SKKN Một số kinh nghiệm dạy học tích hợp nhằm giáo dục ý thức, thái độ, kĩ năng sống cho học sinh trong bộ môn Tin học 6

• Phần mở đầu

1. Lý do chọn đề tài

Dạy học tích hợp là một trong những xu thế dạy học hiện đại đang được quan tâm nghiên cứu và áp dụng ở nhiều nước trên thế giới và ở Việt Nam trong những năm gần đây. Thực tiễn đã chứng tỏ rằng, việc thực hiện quan điểm tích hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển những năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên có ý nghĩa hơn đối với  học sinh. Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục nhằm nâng cao năng lực của người học, giúp đào tạo những người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. 

Trước thực tiễn đó, năm học ……..Bộ Giáo dục và đào tạo đã phát động cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp và vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề thực tiễn trên địa bàn toàn quốc. Ban đầu nhiều giáo viên còn bỡ ngỡ thậm chí còn mơ hồ trong cách hiểu về dạy học tích hợp, nên có một số hiện tượng xảy ra như giáo viên tích hợp không đúng lúc đúng chỗ nên việc dạy học tích hợp trở nên gượng ép; hay có giáo viên lựa chọn nội dung tích hợp quá nhiều nên không đủ thời gian để dạy…Từ thực tế đó, tôi đã đúc rút kinh nghiệm, tìm tòi nghiên cứu và tích cực tham gia cuộc thi Dạy học tích hợp trong các năm học và năm học …….. đã đạt được kết quả giải B cấp huyện với sản phẩm mang tên: Tích hợp giáo dục học sinh vệ sinh an toàn thực phẩm qua “Bài 7: Thêm hình ảnh để minh họa trong môn Tin học 6”

Từ sản phẩm Dạy học tích hợp đã đạt giải, tôi đã quyết định viết thành sáng kiến kinh nghiệm để chia sẻ những kinh nghiệm của  mình về dạy học tích hợp với đề tài “Một số kinh nghiệm dạy học tích hợp nhằm giáo dục ý thức, thái độ, kĩ năng sống cho học sinh trong bộ môn tin học 6 tại Trường THCS Lương Thế Vinh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk” cho đồng nghiệp tham khảo cũng như cùng nhau tìm ra được phương pháp giảng dạy hay nhất giúp phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh. 

1. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

2.1. Mục tiêu 

– Nâng cao chất lượng dạy học trong bộ môn Tin học THCS.

– Học sinh nâng cao ý thức, thái độ và kĩ năng sống cho bản thân, gia đình, xã hội. 

– Nâng cao năng lực dạy học tích hợp.

2.2. Nhiệm vụ

– Nghiên cứu lý luận về dạy học tích hợp.

– Đề ra những giải pháp hiệu quả và cụ thể việc áp dụng nhằm nâng cao chất lượng dạy của giáo viên và học tập của học sinh trong môn Tin học 6 nói riêng và môn tin học THCS nói chung.

1. Đối tượng nghiên cứu

– Tài liệu hiện hành về phương pháp dạy học tích hợp.

– Chương trình dạy học một số bộ môn trong nhà trường năm học ……..như: Tin học, Giáo dục công dân, Công nghệ, Mĩ thuật, Lịch sử, Âm nhạc, Địa lí,…

1. Giới hạn của đề tài.

– Đề tài này được nghiên cứu và thử nghiệm tại các lớp 6 trường THCS Lương Thế Vinh – H.Krông Ana – T. Đăk Lăk trong năm học ………

1. Phương pháp nghiên cứu

– Phương pháp nghiên cứu lý luận: Tìm hiểu các nghiên cứu về dạy học tích hợp trong môn Tin học.

– Phương pháp quan sát: Quan sát quá trình giảng dạy của giáo viên và quá trình lĩnh hội của học sinh.

– Phương pháp thống kê toán học: Thống kê kết quả học tập của học sinh.

– Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:

+ Tham khảo những kinh nghiệm của đồng nghiệp đi trước.

+ Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn.

– Phương pháp thử nghiệm: Thử áp dụng các giải pháp vào quá trình giảng dạy Tin học khối 6 trường THCS Lương Thế Vinh.

• Phần nội dung

• Cơ sở lý luận 

Trên cơ sở những kết quả bước đầu đạt được trong năm học ……..về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp cơ bản của ngành, năm học …….., ngành Giáo dục tiếp tục tập trung thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 29-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 44/NQ-CP của Chính phủ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội, Quyết định số 404/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh; tăng cường an ninh, an toàn trường học, xây dựng văn hóa học đường và môi trường giáo dục nhà trường lành mạnh, dân chủ, kỷ cương.

Nghị quyết 29 – NQ/TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, sau khi Quốc hội thông qua Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, Bộ GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng “tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên.

Căn cứ Chỉ thị số 2699/CT-BGDĐT ngày 08/8/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về nhiệm vụ chủ yếu năm học ……..của ngành Giáo dục; Quyết định số 2005/QĐ-UBND ngày 01/08/2017 của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk về việc ban hành kế hoạch, thời gian năm học ……..của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên; Công văn số 3718/BGDĐT-GDTrH ngày 15/8/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học ……..có nhiệm vụ trọng tâm là triển khai có hiệu quả phương pháp, hình thức và kĩ thuật dạy học tích cực; đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn góp phần hình thành và phát triển năng lực học sinh; đa dạng hóa các hình thức học tập, chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.

Tạo hứng thú cho người học luôn là một vấn đề quan trọng trong hoạt động dạy – học. Bởi vì, như chúng ta biết, dạy – học là một hoạt động phức tạp, trong đó chất lượng, hiệu quả cơ bản phụ thuộc vào người học. Và điều này lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: năng lực nhận thức, động cơ học tập, sự quyết tâm…; nó còn phụ thuộc vào: môi trường học tập, người tổ chức quá trình dạy học, sự hứng thú trong học tập.

Việc dạy học lồng ghép tích hợp các môn Công nghệ, Giáo dục công dân, Địa lí, Lịch sử, Âm nhạc, Mĩ thuật… trong giờ dạy tin giúp nâng cao hiệu quả của tiết dạy. Đồng thời giúp các em học sinh lĩnh hội được các kiến thức để vận dụng vào đời sống.

Là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy môn Tin học, tôi rất mong muốn tìm được những phương pháp dạy học tích cực mới để giúp học sinh lĩnh hội kiến thức tốt hơn.

1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu

2.1. Thuận lợi – khó khăn

2.1.1. Thuận lợi

– Nằm trong lộ trình đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá ở các trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực của học sinh trên tinh thần Nghị quyết 29 – NQ/TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, sau khi Quốc hội thông qua Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, Bộ GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng “tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên.