SKKN Những giải pháp phòng, chống thuốc lá điện tử xâm nhập học đường tại trường thpt

PHẦN I  ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Theo số liệu cho thấy, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử nói chung đang tăng nhanh, đặc biệt trong nhóm thanh thiếu niên trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Theo số liệu công bố trên báo Sức khỏe và đời sống, điều tra sử dụng thuốc lá tại 34 tỉnh, thành ở Việt Nam năm 2020 cho thấy, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử tăng 18 lần so với năm 2015 (từ 0,2% lên 3,6%), trong đó nam giới tăng 14 lần, nữ giới tăng 10 lần. 

Hiện nay, tại Việt Nam, hút thuốc lá điện tử đang rộ lên như một trào lưu thời thượng trong giới trẻ. Thuốc lá điện tử cũng gây nghiện và độc hại như thuốc lá truyền thống nhưng do chưa hiểu biết đến nơi dẫn đến xu hướng sử dụng ngày càng gia tăng.  

Thuốc lá điện tử hấp dẫn giới trẻ bởi thiết kế bắt mắt, nhỏ gọn, đóng gói như kẹo, nhiều hương vị, giá rẻ… quảng cáo thu hút. Ngoài ra, người bán còn sử dụng giới trẻ, người nổi tiếng để quảng cáo thuốc lá, đồng thời bán qua các trang thương mại điện tử. Đặc biệt, họ còn che đậy bản chất thực có hại của thuốc lá nhằm đánh lừa người sử dụng. 

Tại địa bàn huyện Nghi Lộc nói chung, trường THPT Nghi Lộc 5 nói riêng đã có dấu hiệu học sinh tiếp cận, sử dụng thuốc lá điện tử chủ yếu đang là khu vực ngoài trường nhưng nguy cơ xâm nhập vào trong trường là rất cao và sẽ gây ra nhiều hệ lụy khôn lường cho môi trường học đường. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, các sản phẩm thuốc lá đều độc hại với sức khoẻ và đến nay ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử gây nguy hại đối với sức khoẻ cộng đồng tương tự thuốc lá thông thường. Thuốc lá điện tử gây hại rất lớn với cơ thể con người như: Làm tăng nguy cơ nghiện nicotine với người đã từng hút và chưa bao giờ hút, tăng nguy cơ động kinh, mắc các bệnh về răng miệng, gây các vụ nổ, bỏng, chấn thương… 

Thời gian qua tại địa phương, tác hại của thuốc lá điện tử đã được cảnh báo rất nhiều và hầu hết sản phẩm này trên thị trường được khảo sát là không rõ nguồn gốc xuất xứ và không được phân phối qua các kênh chính thống. Đồng thời, việc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử cũng đã được các cấp, ngành liên quan tuyên truyền quyết liệt, nhất là tại các trường học. Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hút thuốc lá điện tử ở học sinh tăng cao là do thuốc lá điện tử dễ mua và sử dụng. Thậm chí, nhiều bạn trẻ đang lầm tưởng thuốc lá điện tử vô hại, không gây nghiện. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc lá điện tử gia tăng trong một bộ phận học sinh chính là do tâm lý tuổi mới lớn của học sinh muốn tìm hiểu, khám phá những điều mới và cũng là một cách thể hiện bản thân trước bạn bè nên đã có nhiều học sinh lén lút sử dụng thuốc lá điện tử, dẫn đến tình trạng nhập viện điều trị như các trường hợp trên. 

 Nhằm tìm hiểu về nhận thức, thái độ của học sinh trong trường nói chung, những học sinh đã tiếp cận với thuốc lá điện tử nói riêng về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe, qua đó giải thích nguyên nhân sự gia tăng tỉ lệ thanh niên sử dụng thuốc lá điện tử. Với lí do đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu đề tài “Những giải pháp phòng, chống thuốc lá điện tử xâm nhập học đường tại trường THPT Nghi Lộc 5”. 

Qua nghiên cứu, chúng tôi muốn tìm ra những luận cứ khoa học cụ thể để đánh giá thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh trường THPT Nghi Lộc 5 hiện nay, tìm hiểu về nhận thức của học sinh về tác hại của thuốc lá điện tử đến sức khỏe và xác định nguyên nhân ảnh hưởng đến hành vi hút thuốc của học sinh, để từ đó đề xuất một số biện pháp tác động góp phần nâng cao nhận thức dẫn đến thay đổi hành vi của học sinh đối với việc sử dụng thuốc lá điện tử. 

2. Mục tiêu nghiêm cứu. 

• Tìm hiểu về nhận thức và thái độ của học sinh THPT Nghi Lộc 5 về tác hại của thuốc lá điện tử đến sức khỏe. 
• Tìm hiểu những yếu tố tác động đến nhận thức và thái độ của học sinh trong nhà trường về tác hại của thuốc lá điện tử và đề xuất một số biện pháp nhằm góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của những đối tượng sử dụng thuốc lá điện tử. 

3. Đối tượng nghiêm cứu. 

 Thực hiện đối với học sinh trường THPT Nghi Lộc 5. 

4. Nhiệm vụ nghiêm cứu. 

Thu thập thông tin, phân tích, tìm hiểu thực trạng nhận thức, hành vi của học sinh THPT về tác hại của thuốc lá điện tử. Trong đó có: 

• Mô tả thực trạng hút thuốc lá điện tử của học sinh THPT hiện nay nói chung 
• Mô tả nhận thức của học sinh THPT Nghi Lộc 5 về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe. 
• Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới nhận thức và thái độ của học sinh về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe.  
• Đề xuất một số biện pháp tác động, góp phần nâng cao nhận thức của học sinh về nhận thức và thay đổi hành vi sử dụng thuốc lá điện tử. 

5. Những điểm mới của sáng kiếm kinh nghiệm. 

 Qua tìm hiểu, chúng tôi gần như chưa thấy có rất đề tài nghiên cứu về hành vi hút thuốc lá điện tử, đặc biệt đối với học sinh THPT mặc dù đây là vấn đề có tác động rất lớn đến môi trường học đường. 

6. Phương pháp nghiên cứu. 

6.1. Phương pháp lí luận. 

• Mục đích: Xây dựng cơ sở lý luận cho dự án nghiên cứu. 
• Nội dung: Xác định một số vấn đề lý luận liên quan đến dự án, bao gồm các khái niệm về nhận thức, thái độ, hành vi, thuốc lá điện tử, sức khỏe… 
• Phương pháp: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa những bài viết, những công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước đã được báo cáo hoặc đăng tải trên các sách báo, tạp chí và website về các vấn đề liên quan đến thuốc lá điện tử, trên cơ sở đó xây dựng các cơ sở lý thuyết để vận dụng vào khảo sát, nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân và giải pháp. 

6.2. Phương pháp thống kê định tính. 

• Mục đích: Thu thập dữ liệu cho dự án. 
• Nội dung: Xây dựng bảng hỏi bao gồm các nội dung được đưa ra trong nghiên cứu. 
• Phương pháp: Sử dụng bảng hỏi trên google from khảo sát trên khách thể nghiên cứu. 

6.3. Phương pháp thống kê định lượng. 

• Mục đích: thu thập những dữ liệu định tính nhằm bổ sung và giải thích cho dữ liệu định lượng. 
• Nội dung: Xây dựng bản hướng dẫn phỏng vấn sâu. 
• Phương pháp: Phỏng vấn sâu học sinh là cán sự lớp – không sử dụng thuốc lá điện tử, học sinh có sử dụng thuốc lá điện tử, học sinh đã từ bỏ được thuốc lá điện tử. 

6.4. Phương pháp xử lí số liệu. 

• Mục đích: Xử lý các dữ liệu thu được từ bảng hỏi. 
• Nội dung: Phân tích, tập hợp dữ liệu theo từng chủ đề căn cứ theo nội dung nghiên cứu; sau đó thống kê các số liệu thu thập được. Xử lý các dữ liệu theo tỷ lệ phần %, tính trung bình nhằm so sánh sự khác biệt giữa các nhóm học sinh, nhóm trường…