SKKN Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo nghị định 60/NĐ-CP của chính phủ tại trường THPT

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1.1. Lý do chọn đề tài. 

Nghị định số 60/2021/NĐ-CP thực sự đi vào thực tiễn, các cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt là các cơ quan quản lý trực tiếp các đơn vị sự nghiệp công đã khẩn trương đánh giá, phân loại, xây dựng phương án chuyển đổi các đơn vị sự nghiệp công lập sang thực hiện cơ chế tự chủ hướng dẫn triển khai thực hiện phù hợp với thực tế hoạt động của từng đơn vị sự nghiệp, coi như việc triển khai Nghị định 60/2021/NĐ-CP là một cơ hội để đột phá, đổi mới tái cơ cấu, sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng năng động và hiệu quả. 

 Trong những năm qua, Trường Trung học phổ thông (THPT) Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An đã thường xuyên quán triệt, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến cơ chế, chính sách quản lý ngân sách, tự chủ tài chính và triển khai thực hiện hiệu quả việc thu chi tài chính, nâng cao thu nhập tăng thêm trong đơn vị. Tuy nhiên để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được và áp dụng hiệu quả cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ đòi hỏi bộ phận kế toán tiếp tục nghiên cứu, đề xuất những giải pháp hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính trong thực tiễn đơn vị. 

Chính vì vậy, tôi chọn đề tài sáng kiến “Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ tại Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An”, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước, tiếp tục triển khai thực hiện Nghị định 60/2021/NĐ – CP tại đơn vị trong thời gian đến. 

1.2. Mục đích nghiên cứu 

Nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính, đảm bảo chất lượng hoạt động giáo dục đào tạo trên địa bàn huyện. 

1.3. Đối tượng nghiên cứu 

Trường THPT Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo chủ trương chung của chính quyền địa phương các cấp, ngành giáo dục về quản lý ngân sách, triển khai tự chủ. 

1.4. Phạm vi nghiên cứu 

Thực trạng về triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ-CP của Chính phủ tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương từ năm 2022 đến năm 2023.  

1.5. Kế hoạch nghiên cứu 

• Tháng 9, 10 năm 2022: Chọn tên đề tài, xây dựng đề cương sáng kiến kinh nghiệm, thu thập thực tiễn thực hiện tự chủ tài chính tại các đơn vị, trường học. 
• Tháng 11, 12 năm 2022: Đăng ký tên sáng kiến kinh nghiệm, hoàn thành đề cương sáng kiến nộp Sở Giáo dục và đào tạo, thu thập, tổng hợp dữ liệu về quản lý ngân sách, thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐ – CP của các cơ quan có thẩm quyền và ngành giáo dục trên địa bàn. 
• Tháng 1, 2, 3 năm 2023: Thu thập, phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế tồn tại, nguyên nhân của hạn chế. Hoàn thiện sáng kiến và đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu  quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60/NĐCP của Chính phủ tại đơn vị trong thời gian đến. 

1.6. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp nghiên cứu lí luận: Nghiên cứu các tài liệu, cơ sở lý luận về nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP. 
• Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: thu thập, phân tích thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP, ảnh hưởng đến việc thực hiện tự chủ tài chính, hiệu quả của sáng kiến… 
• Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tổng kết hiệu quả sáng kiến, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế tồn tại, xác định mục tiêu thực hiện và triển khai các giải pháp. Đồng thời đề xuất với cơ quan có thẩm quyền, chính quyền địa phương các cấp, các tổ chuyên môn, bộ phận kế toán… tiếp cận tốt các văn bản pháp luật về tự chủ tài chính, Nghị định 60/2021/NĐ – CP, Thông tư 56/2022/TT – BTC, áp dụng vào thực tiễn, nâng cao hiệu quả ngân sách nhà nước, thu chi tài chính trong đơn vị. 

1.7. Đóng góp  của đề tài. 

• Về mặt lý luận: Giúp chính quyền địa phương nắm được tình hình, thực trạng về thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP trên địa bàn. 
• Về mặt thực tiễn: Tham mưu cho Ban giám hiệu nhà trường tăng cường quản lý ngân sách nhà nước và  thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao. 
• Điểm mới của đề tài:  Đáp ứng được yêu cầu quản lý ngân sách. Tăng cường sự phối hợp giữa Ban giám hiệu với chính quyền địa phương các cấp trong việc nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và triển khai thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định 60 tại cơ quan. Thực hiện công khai minh bạch thu chi tài chính, tiết kiệm chi phí hành chính, chống lãng phí, nâng cao thu nhập tăng thêm, đảm bảo đời sống cho các cán bộ, viên chức, người lao động của nhà trường an tâm công tác lâu dài tại địa phương. Đồng thời từng bước áp dụng thực thi cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 60/2021/NĐ – CP, Thông tư 56/2022/TT – BTC tại Trường trung học phổ thông Cát Ngạn, huyện Thanh Chương. 

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

2.1. Cơ sở lý luận về nâng cao hiệu quả thực hiện tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP 

2.1.1. Một số khái niệm cơ bản 

2.1.1.1. Cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công 

Là các quy định về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc thực hiện quy định về danh mục sự nghiệp công, giá, phí và lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công, phân loại mức độ tự chủ tài chính, tự chủ sử dụng nguồn tài chính, tự chủ trong hoạt động liên doanh, liên kết; quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định khác có liên quan. 

2.1.1.2. Dịch vụ sự nghiệp công  

Là dịch vụ sự nghiệp trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, y tế – dân số, văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin và truyền thông, khoa học và công nghệ; các hoạt động kinh tế và lĩnh vực khác (gồm: nông nghiệp và phát triển nông thôn, tài nguyên và môi trường, giao thông vận tải, công thương, xây dựng, tư pháp, lao động thương binh và xã hội, sự nghiệp khác).  

2.1.1.3. Cơ chế tự chủ tài chính 

Theo từ điển Tiếng Việt do Viện ngôn ngữ học biên soạn năm 2000 giải nghĩa “cơ chế là cách thức mà theo đó một quá trình được thực hiện”. Như vậy, “cơ chế” là cách thức hoạt động của một sự vật, hiện tượng trong quá trình tồn tại và phát triển. 

Theo từ điển Tiếng Việt biên soạn năm 2010 giải nghĩa “tự chủ” là việc tự điều hành, quản lý mọi công việc của cá nhân hoặc của tổ chức, không bị cá nhân, tổ chức khác chi phối. 

Từ phân tích trên, có thể hiểu cơ chế tự chủ về tài chính được hiểu là cơ chế quản lý tài chính mà ở đó quyền định đoạt các vấn đề tài chính bao gồm nội dung thu- chi của đơn vị do đơn vị tự định đoạt mà không bị cá nhân, tổ chức chi phối, kiểm soát. 

2.1.1.4. Thu nhập tăng thêm 

Theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, thì đối với Trường trung học phổ thông là các đơn vị sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, thì sẽ xác định mức độ tự chủ (hay còn gọi là đơn vị nhóm mấy – nhóm 1, nhóm 2, nhóm 3, nhóm 4) để biết sẽ thực hiện phân phối kết quả tài chính trong năm như thế nào.