SKKN Ứng dụng phương pháp học thông qua chơi để cải thiện hứng thú học TNXH cho học sinh lớp 2 (CD) (W+PPT)

THÔNG TIN CHUNG VỀ BÁO CÁO BIỆN PHÁP

1. Tên báo cáo biện pháp

Ứng dụng phương pháp học thông qua chơi để cải thiện hứng thú học TNXH cho học sinh lớp 2 (Chân trời sáng tạo)

2. Tác giả

– Họ và tên: ……..Nam (nữ):

– Trình độ chuyên môn:

– Chức vụ, đơn vị công tác:

– Điện thoại: ……Email: 

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn biện pháp.

Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn chủ trương đẩy mạnh phong trào đổi mới phương pháp dạy học trong trường Tiểu học đang được quan tâm và đẩy mạnh không ngừng theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT. Bộ sách Chân trời sáng tạo được NXB Giáo dục Việt Nam biên soạn có sự kế thừa và phát huy các điểm mạnh trong bộ sách cũ, có thêm các hình ảnh, ví dụ minh họa thu hút, sống động.

Tự nhiên và Xã hội là môn học cung cấp cho học sinh những hiểu biết cơ bản ban đầu về sự vật, sự kiện, hiện tượng tự nhiên, xã hội với mối quan hệ trong đời sống thực tế của con người. Nếu người giáo viên biết phối hợp nhịp nhàng giữa nhiệm vụ của hoạt động học với sự thoả mãn nhu cầu chơi, giao tiếp của các em “Học mà chơi, chơi mà học” thì các em sẽ hăng hái say mê học tập và tất yếu kết quả của việc dạy học cũng đạt kết quả cao. Dạy học bằng phương pháp trò chơi là đưa học sinh đến với các hoạt động vui chơi giải trí nhưng có nội dung gắn liền với bài học. Trò chơi trong học tập có tác dụng giúp học sinh thay đổi động hình, chống mệt mỏi. Tăng cường khả năng thực hành kiến thức của bài học. Từ những suy nghĩ trên tôi đã mạnh dạn chọn kinh nghiệm này áp dụng vào thực tế ở lớp 2A: “Ứng dụng phương pháp học thông qua chơi để cải thiện hứng thú học Tự nhiên và xã hội cho học sinh lớp 2 (bộ sách Chân trời sáng tạo)”.

2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu.

–  Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 2A trường Tiểu học …

– Đối tượng nghiên cứu: Thực tế giảng dạy và học tập phân môn Tự nhiên và xã hội khối 2 cùng các trò chơi, cách vận dụng các trò chơi trong dạy học Tự nhiên và xã hội lớp 2 theo chương trình của bộ sách Chân trời sáng tạo. 

3. Mục đích nghiên cứu.

– Nghiên cứu nội dung chương trình môn Tự nhiên và xã hội, hệ thống thành các dạng bài, từ đó lựa chọn một số trò chơi phù hợp vào giảng dạy, nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh, từ đó nâng cao chất lượng học tập giúp học sinh có khả năng chiếm lĩnh kiến thức về tự nhiên và xã hội một cách vững vàng nhằm áp dụng vào thực tế đời sống của mỗi học sinh.Từ mỗi trò chơi học sinh còn chiếm lĩnh kiến thức như một công cụ giao tiếp, học tập.

– Tạo phong trào đổi mới PPDH trong nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường.

PHẦN NỘI DUNG

1. Nội dung các biện pháp của tác giả đã thực hiện.

a. Trò chơi nhằm khởi động để giới thiệu bài

Thông thường khi dạy học chuyển tiếp từ kiến thức bài cũ sang bài mới đại đa số giáo viên thường vào bài trực tiếp hoặc có chăng cũng dùng lời chuyển , các câu hỏi, các tranh ảnh để vào bài mới. Cách vào bài dạng này học sinh thường không tập trung chú ý, không hứng thú cho một bài học mới vì vậy bản thân nhận thấy điều đó và năm học này tôi đã áp dụng cách vào bài bằng phương pháp tổ chức trò chơi để tạo sự chú ý cũng như hứng thú học tập cho học sinh trò chơi được áp dụng cụ thể như sau:

• Trò chơi: Hoa và nhụy hoa nói gì?

Tổ chức trong hoạt động 1: Tìm hiểu về các thế hệ trong gia đình. (trang 8 Tự nhiên và xã hội 2 bộ sách Chân trời sáng tạo) hoặc Cơ quan vận động (trang 76 Tự nhiên và xã hội 2 bộ sách Chân trời sáng tạo)

* Mục tiêu: Nhằm giới thiệu bài học để biết được( Ví dụ: các thế hệ trong gia đình, các cơ quan vận động.)

* Chuẩn bị:

– Một bông hoa các cánh hoa và nhụy hoa ghi tên các hoạt động hoặc bộ phận của sự vật có trong bài cần giới thiệu.

– Nhụy hoa ghi: Một số thế hệ trong gia đình, một số cơ quan vận động trong cơ thể người… (tuỳ nội dung mỗi bài).

– Tôi nêu vấn đề: Hoa và nhụy hoa nói gì ? Là trò chơi yêu cầu các em dựa vào lời gợi ý của giáo viên, hãy đoán từ ẩn trong mỗi cánh hoa và nhụy hoa.

* Tổ chức trò chơi: Tôi đưa bông hoa, học sinh chọn cánh hoa để giáo viên đưa câu gợi ý. Sau khi có câu gợi ý học sinh nói cánh hoa ẩn chứa từ gì. Đúng cánh hoa mở – sai cánh hoa vẫn khép kín. Bạn khác lại tiếp tục đoán … Cứ thế tiếp tục cho đến hết. Học sinh chỉ được yêu cầu mở nhuỵ hoa khi đã mở hết cánh hoặc mở được hơn  số cánh.

– Kết quả cuộc chơi: Học sinh sẽ được 1 bông hoa với toàn thể nội dung kiến thức giới thiệu bài học.

* Trò chơi này áp dụng cho các bài:

Bài 2: Nghề nghiệp của người thân trong gia đình (trang 12 Tự nhiên và xã hội 2 bộ sách Chân trời sáng tạo)           

Bài 6: Một số sự kiện trường em (trang 26 Tự nhiên và xã hội 2 bộ sách Chân trời sáng tạo) 

Bài 21: Cơ quan hô hấp (trang 84 Tự nhiên và xã hội 2 bộ sách Chân trời sáng tạo)        

* Ví dụ: Khi dạy bài: Bài 2: ” Nghề nghiệp của người thân trong gia đình “ (trang 12 Tự nhiên và xã hội 2 bộ sách Chân trời sáng tạo)

Chuẩn bị: 

– Một bông hoa 5 cánh (các từ được che lại bởi 5 màu khác nhau)

Xanh – Cánh 1: Bác sĩ.

Hồng – Cánh 2: Cô giáo (Thầy giáo)

Đỏ – Cánh 3: Bảo vệ

Tím – Cánh 4: Công nhân.

Vàng – Cánh 5: Nông dân.

– Một nhụy hoa ghi: Nghề nghiệp

Thời gian chơi: 5 phút.

Tổ chức trò chơi:  

– Sau phần kiểm tra bài cũ giáo viên đưa tranh bông hoa vẽ phóng to.

– Tôi cho học sinh quan sát và nêu: Bông hoa gồm mấy cánh?

– Tôi nêu yêu cầu: Trò chơi nhụy hoa nói gì yêu cầu các em chọn cánh hoa. Sau câu gợi ý của cô các em sẽ đoán từ ẩn chứa ở mỗi cánh hoa: Cánh hoa chỉ được mở ra khi các em đoán đúng. Nếu cánh hoa chưa mở các em khác có quyền đoán tiếp. Khi số cánh mở được lớn hơn 3 cánh các em có quyền đoán nhụy hoa. Trò chơi bắt đầu:

– Học sinh chọn cánh hoa.

Ví dụ:

– Tôi gợi ý:

+ Học sinh trả lời: Người làm việc trong bệnh viện, chuyên chữa bệnh cho mọi người            Cánh hoa màu xanh mở.

– Tôi gợi ý: Người thường giảng dạy kiến thức các môn học cho học sinh.

+ Học sinh trả lời: Cô giáo (Thầy giáo)         Cánh hoa màu hồng mở.

+ Học sinh trả lời: ý: Người trông coi cơ sở vật chất trong nhà trường.

+ Học sinh trả lời: Bảo vệ         Cánh hoa màu đỏ mở.

– Tôi gợi ý: Người làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp.

+ Học sinh trả lời: Cô công nhân         Cánh hoa màu tím më.

– Tôi gợi ý: Người tạo ra hạt lúa, hoa quả.

+ Học sinh trả lời: Bác nông dân        Cánh hoa màu vàng mở.

Sau khi đã mở hết 5 cánh hoa.

– Tôi gợi ý nhụy hoa: Đây là từ gồm 9 

+ Học sinh trả lời: Nghề nghiệp. Học sinh đọc đồng thanh từ khóa

– Tôi kết thúc bài, tuyên dương các tổ và cá nhân thực hiện tốt trò chơi.

Hiệu quả: Trò chơi này giúp học sinh được khởi động vào bài học một cách nhẹ nhàng lôi cuốn sự chú ý tập trung vào bài mới 

+ Tất cả học sinh trong lớp đều hứng thú tham gia tích cực vào hoạt động chơi này.

+ Tinh thần các em vui vẻ, mở rộng phạm vi giao tiếp, tăng cường tinh thần đồng đội. Thông qua trò chơi còn có ý nghĩa giáo dục các em biết tôn trọng các thành viên trong nhà trường.

b. Trò chơi nhằm khai thác nội dung kiến thức bài học

Việc chiếm lĩnh kiến thức bài học trong giờ học là thật sự cần thiết .Thông thường khi khai thác nội dung kiến thức mới  đại đa số giáo viên thường dùng các câu hỏi ,các tranh ảnh, gợi ý trong sách Chân trời sáng tạo để quan sát hỏi đáp, giảng giải điều này gây sự nhàm chán và thiếu tập trung ở học sinh. Cách dạy này học sinh tham gia xây dựng bài rất ít. Đa số chỉ những em khá giỏi thường xung phong phát biểu còn lại đối tượng học sinh yếu hơn các em thường thiếu tự tin,rụt rè và không hứng thú học tập. Qua việc dự giờ các đồng nghiệp cũng như bản thân tôi các năm trước còn hay sử dụng phương pháp này dẫn đến hiệu quả giờ dạy không cao. Từ những hạn chế trên tôi nhận thấy cần thay đổi cách dạy kiến thức mới nhằm nâng cao chất lượng giờ học và tôi đã áp dụng cách khai thác nội dung bài học bằng phương pháp tổ chức trò chơi để tạo sự chú ý và lôi cuốn nhiều học sinh được học để các em nắm vững nội dung bài đồng loạt tôi áp dụng tổ chức các trò chơi dạy học cụ thể như sau:

Trò chơi: Đóng vai- kể về sự vật.

Đóng vai là trò chơi kể về một sự vật nào đó, nhằm giúp các em suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề mà các em quan sát được thông qua thể hiện cách ứng xử của chính các em và bạn trong lớp trong một tình huống được đặt ra.

Khi chưa vận dụng các trò chơi đóng vai vào dạy học, giờ học Tự nhiên và Xã hội học sinh ngại nói, không tự tin trong giao tiếp, không dám bộc lộ cảm xúc của mình, các em không tự suy nghĩ và tự ra quyết định trong những tình huống học tập. Chính vì thế tôi đã vận dụng một số trò chơi đóng vai trong học tập sau để giúp các em có các kỹ năng giao tiếp, các em mạnh dạn bộc lộ cảm xúc của mình, biết tự mình đưa ra suy nghĩ và tự ra quyết định, đồng thời giúp các em tính tự tin trong giao tiếp, ứng xử tập thể.

Mục tiêu:

– Học sinh biết mượn lời của sự vật để mô tả, giới thiệu về sự vật mình đã và đang được quan sát. Từ đó khái quát ra đặc điểm chung của một loại sự vật.

– Rèn kĩ năng giao tiếp,nói câu đầy đủ mạch lạc.

– Kĩ năng sống: Vận dụng hiểu biết áp dụng vào cuộc sống hằng ngày.

Cách chơi:

– Tôi yêu cầu: Quan sát tranh (ảnh, vật thật).

– Hãy đóng vai:   Mượn lời sự vật vừa quan sát để nói về sự vật đó.

Tổ chức trò chơi:  Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm chơi. Học sinh 1 của nhóm A nói giới thiệu, mô tả về sự vật mình quan sát sau đó chỉ định học sinh một ở nhóm B nói tiếp. Học sinh đó nói xong lại được quyền chỉ định học sinh 1 ở nhóm C nói… Trò chơi cứ thế tiếp tục cho đến hết lượt lớp. Nếu học sinh 1 ở nhóm B không nói được sẽ nói: “Em cần sự  trợ giúp của cô giáo và các bạn”. Giáo viên gợi mở giúp học sinh mô tả tiếp.

– Mỗi lần 1 nhóm có 1 học sinh cần sự hỗ trợ của giáo viên hay của các bạn thì nhóm đó sẽ bị 1 điểm trừ. Nhóm nào nhiều điểm trừ hơn là nhóm thua cuộc.

* Trò chơi này được vận dụng cho các bài sau: