sở của việc hình thành năng khiếu âm nhạc cho trẻ. “ Giáo dục âm nhạc” là môn học vô cùng quan trọng, âm nhạc ví như cơm ăn nước uống đối với trẻ mầm non mà không thể thiếu được. Vì vậy mỗi lần làm quen với tác phẩm âm nhạc trẻ ở lứa tuổi mầm non rất vui và thích thú “như cá gặp nước, như nắng hạn gặp mưa” tác phẩm âm nhạc là một bức tranh vẽ con người, vẽ cuộc sống với mối quan hệ tổng hòa. Bức tranh ấy là hình ảnh mà được cụ thể khái quát hóa thành hình tượng âm nhạc qua sự sáng tác của nhạc sĩ. Do những đặc trưng riêng qua tác phẩm âm nhạc đã trở thành phương tiện quan trọng đặc biệt trong giáo dục mầm non. Những rung động mạnh mẽ đối với con người và cuộc sống, nhờ những cảm xúc và tình cảm ấy nó làm cho trẻ nhận thức về thế giới xung quanh rõ ràng và đặc sắc hơn, âm nhạc là môn học mà trẻ yêu thích, trẻ thích được nghe cô hát, thích được nghe những bài hát mang đậm bản sắc dân tộc lấp lánh trong lời ca, đến với âm nhạc như đến với thế giới kỳ ảo, với niềm say mê sung sướng và tìm kiếm không mỏi mệt với tác phẩm âm nhạc và được san sẻ niềm vui, hình ảnh âm nhạc tạo nên tính đồng cảm và tinh thần kỷ luật, ý tức tập thể được hình thành và củng cố. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện giáo dục và phát triển thẩm mĩ của trẻ khả năng lĩnh hội và phát triển cảm thụ và hiểu biết cái đẹp, phân biệt được cái hay cái giở, biết được hoạt động độc lập sáng tạo trong khi tiếp súc với các dạng hoạt động khác như: Múa hát vỗ tay theo nhịp, phách, trống… Trẻ có khả năng trải nghiệm những xúc động trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc chăm chú đánh giá so sánh âm nhạc.[2]

         Xuất phát từ nhận thức đó tôi đã chọn cho mình đề tài “ Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua tiết dạy hát”. Tôi nghiên cứu đề tài này với mục đích nâng cao hiệu quả tiết dạy tốt góp kinh nghiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ hiệu quả hơn.

1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:

Tầm quan trọng của việc cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi làm quen với âm nhạc thông qua tiết dạy hát đối với việc phát triển toàn diện cho trẻ mầm non.

Thực tế của vấn đề dạy trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc ở các lớp mẫu giáo 4 – 5 tuổi trường mầm non Hà Bắc.

Tổ chức tiết học ở lớp mẫu giáo 4 – 5 tuổi bằng phương pháp lồng ghép và tích hợp các môn học khác.

1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

Các cháu lớp mẫu giáo 4 – 5 tuổi trường mầm non Hà Bắc, số trẻ 30 cháu, cùng tài liệu sách báo có liên quan đến việc cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi làm quen với hoạt động âm nhạc.

1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

Để nghiên cứu đề tài này có kết quả tôi đã sử dụng những phương pháp sau:

+ Phương pháp nghiên cứu lý luận

+ Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

+ Phương pháp quan sát, theo dõi ghi chép

+ Phương pháp thực nghiệm: Chọn hai nhóm ; Nhóm trước thực nghiệm và nhóm sau thực nghiệm.

+ Phương pháp thực nghiệm: Trò chuyện trưng cầu ý kiến của phụ huynh trẻ và các cô giáo trực tiếp đứng lớp 4 – 5 tuổi để tìm hiểu các hình thức cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi làm quen với âm nhạc. 

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

2.1: CỞ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ trong bào thai sẽ kích thích sóng điện não, giúp não phát triển tăng trí thông minh sau này. Như chúng ta đã biết âm nhạc có tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu đối với trẻ.[1]

Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạnh, sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mẫu giáo là vô cùng cần thiết, đòi hỏi cô giáo phải chu đáo, yêu nghề, cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động.

Thực tế cho ta thấy rằng: Trẻ em ở lứa tuổi mẫu giáo rất nhạy cảm đối với âm nhạc. Trẻ em rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức thẩm mĩ cho trẻ, là phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ luật tự chủ mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức cho trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc… Sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thật vô cùng quan trọng nhưng hình thành cho trẻ thật không phải dễ.

2.2: THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.

1. Thực trạng chung.