SKKN Vận dụng kiến thức liên môn vào dạy bài “Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên” – Giáo dục công dân 6 nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy

1. MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài:

Hiện nay, đổi mới căn bản nền giáo dục quốc dân trong đó có đổi mới phương pháp dạy học, nhất là chú trọng tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học là một trong những định hướng của Đảng và Nhà nước. Đây là yếu tố quan trọng để đổi mới toàn diện và căn bản giáo dục nước nhà như Nghị  quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã đề ra. 

Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục  nhằm nâng cao năng lực của người học, giúp đào tạo ra những con người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. Tích hợp là tư tưởng, là nguyên tắc và là quan điểm hiện đại trong giáo dục. Đối với nền giáo dục Việt Nam hiện nay việc hiểu đúng và vận dụng phù hợp quá trình tích hợp có thể đem lại những hiệu quả cụ thể đối với từng phân môn trong nhà trường phổ thông nói chung và bộ môn Giáo dục công dân ở trường THCS nói riêng. Hơn nữa, trong hệ thống giáo dục quốc dân, môn Giáo dục công dân ở trường THCS là môn học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc giáo dục cho học sinh ý thức và hành vi của người công dân, góp phần hình thành và phát triển ở các em những phẩm chất và năng lực cần thiết của công dân trong một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Chương trình môn học GDCD đảm bảo cân đối, hài hòa giữa yêu cầu trang bị kiến thức với việc rèn luyện kĩ năng và phát triển thái độ tích cực của học sinh. Để đạt được mục tiêu môn học thì việc vận dụng tích hợp liên môn vào giảng dạy là vô cùng cần thiết.  Xong hiện nay mặc dù quan niệm dạy học tích hợp đã được vận dụng vào giảng dạy ở tất cả các bộ môn nói chung và môn Giáo dục công dân nói riêng nhưng hiệu quả đạt được chưa cao. 

Là một giáo viên trực tiếp dạy môn Giáo dục công dân tôi thiết nghĩ để thực hiện tốt được mục tiêu môn học thì người giáo viên ngoài tự học tập trau dồi nâng cao trình độ chuyên môn, trong quá trình giảng dạy cần phải tìm tòi, sáng tạo để tìm ra cách thức, biện pháp dạy học tích cực, linh hoạt vận dụng phương pháp đổi mới vào giảng dạy trong đó có vận dụng tích hợp liên môn vào giảng dạy  để phát huy tính tích cực chủ động, khơi gợi hứng thú, sự yêu thích của các em với môn học, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn. Đây cũng chính là lí do tôi chọn đề tài với nội dung: “Vận dụng kiến thức liên môn vào dạy bài “ Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên” – Giáo dục công dân 6 nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân ở trường THCS thị trấn Yên Cát”. 

2. Mục đích nghiên cứu:

Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy trên cơ sở nhận thức rõ tầm quan trọng của việc vận dụng kiến thức liên môn vào giảng dạy môn Giáo dục công dân tôi đã mạnh dạn vận dụng kiến thức của các môn học khác như môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Sinh học Âm nhạc, Mĩ thuật, Tin học, Toán học… vào giảng dạy các bài học phù hợp trong môn Giáo dục công dân nhằm thực hiện có hiệu quả yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn và rèn luyện các kĩ năng cần thiết cho học sinh, giúp các em học tập môn học một cách tích cực, chủ động, sáng tạo đạt kết quả cao.

3. Đối tượng nghiên cứu:

Trong đề tài này tôi tập trung nghiên cứu, vận dụng thực nghiệm vấn đề     “ Vận dụng kiến thức liên môn vào dạy học môn Giáo dục công dân lớp 6, bài “ Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên” tại lớp 6B trường THCS thị trấn Yên Cát”. 

4. Phương pháp nghiên cứu.

Để thực hiện nghiên cứu và vận dụng thực nghiệm nội dung nghiên cứu của đề tài SKKN tôi đã vận dụng các phương pháp đó là:

– Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế;

– Phương pháp so sánh đối chiếu;

– Phương pháp thống kê, dùng số liệu;

– Phương pháp phân tích, tổng hợp;

– Phương pháp thực nghiệm.

gg

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2. Cơ sở lí luận.

          Theo quan điểm của Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT) Nguyễn Xuân Thành: “ Nằm trong lộ trình đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá ở các trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực của học sinh trên tinh thần Nghị quyết 29 – NQ/TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, sau khi Quốc hội thông qua Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, Bộ GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng “ tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên”. (1)

Dạy học tích hợp, liên môn xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu dạy học phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Khi giải quyết một vấn đề trong thực tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội, đòi hỏi học sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp, liên quan đến nhiều môn học. Vì vậy, dạy học cần phải tăng cường theo hướng tích hợp, liên môn.

Trong dạy học, tích hợp liên môn được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các nội 

dung từ các môn học trong các lĩnh vực học tập khác nhau thành một môn tổng hợp mới hoặc lồng ghép các nội dung cần thiết vào những nội dung vốn có của môn học ví như lồng ghép nội dung giáo dục môi trường môn Sinh học, môn Giáo dục công dân… Như vậy thông qua dạy học tích hợp liên môn thì những kiến thức, kỹ năng học được ở môn này có thể sử dụng như những công cụ để nghiên cứu, học tập các môn học khác như sử dụng kiến thức môn Sinh học, môn Ngữ văn, Đại lý, Âm nhạc… vào tìm hiểu hành vi, biểu hiện trong môn Giáo dục công dân. Vì thế, dạy học tích hợp liên môn vừa giúp cho giờ dạy trở nên sinh động hơn, vừa góp phần phát triển tư duy liên hệ, liên tưởng ở học sinh. Tạo cho học sinh một thói quen tư duy, lập luận tức là khi xem xét một vấn đề phải đặt chúng trong một hệ quy chiếu, từ đó mới có thể nhận thức vấn đề một cách thấu đáo.

Đặc biệt, môn Giáo dục công dân là môn được tích hợp nhiều nội dung giáo dục cần thiết đối với công dân. Ngoài hai chuẩn mực chính là đạo đức và pháp luật, môn học còn cung cấp cho học sinh những phương thức ứng xử có đạo đức, có văn hóa đối với những vấn đề mà cuộc sống đặt ra như: quyền trẻ em, dân số – sức khỏe sinh sản, môi trường, giáo dục quốc tế, văn hóa hòa bình, bảo tồn di sản văn hóa .v.v.. Việc tích hợp các nội dung giáo dục được thực hiện cả trong chương trình môn học và cả trong từng bài. Để dạy tốt môn Giáo dục công dân, giáo viên cần có kiến thức tổng hợp nhiều lĩnh vực và phải luôn có ý thức vận dụng quan điểm tích hợp trong giảng dạy.

2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 

Hiện nay, trong bậc THCS môn GDCD được đưa vào chương trình với vai trò là một môn văn hóa. Tuy nhiên, môn học vẫn chưa được hầu hết các nhà trường, các bậc phụ huynh thực sự coi trọng. Cho rằng là môn học phụ, một số học sinh không muốn tham gia thi HSG, học sinh có tham gia thì phụ huynh can thiệp không cho con thi…. Một số bậc phụ huynh quan tâm nhiều đến các môn khoa học nhằm nâng cao trí tuệ mà chưa chú ý đến môn học nâng cao phẩm chất nhân cách cho học sinh như môn GDCD… Không chỉ thế, ngay trong các đơn vị trường, do thiếu giáo viên kết hợp với quan niệm môn học này “ai chẳng dạy được” nên mới phân công giáo viên dạy trái ban, thậm chí còn phân công giáo viên tự nhiên giảng dạy. Việc làm này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giảng dạy bộ môn…

  Song, ở trường THCS thị trấn Yên Cát bộ  môn  GDCD  luôn  được  BGH 

nhà trường, tổ chuyên môn quan tâm. Từ việc phân công giáo viên giảng dạy đến 

ôn luyện đội tuyển học sinh giỏi đều được lựa chọn, nhìn người đặt việc một cách rõ ràng, hiệu quả; không có trường hợp giáo viên giảng dạy trái ban. Mặc dù vẫn còn một bộ phận nhỏ phụ huynh, học sinh xem môn học là môn phụ nhưng những năm gần đây môn học được nhiều học sinh đón nhận với tinh thần học tập hăng say, nhiều học sinh tham gia đăng ký dự thi vào đội tuyển HSG, giáo viên giảng dạy nhiệt tình trách nhiệm nên hầu hết năm học nào môn GDCD cũng có học sinh đạt học sinh giỏi các cấp, chất lượng đại trà trong môn học tăng- năm sau cao hơn năm trước.