SKKN Tăng cường mẫu truyện cười để tạo hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học phân môn Tiếng Việt 9

1. Tên sáng kiến: Tăng cường mẫu truyện cười để tạo hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học phân môn Tiếng Việt 9 
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Ngữ văn
3. Mô tả các giải pháp cũ thường làm :

           Thực tế những năm trước đây, khi lên tiết giảng của môn Ngữ văn, cụ thể  ở phân môn Tiếng Việt, giáo viên dạy Ngữ văn nói chung và bản thân tôi nói riêng  thường ít tăng cường những mẫu truyện cười trong giờ giảng phân môn Tiếng Việt. Điều đó ít nhiều làm giảm hứng thú học tập của học sinh đối với bộ môn. Hơn thế, học sinh ít tích cực, chủ động xây dựng bài; thậm chí các em còn chán,  ngán giờ học. Vấn đề này phần nào đã làm nguội đi tình yêu môn học của các em học sinh.

4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: …………
5. Nội dung:

5.1. Mô tả giải pháp mới hoặc cải tiến: “ Tăng cường mẫu truyện cười để tạo hứng thú học tập cho học sinh trong phân môn Tiếng Việt 9”.

1. Khái niệm  hứng thú và  hứng thú học tập :                                                                                                                                                                                                               

          * Hứng thú và hứng thú trong học tập : 

   Hứng thú là thái độ lựa chọn đặc biệt của cá nhân đối với một đối tượng nào đó, vừa có ý nghĩa đối với cuộc sống, vừa có khả năng mang lại xúc cảm cho cá nhân trong quá trình hoạt động .

  Từ đây, ta dễ hiểu, hứng thú trong học tập là thái độ lựa chọn đặc biệt của chủ thể  đối với đối tượng của hoạt động học tập, vì sự cuốn hút về mặt tình cảm và ý nghĩa thiết thực của nó trong quá trình nhận thức và trong đời sống của cá nhân.

  Như vậy, ta biết rằng hứng thú là một thuộc tính tâm lí  của con người. Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú. Cùng với tự giác, hứng thú làm nên tính tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả cao, có khả năng khơi dậy mạch nguồn của sự sáng tạo, bởi  M.Gorki từng nói: “Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc.”.

       * Truyện cười : Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

1. Vai trò của việc sử dụng truyện cười trong giờ giảng phân môn tiếng Việt:

          Có ai đó đã từng nói : “Hãy bắt đầu ngày mới với nụ cười, ít ra nó cũng là một sự khởi đầu tốt đẹp.“Tiếng cười” là từ ngữ nếu ta chỉ nói hai tiếng như thế ta không thấy nó có ý nghĩa gì cả. Nhưng nó là một thứ rất quý giá và ý nghĩa đối với tất cả mỗi người. Nó có thể là một liều thuốc quý cho tâm hồn và là tình cảm của mình dành cho người khác và còn nhiều hơn nữa…… Tương tự như vậy, vốn dĩ truyện cười luôn chứa đựng yếu tố gây cười và việc sử dụng truyện cười trong bài giảng phân môn Tiếng Việt nó như là một liều thuốc tinh thần, bởi yếu tố gây cười sẽ làm các em học sinh có tiếng cười sảng khoái, từ đó các em có tâm lí thoải mái, vui vẻ và hào hứng đối với nội dung bài học. Điều đó có nghĩa là yếu tố gây cười sẽ tạo điều kiện để các em giải trí  theo kiểu “ học – vui, vui –học”. Hay nói một cách cụ thể hơn, việc sử dụng truyện cười trong giờ gảng phân môn Tiếng Việt sẽ giúp cho giờ học vốn dĩ căng thẳng, mệt moi thành giờ học thoải mái, vui vẻ, nhẹ nhàng. Chính điều này sẽ tạo sự hào hứng tích cực, lâu bền  cho các em , nạp cho các em nguồn năng lượng tinh thần khi đón nhận bài học. Để rồi các em sẽ có hứng thú  hơn với môn học.

1. Đưa truyện cười vào bài giảng như thế nào  và  những ai sẽ được sử dụng mẫu truyện cười ?

         * Đưa như thế nào ?

            Chúng ta có thể đưa những mẫu truyện cười vào bất kì vào vị trí nào trong bài giảng, cụ thể :

           – Đưa vào phần Dẫn vào bài ( giới thiệu bài mới) : Việc đưa truyện cười vào phần này sẽ tạo tâm lí nhẹ nhàng, thoải mái cho học sinh khi bắt đầu bài mới. Điều ấy sẽ giúp học sinh hứng khởi khi đón nhận bài học mới. Từ đó, các em có tâm thế đón nhận những vấn đề diễn ra tiếp theo của nội dung bài học. Chẳng hạn khi dạy bài Các phương châm hội thoại, tôi đưa mẫu truyện cười  Giấu đầu hở đuôi vào phần Dẫn vào bài ( giới thiệu bài mới). Việc đưa truyện cười vào phần  Dẫn vào bài giống như khúc dạo đầu của một bản nhạc, nó  tạo nên  tâm thế chờ đợi những điều hấp dẫn, thú vị diễn ra tiếp theo. Nếu khúc dạo đầu tốt đẹp thì nó sẽ mang lại dư âm, ấn tượng đặc biệt trong lòng người đón nhận, chờ đợi, bởi  một nhà thơ từng viết : “ Cái thuở ban đầu lưu luyến ấy/ Nghìn năm hồ dễ mấy ai quên”.

          – Đưa vào phần bài tập làm thêm trong phần Hình thành kiến thức hoặc Luyện tập, cụ thể : khi dạy đến bài Các phương châm hội thoại (tt), tôi tiến hành đưa truyện cười Nói có đầu có đuôi vào phần bài tập làm thêm cho mục I ( Phương châm cách thức), sau khi dạy xong lí thuyết phần này. Việc đưa như thế  sẽ giúp học sinh giải trí sau những phút học căng thẳng, để từ đó các em cảm thấy tiết học trôi qua một cách nhẹ nhàng.

         * Những ai sẽ đưa truyện cười vào nội dung bài học ?

            Thiết nghĩ, ở điều này,  cả giáo viên và học sinh đều được sử dụng. Giáo viên có thể kể hoặc đưa những mẫu truyện cười, học sinh lắng nghe và thực hiện yêu cầu của của giáo viên.  Hay học sinh có thể kể mẫu truyện cười ( nếu biết) nào đó liên quan đến nội dung bài học và sau đó  lớp thực hiện yêu cầu do giáo viên hoặc cả lớp đưa ra.

1. Yêu cầu đối với việc đưa mẫu truyện cười vào nội dung bài học :

            Có lẽ để thực hiện tốt vấn đề này thì cả giáo viên và học sinh đều phải chịu khó tìm tòi những mẫu truyện cười liên quan đến nội dung bài học. Với giáo viên, khi lên tiết giảng cần phải sưu tầm những mẫu truyện cười có liên quan đến bài dạy. Sau đó đặt ra những yêu cầu cụ thể để học sinh giải quyết. Còn với học sinh, cần sưu tầm mẫu truyện cười liên quan đến bài học để kể trước lớp.

1. Minh họa giải pháp:

  – Minh họa 1:

 Tiết 8:          CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI

                                                    ( tiếp theo)

A.MỤC TIÊU:

   1.Kiến thức

     – Nội dung phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự.

   2.Kĩ năng :

     – Vận dụng phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự trong hoạt động giao tiếp.

     – Nhận biết và phân tích cách sử dụng phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự trong một tình huống giao tiếp cụ thể.

3. Tư tưởng, thái độ: Có ý thức sử dụng phương châm hội thoại trong giao tiếp.
4. Định hướng hình thành, phát triển năng lực và phẩm chất:
5. Phẩm chất:

     – Yêu nước: Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

     – Nhân ái: Nêu cao tinh thần học hỏi, giúp đỡ bạn bè trong vấn đề học tập.

     – Chăm chỉ: Chăm học, ham học, có tinh thần tự học; chăm làm, nhiệt tình tham gia các công việc trong lớp, trường, gia đình, cộng đồng, có ý thức vượt khó trong công việc.

     – Trung thực: Thật thà, ngay thẳng trong học tập và làm việc; tôn trọng lẽ phải; lên án sự gian lận.

     – Trách nhiệm: Bảo vệ bản thân, gia đình, xã hội, ….

1. Năng lực chung: 

       – Năng lực tự