SKKN Phát huy tính tích cực của học sinh thông qua việc sử dụng một số phần mềm dạy học trong môn GDCD tại trường THPT Kỳ Sơn

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 

2030” được phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng 

Chính phủ xác định như sau: Phát triển nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Ứng dụng công nghệ số để giao bài tập về nhà và kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước khi đến lớp học. Hiểu một cách đơn giản thì chuyển đổi số trong giáo dục chính là việc ứng dụng những công nghệ tiên tiến giúp nâng cao trải nghiệm của người học; cải thiện những phương pháp giảng dạy cũng như tạo môi trường để học tập thuận tiện nhất. 

Ứng dụng chuyển đổi số sẽ tạo ra mô hình giáo dục thông minh, từ đó giúp việc học, hấp thụ kiến thức của người học trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Sự bùng nổ của các nền tảng công nghệ đã tạo điều kiện thuận lợi để truyền đạt kiến thức và phát triển được khả năng tự học của người học mà không bị giới hạn về thời gian cũng như không gian. Hiện tại, chuyển đổi số trong giáo dục được ứng dụng dưới 3 hình thức chính là: ứng dụng công nghệ trong phương pháp giảng dạy: lớp học thông minh, lập trình… vào việc giảng dạy; ứng dụng công nghệ trong quản lý: công cụ vận hành, quản lý; ứng dụng công nghệ trong lớp học: công cụ giảng dạy, cơ sở vật chất. 

Chương trình GDPT 2018 cụ thể hoá mục tiêu giáo dục phổ thông, giúp học sinh làm chủ kiến thức phổ thông, biết vận dụng hiệu quả kiến thức, kĩ năng đã học vào đời sống và tự học suốt đời, có định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp, biết xây dựng và phát triển hài hoà các mối quan hệ xã hội, có cá tính, nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú, nhờ đó có được cuộc sống có ý nghĩa và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước và nhân loại. 

Để đạt được mục tiêu, yêu cầu trên, phương pháp giáo dục được áp dụng trong 

Chương trình GDPT 2018 là tích cực hoá hoạt động của người học, trong đó giáo viên đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn hoạt động cho học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân, rèn luyện thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng đã tích lũy được để phát triển. Các hoạt động học tập của học sinh bao gồm hoạt động khám phá vấn đề, hoạt động luyện tập và hoạt động thực hành (ứng dụng những điều đã học để phát hiện và giải quyết những vấn đề có thực trong đời sống) được tổ chức trong và ngoài khuôn viên nhà trường thông qua một số hình thức chủ yếu như học lí thuyết; thực hiện bài tập, thí nghiệm, trò chơi, đóng vai, dự án nghiên cứu. Tùy theo mục tiêu cụ thể và tính chất của hoạt động, học sinh được tổ chức làm việc độc lập, làm việc theo nhóm hoặc làm việc chung cả lớp. 

Tuy nhiên, HS trường THPT Kỳ Sơn chủ yếu là con em dân tộc thiểu số, có trình độ nhận thức, các kĩ năng tư duy, thực hành xã hội hạn chế, việc tiếp nhận kiến thức còn thụ động, cách học, cách nghĩ còn thiếu phương pháp, các em còn quen với cách thức thầy đọc trò chép, chỉ học trong vở ghi, do đó việc vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh còn gặp nhiều khó khăn. 

Để giúp các em hứng thú hơn trong quá trình dạy học, giáo viên ngoài sử dụng các phương pháp dạy học mới thì giáo viên còn ứng dụng thêm các phần mềm dạy học như Blooket, Quizzi, Kahoot, Wordwall, Canva chủ yếu khi sử dụng các phần mềm này làm mềm hóa nội dung kiến thức , các em thích thú và nhớ bài nhanh, luyện tập bài một cách hiệu quả. 

Bản thân là một người giáo viên giảng dạy môn GDCD tôi luôn luôn trăn trở tìm ra các phương pháp dạy học có hiểu quả để giúp các em hiểu bài, nắm vững kiến thức môn học. Tuy nhiên, để thực hiện mục đích nghiên cứu của đề tài, cần có sự chỉ đạo, định hướng từ BGH nhà trường bởi một số phần mềm trong dạy học cần được nhà trường triển khai một cách đồng bộ, phù hợp với các môn học.  Trong qua trình áp dụng thực tiễn, bản thân tôi nói riêng và các đồng chí trong nhóm bộ môn nói chung luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát, hướng dẫn thực hiện một số phần mềm dạy học.  Qua một thời gian triển khai, chúng tôi đã mạnh dạn chia sẻ một số kinh nghiệm qua đề tài:  “Phát huy tính tích cực của học sinh thông qua việc sử dụng một số phần mềm dạy học trong môn GDCD tại trường THPT Kỳ Sơn”. Hy vọng qua đề tài này chúng tôi nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp để được sự dụng rộng rãi trong ngành. 

2. Mục đích của đề tài 

Đề tài nhằm mục đích cung cấp một số cơ sở lí luận về các phần mềm dạy học trong môn Giáo dục công dân. Đồng thời cung cấp một số biện pháp của bản thân tôi nhằm nâng cao kỹ năng học tập tìm hiểu các phần mềm cho học sinh ở chương trình môn Giáo dục công dân một cách có hiệu quả trong quá trình tiếp thu kiến thức. Đảm bảo thực hiện đúng yêu cầu nhiệm vụ năm học của Bộ GD&ĐT, của Sở GD Nghệ An và của trường năm học 2022-2023. 

  3. Tính mới và kết quả đạt được của đề tài 

Đây là đề tài lần đầu tiên được áp dụng thực hiện tại trường Trường THPT Kỳ Sơn. Đề tài đã khai thác, trang bị cho học sinh những phương pháp, kỹ năng về các phần mềm có tính hệ thống ở các tiết học môn Giáo dục công dân . Mặc dù trong dạy học chúng ta đã ứng dụng nhiều phần mềm trong dạy học, nhưng tôi xin khẳng định những vấn đề tôi nêu ra ở đây hoàn toàn là những kinh nghiệm, những tâm huyết mà bản thân tôi đã đúc kết lại trong quá trình giảng dạy của mình và đã được kiểm định qua thực tế. Đề tài đã góp phần nâng cao tính hứng thú, hấp dẫn và hiệu quả cho các giờ học. Đồng thời phát huy tối đa khả năng tính tích cực, chủ động độc lập sáng tạo, tự giác trong quá trình học tập của học sinh. 

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 

– Nghiên cứu ở bộ môn Giáo dục công dân cấp trung học phổ thông – Thực nghiệm tại trường Trường THPT Kỳ Sơn- Huyện Kỳ Sơn – Thời gian thực hiện: Từ tháng 9  đến nay. 

5. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp quan sát 
• Phương pháp điều tra 
• Phương pháp thực nghiệm 
• Phương pháp thu thập thông tin