SKKN Tích hợp bảo vệ môi trường cho học sinh lớp 6 thông qua mô đun nấu ăn môn Công Nghệ 6

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1.Lí do chọn đề tài 

       Môi trường là không gian sinh sống của con người và sinh vật, là nơi chứa đựng các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất, phân hủy các chất thải do con người tạo ra trong cuộc sống và hoạt động sản xuất. Môi trường có vai trò cực kỳ quan trọng đối với đời sống con người; đó không chỉ là nơi tồn tại, sinh trưởng và phát triển mà còn là nơi lao động và nghỉ ngơi, hưởng thụ và trau dồi những nét đẹp văn hóa thẩm mỹ…

     Huyện Hà Trung trong những năm gần đây có nhiều khu công nghiệp lần lượt mọc lên  như: Nhà máy Dày Da Xuất Khẩu, công ty may Nam Việt, nhà máy đá xẻ, doanh nghiệp Thuận Phát…, đã tạo được nhiều công ăn việc làm cho người dân, mức sống của con người ngày càng được cải thiện rõ rệt nhưng bên cạnh kết quả thu được cũng không ít tác hại riêng của nó đó là chất thải công nghiệp, khói bụi, gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và sức khỏe con người, có nhiều bệnh hiểm nghèo, bệnh lạ, bệnh khó chữa xuất hiện. 

Ngoài ra do ý thức và nhận thức của một bộ phận không nhỏ người dân trong khu dân cư còn hạn chế, dẫn đến tình trạng xử lý rác thải sinh hoạt không đúng quy định còn phổ biến cũng gây ảnh hưởng đến môi trường.

     Đứng trước tình hình này con người phải có biện pháp làm sạch môi trường sống bởi mục tiêu đào tạo con người trong giai đoạn mới ở nước ta là phát triển con người toàn diện “Cao trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức”. Chính vì thế việc giáo dục học sinh bảo vệ môi trường có vai trò quan trọng bởi lực lượng thanh thiếu niên là lực lượng nòng cốt, là tương lai đất nước chiếm với số lượng khá đông trong xã hội. Nếu thực hiện tốt đó cũng là lược lượng bảo vệ, khôi phục thiên nhiên góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống con người.

Vì thế bảo vệ môi trường là một trong những mối quan tâm mang tính toàn cầu. Ở nước ta bảo vệ môi trường cũng đang là vấn đề được quan tâm sâu sắc. Cụ thể hóa và triển khai thực hiện các chủ trương của Đảng và nhà nước ngày 31 tháng 01 năm 2005 Bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đã chỉ thị về việc tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường, xác định nhiệm vụ trọng tâm cho giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và bảo vệ môi trường bằng hình thức phù hợp trong các môn học và thông qua các hoạt động ngoại khóa, xây dựng mô hình nhà trường xanh – sạch – đẹp phù hợp với các vùng miền.

        Hưởng ứng định hướng của Bộ giáo dục và đào tạo là giáo viên dạy bộ môn Công Nghệ giảng dạy tại trường THCS Hà Ninh  tự thấy rằng việc bảo vệ môi trường và rèn thói quen có ý thức bảo vệ môi trường cho những mầm non tương lai của đất nước là hết sức cần thiết. Vì thế bản thân tôi đã mạnh dạn đưa ra đề tài “ Tích hợp bảo vệ môi trường cho học sinh lớp 6 trường THCS Hà Ninh thông qua mô đun nấu ăn môn Công Nghệ 6.”

2. Mục đích nghiên cứu

       Thông qua đề tài này ngoài việc giúp học sinh hình thành thói quen, ý thức trách nhiệm của mình với môi trường là một giáo viên tôi đã cố gắng tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự thờ ơ vô trách nhiệm của gia đình, cộng đồng và  bản thân học sinh với môi trường để từ đó các em là những tuyên truyền viên, tình nguyện viên của môi trường đối với gia đình và xã hội và nơi các em sinh sống.

       Tôi thiết nghĩ việc giáo dục học sinh bảo vệ môi trường là một việc làm cần thiết và thường xuyên thì mới đem lại hiệu quả mong muốn. Sao cho ý thức, thói quen được ăn sâu trở thành lối mòn trong sinh hoạt đời sống hàng ngày của các em học sinh. Thầy cô đóng vai trò hết sức quan trọng đối với việc giáo dục học sinh  vì không chỉ đối tượng học sinh mà thông qua các em có thể tác động một cách rộng rãi lên các thành viên khác của xã hội. Đây cũng là lực lượng đông đảo quan trọng thực  hiện tuyên truyền giáo dục, vận động các đối tượng khác trong xã hội thực hiện bảo vệ môi trường. Vì thế đối với cá nhân tôi sau khi thử nghiệm lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào phần Nấu ăn trong gia đình môn Công nghệ 6 tôi sẽ thực hiện  lồng ghép vào toàn bộ môn học ở tất cả các khối, lớp.

      Ví dụ như: Đối với học sinh khối 7 được lồng ghép trực tiếp vào vệ sinh nơi ở, chuồng trại, chăn nuôi, có ý thức bảo vệ rừng, trồng rừng tạo không gian sống trong sạch – lành mạnh. Học sinh khối 8, 9 giáo dục các em biết sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhằm giảm khí thải ô nhiễm môi trường  từ các nhà máy sản xuất điện năng. Trong khi thực hành làm việc khoa học, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ hạn chế tối đa nguyên vật liệu thải ra môi trường sống.

      Và mục đích cuối cùng đó là làm cho học sinh hiểu rõ tầm quan trọng để bảo vệ môi trường, hình thành thói quen, hành vi ứng xử văn minh thân thiện với môi trường, biết sống vì môi trường.

3. Đối tượng nghiên cứu

– Đối tượng nghiên cứu ở đây là các em học sinh lớp 6 trường THCS Hà Ninh với mong muốn góp phần đào tạo các em trở thành những con người toàn diện biết yêu thiên nhiên, có trách nhiệm với môi trường sống của bản thân mình.

4. Phương pháp nghiên cứu

    Để thực hiện đề tài này với lứa tuổi học sinh trung học cơ sở tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:

– Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

– Phương pháp điều tra, thống kê: Qua các câu hỏi trắc nghiệm, bài kiểm tra nhằm nắm bắt cảm nhận, nhận thức đầu  tiên của các em đối với môi trường và từ đó cung cấp, giải thích bổ sung thêm những nhận thức chưa đúng, kiến thức chưa đầy đủ về môi trường.

– Phương pháp dạy học trực quan: dùng lời kể kèm hình ảnh minh chứng để học sinh thấy rõ, thấy cụ thể được tác hại của ô nhiễm môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của con người như thế nào.

– Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu qua sách tham khảo, báo trí, các thông tin có tính thời sự.

– Phương pháp dạy phát huy tính tích cực chủ động của học sinh:  khích lệ động viên học sinh được kể một số câu chuyện từ thực tế cuộc sống của mình khi môi trường bị ô nhiễm. Ví dụ như ảnh hưởng của thuốc trừ sâu, từ chất thải sinh hoạt…Em phải và sẽ làm gì để bảo vệ môi trường? Ngoài ra các em cùng cô giáo có thể kể thêm các tấm gương tốt đối với  môi trường.

    Tất cả nhằm ứng dụng các phương pháp giảng dạy thích hợp giúp học sinh có cái nhìn toàn diện hơn, trách nhiệm hơn đối với môi trường sống của mình. Đồng thời tiến hành phương pháp dạy, lựa chọn nội dung cho phù hợp để các em có thể nắm bắt kiến thức một cách tự nhiên nhất, tích cực tham gia các hoạt động đố vui, trò chơi ô chữ với các hình thức tổ chức phong phú đa dạng trong cả tiết lý thuyết lẫn thực hành.

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1.Cơ sở lí luận 

Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật. Vì thế Bảo vệ môi trường là vấn đề cấp thiết hàng đầu mà quan điểm của nghị quyết 41: NQ41 – NQ/TW của chính phủ đã đưa ra năm nội dung sau:

– Một là: Bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề sống còn của nhân loại, là nhân tố đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống của nhân dân góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc gia và thúc đẩy hội nhập kinh tế của nước ta.

– Hai là: Bảo vệ môi trường vừa là mục tiêu, vừa là một trong những nội dung cơ bản của phát triển bền vững, phải được thể hiện trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế xã hội của từng ngành và từng địa phương, khắc phục tư tưởng chỉ chú trọng vào phát triển kinh tế – xã hội và coi nhẹ bảo vệ môi trường. Đầu tư cho bảo vệ môi trường là đầu tư cho phát triển bền vững.

– Ba là: Bảo vệ môi trường là quyền lợi và nghĩa vụ của mọi tổ chức, mọi gia đình và mỗi người là biểu hiện của nếp sống văn hóa, đạo đức, là tiêu chí quan trọng của xã hội, văn minh và là sự nối tiếp của truyền thống yêu tự nhiên, sống hài hòa với thiên nhiên của ông cha ta.

– Bốn là: Bảo vệ môi trường phải theo phương châm lấy phòng ngừa và hạn chế tác động xấu với môi trường là chính kết hợp với xử lý ô nhiễm, khắc phục suy thoái, cải tạo môi trường và bảo tồn thiên nhiên, kết hợp giữa sự đầu tư của nhà nước với đẩy mạnh huy động nguồn lực trong xã hội và mở rộng hợp tác quốc tế, kết hợp công nghệ hiện đại và truyền thống.

– Năm là: Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ vừa phức tạp vừa cấp bách, có tính đa ngành và liên vùng rất cao, vì vậy cần có sự lãnh đạo, chie đạo chặt chẽ của các cấp Đảng, sự quản lí thống nhất của nhà nước, sự tham gia tích cực của mặt trận tổ quốc  và các Đoàn thể nhân dân.