SKKN Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học góp phần nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên môn Lịch sử – GDPT 2018

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Xuất phát từ mục tiêu của Công văn số 5555/BGDĐT – GDTrH và Công văn 5512/BGDĐT – GDTrH nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.  

Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn, tập trung vào thực hiện đổi mới 

PPDH và KTĐG theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Giúp cho giáo viên bước đầu biết chủ động lựa chọn nội dung để xây dựng các chuyên đề dạy học trong mỗi môn học; sử dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực để xây dựng tiến trình dạy học theo chuyên đề nhằm phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Trong đó, đổi mới nội dung và hình thức sinh hoạt của các tổ chuyên môn cũng luôn được coi trọng trong chương trình GDPT 2018. 

Để thực hiện mục tiêu này, cần đẩy mạnh hoạt động sinh hoạt chuyên môn trong mỗi nhà trường nhằm tạo ra sự thay đổi trong mỗi giáo viên. Và một trong những cách thức đổi mới sinh hoạt chuyên môn đang được ngành học phổ thông trên cả nước nói chung và Sở GD&ĐT Nghệ An nói riêng đang tích cực triển khai, đó là đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học (NCBH). Cách thức sinh hoạt chuyên môn này sẽ giải quyết được các vướng mắc, các hạn chế nêu trên. Tuy nhiên, khi tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo NCBH trong mỗi trường học sẽ có những hạn chế nhất định, nhất là đối với những trường chưa có giáo viên cốt cán hay những giáo viên giàu kinh nghiệm giảng dạy để hỗ trợ về mặt phương pháp, nghiệp vụ sư phạm và việc sinh hoạt chuyên môn theo NCBH cần mở rộng ra các cụm trường. 

Việc sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường sẽ góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của người học cũng như tạo điều kiện cho giáo viên được trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, phát huy tính sáng tạo và nâng cao năng lực chuyên môn. 

Xuất phát từ thực trạng sinh hoạt chuyên môn cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học và dạy học bộ môn Lịch sử ở các trường THPT nhằm đáp ứng mục tiêu nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh.  

Sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học tạo cơ hội cho giáo viên nêu ra được các khó khăn ở từng bài dạy cụ thể để mọi người cùng thảo luận và đưa ra các giải pháp khắc phục khá thiết thực và hiệu quả. Những ý kiến đóng góp bổ sung, những bài học kinh nghiệm chân thành và cởi mở đã góp phần giúp giáo viên có thể tự tin áp dụng và đổi mới phương pháp dạy học của bản thân vào đơn vị trường, giúp nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn Lịch sử trên địa bàn huyện Diễn Châu.  

Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là một nội dung tuy không mới nhưng việc triển khai thực hiện tại các nhà trường còn rất nhiều hạn chế. Một số đơn vị vẫn còn thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo cách thức truyền thống, dẫn đến nảy sinh nhiều bất cập, hình thức, hiệu quả sinh hoạt chuyên môn không cao. 

Trên thực tế qua các phiếu điều tra thăm dò từ đồng nghiệp, hiện nay đa số giáo viên các trường đang thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học mang tính độc lập. Trong khi đó giáo viên có nhu cầu thực sự tham gia sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường tại các trường khác nhau trên địa bàn huyện Diễn Châu nói riêng và tỉnh Nghệ An nói chung còn nhiều băn khoăn trăn trở. Hoặc là các thầy cô sẵn sàng chủ động, tích cực tham gia hoặc tâm lý ngại tham gia sinh hoạt chuyên môn cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học. 

Trước tình hình đó, thiết nghĩ để nâng cao chất lượng môn Lịch sử, việc  sinh hoạt chuyên môn cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học đóng vai trò quan trọng, rất cần thiết nhằm kích thích hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ động của giáo viên trong công tác chuyên môn. Đồng thời góp phần phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh THPT.  Vì vậy, chúng tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học góp phần nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên môn Lịch sử trên địa bàn huyện Diễn Châu”. 

2. Mục đích nghiên cứu 

Đưa sinh hoạt chuyên môn trở thành hoạt động thường xuyên, có chất lượng và hiệu quả với hình thức tổ chức sinh hoạt chuyên môn có quy mô cụm trường. 

Kịp thời tháo gỡ những khó khăn về chuyên môn, nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm cho giáo viên trong hoạt đ ộng dạy học. Tạo mối quan hệ chia sẻ, học tập, giúp đỡ nhau giữa cán bộ quản lý và giáo viên, giữa giáo viên và giáo viên. 

Tạo cơ hội để mỗi cán bộ, giáo viên được phát huy khả năng sáng tạo, đóng góp ý kiến nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Góp phần phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh đáp ứng yêu cầu thực tiễn đổi mới phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực của chương trình giáo dục phổ thông 2018. 

3. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Đọc và tìm hiểu các tài liệu liên quan đến sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt theo nghiên cứu bài học.  
• Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tiến hành thực nghiệm kiểm tra và so sánh kết quả đánh giá học sinh qua từng giai đoạn, để kiểm chứng các hình thức đã nghiên cứu. 
• Phương pháp chuyên gia thông qua việc tham vấn đồng nghiệp có kinh nghiệm, các giảng viên nhằm tranh thủ tiếp thu kiến thức lí luận về sinh hoạt chuyên môn cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học nhằm bồi dưỡng và phát triển năng lực cho giáo viên, học sinh. 
• Phương pháp đàm thoại: Tăng cường sinh hoạt chuyên môn, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong huyện Diễn Châu để có thêm nhiều phương pháp hay, cách thức tiếp cận bài dạy có hiệu quả cao nhất.  
• Phương pháp thống kê toán học để đánh giá kết quả thực nghiệm.  

4. Tính mới và đóng góp của đề tài 

• Tính mới của đề tài: 

 Đã sáng tạo, tự thiết kế và cải tiến, chủ động trong việc chuẩn bị nội dung bài dạy, không lệ thuộc một cách máy móc vào quy trình, các bước dạy trong sách giáo khoa hay sách giáo viên. Giáo viên có thể điều chỉnh mục tiêu bài học, thay đổi nội dung/ngữ liệu trong sách giáo khoa, điều chỉnh thời lượng, lựa chọn các phương pháp, kĩ thuật dạy học, đồ dùng dạy học cho phù hợp với đối tượng học sinh, đặc biệt là học sinh có khó khăn về học. 

  Giáo viên chuẩn bị bài dạy có thể trao đổi ý tưởng, nội dung bài dạy của mình với các đồng nghiệp trong huyện Diễn Châu cùng chuyên môn để nâng cao chất lượng của những tiết dạy.  

• Đóng góp của đề tài: 

Qua thực tiễn, chúng tôi đã tìm ra được các phương pháp, cách thức tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường phù hợp, đặc biệt đã xây dựng kế hoạch bài học nhằm góp phần nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho GV và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh THPT. 

Sinh hoạt chuyên môn cụm trường tạo sự thuận lợi để đẩy mạnh sinh hoạt chuyên môn nhằm tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ và rõ nét về chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà trường. Góp phần đánh giá phong trào bồi dưỡng đội ngũ, đổi mới phương pháp dạy học của các nhà trường. Đồng thời thúc đẩy công tác sinh hoạt chuyên môn theo cụm trở thành hoạt động thường xuyên, có kế hoạch, tác động tích cực tới công tác tự bồi dưỡng giáo viên, tới chất lượng của việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn. Từ đó nhằm giải quyết các vấn đề thực tiễn của các đơn vị đặt ra, đáp ứng với yêu cầu đổi mới toàn diện giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 

• Khả năng, lợi ích thiết thực của đề tài: 

Giải pháp đưa ra trong sáng kiến có khả năng ứng dụng thực tiễn, đạt hiệu quả trên phạm vi rộng, dễ thực hiện không chỉ trong môn Lịch sử mà có thể vận dụng vào sinh hoạt chuyên môn ở các môn học khác nhau trong trường trung học. 

Sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường theo hướng nghiên cứu bài học một cách hợp lí đã làm thay đổi tâm sinh lý giáo viên, học sinh, tăng hứng thú, phát huy tư duy sáng tạo, năng lực và phẩm chất cần thiết, đồng thời vẫn có những điểm tựa tâm lý, kiến thức chuyên môn để giáo viên tự tin hơn trong công tác. Là tài liệu tham khảo bổ ích cho đồng nghiệp, có thể nhân rộng.