SKKN Phát triển năng lực số cho học sinh thông qua dạy học chủ đề ‘‘tiêu hóa ở động vật’’ sinh học 11 -THPT

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ

• Lý do chọn đề tài

Trong những năm gần đây, cuộc cách mạng 4.0 về sản xuất thông minh dựa trên các thành tựu đột phá trong các lĩnh vực công nghệ khác nhau mà nền tảng chủ yếu là công nghệ số đang bùng nổ mạnh mẽ. Trung tâm của cuộc cách mạng đó là công nghệ thông tin, internet kết nối vạn vật, nó không chỉ giúp con người giao tiếp với nhau mà còn giúp con người giao tiếp với đồ vật và đồ vật giao tiếp với nhau. Cuộc cách mạng này đã ảnh hưởng tới mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội, nó làm cho nền kinh tế đang chuyển dần sang kinh tế số, nền công nghiệp cũng chuyển thành công nghiệp số…kéo theo năng suất sản xuất tăng cao. Tuy nhiên, để có thể áp dụng được nền sản xuất thông minh đó vào thực tiễn thì đòi hỏi phải có nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì vậy mà nhiệm vụ đặt ra đối với ngành giáo dục đào tạo là cần phải đổi mới để thích ứng thời cuộc, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng trong môi trường công nghệ số. Để đáp ứng nhu cầu đó của xã hội, nền giáo dục Việt Nam đang ngày càng chuyển hướng lấy học sinh làm trung tâm, chủ thể của quá trình dạy học, chú trọng rèn luyện năng lực, phẩm chất người học, chuyển từ dạy học nội dung sang dạy phương pháp để học sinh tự tìm tòi và lĩnh hội kiến thức, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện đã làm gián đoạn quá trình dạy học ở hầu hết các địa phương thì hình thức dạy học trực tuyến trở thành tối ưu trong dạy học và việc ứng dụng công nghệ thông tin là một phần tất yếu. Thông qua dạy học trực tuyến đã giúp giáo viên tiếp xúc với công nghệ thông tin nhiều hơn, nâng cao năng lực cho bản thân, kích thích giáo viên tích cực đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, học sinh cũng được học tập trong môi trường số, giao tiếp qua các phần mềm công nghệ nên có cơ hội phát triển và nâng cao năng lực số.

Nghiên cứu chủ đề “Tiêu hóa ở động vật”, Sinh học 11 chúng tôi nhận thấy nội dung kiến thức dễ dàng liên hệ thực tiễn, thuận lợi trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học nhằm phát triển năng lực số cho học sinh.

Từ những lí do trên, chúng tôi đã nghiên cứu đề tài: Phát triển năng lực số cho học sinh thông qua dạy học chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” Sinh học 11 – THPT nhằm góp phần nâng cao hiệu quả dạy học môn Sinh học nói riêng và chương trình THPT nói chung.

• Mục đích đề tài

Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” nhằm phát triển và nâng cao năng lực số cho học sinh đáp ứng xu thế phát triển của xã hội hiện đại.

• Đối tượng nghiên cứu

• Quá trình dạy học chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin.
• Năng lực số cho học sinh.

• Giả thuyết của đề tài

Nếu ứng dụng các phần mềm hỗ trợ dạy học và công cụ kiểm tra đánh giá trong thiết kế và tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” thì sẽ góp phần phát triển và nâng cao các năng lực số cho học sinh, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả học tập bộ môn nói riêng, các môn học và hoạt động giáo dục nói chung.

• Phạm vi nghiên cứu

• Nghiên cứu cơ sở lí luận về năng lực số, các phần mềm, công cụ hỗ trợ trong dạy học như Powerpoint, Facebook, Padlet, Azota…
• Thiết kế kế hoạch bài dạy chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” nhằm phát triển năng lực số cho HS.
• Thực nghiệm dạy học chủ đề “Tiêu hóa ở động vật”.

6. Phương pháp nghiên cứu – Nghiên cứu lý thuyết:

+ Nghiên cứu cơ sở lý luận về năng lực số, lý thuyết về ứng dụng các phần mềm dạy học, công cụ hỗ trợ kiểm tra đánh giá…

+ Nghiên cứu cấu trúc chương trình, yêu cầu cần đạt, các tài liệu giáo khoa… về chủ đề: Tiêu hóa ở động vật.

+ Nghiên cứu quy trình thiết kế kế hoạch bài dạy và tổ chức, dạy học chủ đề theo hướng phát triển năng lực số cho học sinh.

• Nghiên cứu thực tiễn: Tìm hiểu thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và phát triển năng lực số cho HS ở trường THPT.
• Thực nghiệm sư phạm: Thực hành dạy học chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” Sinh học 11 với sự hỗ trợ của các phần mềm, công cụ hỗ trợ dạy học và kiểm tra đánh giá quá trình học tập.

7. Đóng góp của đề tài

• Làm rõ cơ sở lí luận về năng lực số, thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và việc phát triển năng lực số cho HS ở trường THPT.
• Thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề “Tiêu hóa ở động vật” với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin nhằm phát triển năng lực số cho HS.
• Thu thập, điều tra và phân tích các số liệu để khẳng định hiệu quả của việc dạy học nhằm phát triển năng lực số cho HS.

Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài