SKKN Vận dụng dạy học tích hợp với chủ đề “Nước xung quanh chúng ta” môn Hóa học Lớp 8

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1.Lí do chọn đề tài:

Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục đã trở thành xu thế trong việc xác định nội dung dạy học ở nhà trường phổ thông và trong xây dựng chương trình môn học ở nhiều nước trên thế giới. Dạy học tích hợp được xây dựng trên cơ sở những quan điểm tích cực về quá trình học tập và quá trình dạy học. Vận dụng hợp lí quan điểm tích hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển các năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên có ý nghĩa hơn với học sinh so với việc các môn học, các mặt giáo dục được thực hiện riêng rẽ. Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục  nhằm nâng cao năng lực của người học, giúp đào tạo ra những con người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. Tích hợp là tư tưởng, là nguyên tắc và là quan điểm hiện đại trong giáo dục. Đối với nền giáo dục Việt Nam hiện nay việc hiểu đúng và vận dụng phù hợp quá trình tích hợp có thể đem lại những hiệu quả cụ thể đối với từng phân môn trong nhà trường phổ thông.

     Hóa học là một môn khoa học thực nghiệm có liên quan với nhiều môn học khác như: sinh học, toán học, địa lí, giáo dục công dân, vật lí…Do vậy việc vân dụng tích hợp trong giảng dạy hóa học có thể mang lại hiệu quả cao.

Nhất là ở Trường THCS đối tượng học sinh đa số học sinh chưa có ý thức tự học, tự tìm tòi và nghiên cứu nên để dạy một tiết học thành công lại càng khó, vì vậy cần tạo ra cho các em sự thích thú học tập để làm được điều đó thì việc dạy học tích hợp là cần thiết.

Làm thế nào để trong thời lượng chương trình bó hẹp chỉ một tiết dạy, trên không chỉ một nhóm đối tượng học sinh , mọi giáo viên có thể vừa kiểm tra bài cũ, vừa khai thác xây dựng, hình thành các kiến thức mới, không những thế còn phải khắc sâu, mở rộng kiến thức mới cho học sinh , giúp các em vận dụng tốt các kiến thức mới khi giải thích các sự vật, hiện tượng thực tiễn trong cuộc sống và có thể hoàn thành tốt mọi bài tập có liên quan, giúp học sinh có thêm hào hứng, hứng thú khi học tập để rồi  ngày một yêu thích môn Hóa học hơn. Đây cũng chính là một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả giờ lên lớp.

Để góp phần khắc phục được các khó khăn nêu trên, tôi đã chọn  đề tài: “Vận dụng dạy học tích hợp trong giảng dạy chủ đề: “Nước xung quanh chúng ta”-  môn hóa học lớp 8” nhằm mục đích nâng cao chất lượng hiệu quả giảng dạy. 

2. Mục đích của đề tài

        Nghiên cứu phương pháp dạy học theo chủ đề và vận dụng vào việc giảng dạy chủ đề: :Nước xung quanh chúng ta” – môn hóa học lớp 8 nhằm tăng cường sự tham gia của người học, hạn chế sự can thiệp và áp đặt của người dạy trong quá trình học tập của học sinh. 

3. Nhiệm vụ của đề tài

– Nghiên cứu cơ sở lý luận của phương pháp dạy học theo chủ đề. 

– Xây dựng các tiến trình dạy học theo phương pháp dạy học theo chủ đề đối với  chủ đề “ Nước xung quanh chúng ta- môn hóa học lớp 8”.

– Tiến hành thực nghiệm sư phạm ở trường 

4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.

– Nghiên cứu vận dụng dạy học tích hợp vào dạy chủ đề “Nước xung quanh chúng ta” môn hoá học lớp 8. 

– Học sinh lớp 8A, 8B tại đơn vị công tác.

5. Phương pháp nghiên cứu

–   Nghiên cứu lí luận: 

+ Nghiên cứu lí luận dạy học về việc dạy học tích hợp.

+ Nghiên cứu sách giáo khoa Hóa học THCS.

+ Yêu cầu của các phương pháp dạy học.

–   Nghiên cứu thực nghiệm:

       + Tiến hành soạn giảng giáo án và dạy thực nghiệm trên học sinh lớp 8- Trường THCS Bồ Đề.

       + Phỏng vấn học sinh sau giờ học sử dụng dạy học tích hợp.

6. Thời gian nghiên cứu.

         – Từ tháng ……….

PHẦN II: NỘI DUNG

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1. Cơ sở lí luận
2. Tổng quan về dạy học theo chủ đề 

1.1. Khái niệm dạy học theo chủ đề 

– Dạy học theo chủ đề là sự kết hợp giữa mô hình dạy học truyền thống và mô hình dạy học hiện đại, nó là một trong nhiều chiến lược dạy học cụ thể hoá của mô hình dạy-tự học và quan điểm “lấy người học làm trung tâm”. GV không dạy học chỉ bằng cách truyền thụ tri thức mà chủ yếu là hướng dẫn học sinh tự lực tìm kiếm thông tin, sử dụng kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ có ý nghĩa thực tiễn. 

– Dạy học theo chủ đề là một trong các mô hình dạy học có khả năng đáp ứng được mục tiêu giáo dục của thời kì đổi mới. Mô hình dạy học mới này thay thế cho mô hình dạy học truyền thống bằng việc chú trọng những nội dung học tập có tính chất tổng quát, liên quan đến nhiều lĩnh vực, với trung tâm tập trung vào học sinh và nội dung được tích hợp thành những chủ đề mang tính thực tiễn. 

– Dạy học theo chủ đề ở cấp THCS là sự cố gắng tăng cường sự tích hợp kiến thức, làm cho kiến thức có mối liên hệ mạng lưới nhiều chiều, là sự tích hợp vào nội dung học những ứng dụng kỹ thuật và đời sống thông dụng làm cho nội dung học có ý nghĩa hơn, hấp dẫn hơn. 

1.2. Dạy học theo chủ đề và dạy học truyền thống .

1. a) Điểm tương đồng: 

– Dạy học theo chủ đề và dạy học truyền thống vẫn coi trọng việc lĩnh hội một nội dung kiến thức nền tảng, vì thế dạy học theo chủ đề là mô hình dạy học có thể vận dụng vào thực tiễn hiện nay dễ dàng hơn các mô hình khác. 

1. b) Điểm khác biệt: 

Bảng 1.2. So sánh điểm khác biệt giữa dạy học truyền thống và dạy học theo chủ đề.