SKKN Ứng dụng trò chơi học tập nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu trong Tiếng Việt lớp 3 (CTST) (W+PPT)

THÔNG TIN CHUNG VỀ BÁO CÁO BIỆN PHÁP

1. Tên báo cáo biện pháp: 

Ứng dụng trò chơi học tập nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu trong Tiếng Việt lớp 3 (Chân trời sáng tạo)

2. Tác giả:

– Họ và tên: ……..Nam (nữ):

– Trình độ chuyên môn:

– Chức vụ, đơn vị công tác:

– Điện thoại: ……Email: 

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn biện pháp.

Xuất phát từ yêu cầu đổi mới của đất nước, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến phát triển giáo dục. Một trong những nhiệm vụ cơ bản của chương trình GDPT 2918 hiện nay là: hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh một cách toàn diện theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa -hiện đại hóa đất nước.

Môn Tiếng việt ở bậc Tiểu học xác định là môn học công cụ bởi mục tiêu quan trọng của nó. Phân môn Luyện từ và câu lớp 3 có nhiệm vụ cung cấp cho học sinh vốn từ. Từ là đơn vị cơ bản của hệ thống ngôn ngữ, nếu không làm chủ được vốn từ của một ngôn ngữ thì không thể sử dụng được ngôn ngữ đó để học tập cũng như trong giao tiếp. Ngoài ra vốn từ ngữ của một người càng giàu bao nhiêu thì khả năng diễn đạt của người đó càng chính xác và tinh tế bấy nhiêu. Vì vậy, làm giàu vốn từ cho học sinh là việc làm quan trọng và cần thiết.

Học sinh được lĩnh hội kiến thức thông qua một hệ thống bài tập theo bộ sách Chân trời sáng tạo. Tất cả được phân loại theo từng chủ đề quen thuộc trong cuộc sống và phát triển từ dễ đến khó giúp mọi học sinh đều dễ dàng tiếp cận. Tuy nhiên, với học sinh tiểu học, vốn từ mà các em có được chủ yếu dựa trên kinh nghiệm sống và cách hiểu tự nhiên còn nhiều hạn chế. Đa số các em chỉ mới hiểu được một số nét nghĩa của từ hoặc chỉ nắm nghĩa một cách chung chung chứ chưa đầy đủ và chính xác. Đặc biệt, khả năng vận dụng các từ đã học vào giao tiếp và học tập còn nhiều hạn chế, học sinh còn gặp khó khăn và bị lúng túng trong việc tìm từ và sử dụng từ. 

Qua nhiều năm giảng dạy, tôi nhận học sinh Tiểu học rất năng động, hứng thú với các trò chơi sinh động, thú vị. Do đó, nếu có thể ứng dụng trò chơi học tập phù hợp có thể nâng cao không khí lớp học, các em không còn lo lắng, chán nản khi học phân môn Luyện từ và câu. Khi có tâm lý thoải mái, “học mà chơi, chơi mà học”, các em sẽ tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn và cải thiện vốn từ và câu cho mình. Trên đây là những lý do để tôi chọn, nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm “Ứng dụng trò chơi học tập nâng cao chất lượng phân môn Luyện từ và câu trong Tiếng Việt lớp 3 (Chân trời sáng tạo)”.

2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu.

– Đối tượng nghiên cứu là: Biện pháp nâng cao kết quả phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 3 thông qua trò chơi học tập. 

– Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 3 trường Tiểu học….

3. Mục đích nghiên cứu.

– Nghiên cứu các trò chơi học tập phù hợp, độc đáo ứng dụng vào giảng dạy nhằm cung cấp cho học sinh những hiểu biết sơ giản, rèn cho học sinh kỹ năng dùng từ đặt câu một cách tốt nhất. Từ đó, làm giàu vốn từ cho học sinh và phát triển năng lực dùng từ đặt câu của các em.

PHẦN NỘI DUNG

1. Nội dung các biện pháp của tác giả đã thực hiện.

Trò chơi là một hoạt động của con người nhằm mục đích đầu tiên và chủ yếu là vui chơi, giải trí và thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng. Nhưng qua trò chơi, người chơi có thể rèn luyện các giác quan, tạo cơ hội giao lưu với mọi người cùng hợp tác với đồng đội trong nhóm, tổ.

Ở bậc Tiểu học, sử dụng trò chơi trong quá trình học tập làm cho việc tiếp thu trí thức, rèn luyện kỹ năng, củng cố tri thức bớt đi sự khô khan, có thêm sự sinh động, hấp dẫn. Từ đó hiệu quả học tập của học sinh tăng lên.

Trong giờ mở rộng vốn từ, học sinh phải thực hiện các nhiệm vụ để làm giàu vốn từ cho mình. Nếu giáo viên chỉ sử dụng một phương pháp cho cả tiết học thì hiệu quả giờ học không cao, học sinh thụ động, lười suy nghĩ. Sử dụng trò chơi học tập là phương pháp dạy học tích cực. Từ đó làm thay đổi không khí trong lớp học, tạo sự thi đua sôi nổi, hào hứng của các đội chơi và sự cổ vũ nhiệt tình của các bạn trong lớp. Nhờ có trò chơi học tập, học sinh hứng thú hơn với việc học từ ngữ trong các bài tập mở rộng vốn từ, làm giảm bớt sự khô khan của bài học, học sinh tiếp thu từ và nghĩa của từ nhanh, phân loại, quản lý vốn từ đúng, sử dụng từ chính xác, linh hoạt, hợp lý. 

Trong quá trình giảng dạy tôi thường sử dụng trò chơi như sau:

a. Sử dụng phương pháp trò chơi trong học tập đối với các bài tập phân loại, quản lý vốn từ và bài tập sử dụng từ:

Đối với nhiệm vụ phân loại, quản lý vốn từ, tôi thấy đa số các bài tập đều cho trước một số lượng từ nhất định, nhiệm vụ của học sinh là dựa vào một tiêu chí nào đó để xếp từ vào các nhóm.

Ví dụ 1: Tìm các từ ngữ thường dùng để chỉ đặc điểm của cảnh vật ở nông thôn và thành thị: vắng vẻ, tấp nập, đông đúc, rộng, thưa thớt, nhộn nhịp, nhỏ, trong lành. (bài 1 trang 81 tiếng Việt 3 tập 2 sách Chân trời sáng tạo)

Ví dụ 2: Xếp các từ ngữ dưới đây vào nhóm thích hợp: Tổ quốc, mến yêu, bảo vệ, giang sơn, bảo quản, gìn giữ, non sông, mến thương, yêu quý (bài 2 trang 81 tiếng Việt 3 tập 2 sách Chân trời sáng tạo)

Nhiệm vụ của bào tập này làm nổi bật đặc điểm chung của các từ ngữ trong hệ thống, từ đó làm cơ sở, làm điểm tựa cho hoạt động ghi nhớ, sắp xếp từ thành hệ thống trong trí nhớ của học sinh. Vì vậy đối với loại bài tập này, tôi thường sử dụng trò chơi học tập để khắc sâu kiến thức cho học sinh.

Tên trò chơi: THI TIẾP SỨC.

–  Giúp học sinh phân loại, quản lý vốn từ, phát huy óc liên tưởng, so sánh.

– Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, luyện trí thông minh và cách ứng xử nhanh.

+ Chuẩn bị:

– Bảng phụ hoặc kẻ bảng chính của lớp, trong bảng đó ghi đề bài và các tiêu chí phân loại từ.

Ví dụ: Xếp các từ vào ba nhóm thích hợp.

Nhóm 1:

Nhóm 2:

–  Các giấy ghi sẵn các từ cần xếp loại.

Ví dụ: Tổ quốc, mến yêu, bảo vệ, giang sơn, bảo quản, gìn giữ, non sông, mến thương, yêu quý

–  Nam châm hoặc băng dính.

+ Cách tiến hành:

–  Trò chơi chia làm hai đội Nam – Nữ, mỗi đội 3,4 học sinh.

– Khi giáo viên có hiệu lệnh “Bắt đầu” lần lượt mỗi em của hai đội chạy lên dán từ vào đúng nhóm theo tiêu chí phân loại. Khi dán xong, học sinh chạy xuống chạm tay vào học sinh thứ hai thì học sinh thứ hai mới được chạy lên dán từ tiếp theo vào bảng. Cứ tiếp tục như vậy cho đến khi hai đội dán xong các từ, trò chơi kết thúc. Đội nào dán đúng và nhanh đội đó sẽ giành chiến thắng.

Ưu điểm của trò chơi đối với loại bài tập phân loại quản lý vốn từ là kết quả làm việc của học sinh sẽ tạo ra biểu tượng cụ thể (trên bảng lớp) cho học sinh so sánh và ghi nhớ.

Ví dụ: