SKKN Một số kinh nghiệm trong lồng ghép, tích hợp những bài học đạo đức Bác Hồ dành cho học sinh trong môn Giáo dục công dân 7

1. MỞ ĐẦU                                                     

      1.1. Lí do chọn đề tài

   Hồ Chí Minh là tấm gương sáng ngời tiêu biểu nhất cho truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam. Người là anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. Suốt một đời phấn đấu cho lí tưởng độc lập dân tộc và hạnh phúc nhân dân, Người tiêu biểu cho tấm gương đạo đức tận trung với nước, tận hiếu với dân, hết lòng thương yêu con người. Hồ Chí Minh là kết tinh của những giá trị đạo đức tinh tuý nhất của nhân loại đã lan tỏa và ảnh hưởng lớn đối với dân tộc Việt Nam nói chung và đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam nói riêng. Những bài học về đạo đức, lối sống của Người có tác dụng giáo dục và mang tính nhân văn cao cả.

   Thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ chính trị, ban hành ngày …………, Kế hoạch số 178/KH-BGDĐT của Bộ GD&ĐT ban hành ngày …………và kế hoạch của Sở Giáo dục và đào tạo Thanh Hóa, năm học …………, Phòng giáo dục và đào tạo Hậu Lộc tiếp thu và triển khai thực hiện chuyên đề Lồng ghép, tích hợp tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong dạy học môn Giáo dục công dân và Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thông qua việc sử dụng bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh trong nhà trường” theo hướng tích hợp trong môn Giáo dục công dân và Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở bậc THCS. Đối với môn Giáo dục công dân (GDCD), qua thời gian giảng dạy theo chuyên đề đã tạo ra hiệu quả nhất định đến nhận thức của học sinh. Các em đã có những chuyển biến về ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, thực hiện nề nếp học tập.

   Vấn đề giáo dục đạo đức Bác Hồ cho học sinh không phải là mới nhưng việc sử dụng bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh trong nhà trường” lại vừa mới áp dụng, vì thế tùy thuộc kinh nghiệm của mỗi thầy cô dạy môn Giáo dục công dân mà lựa chọn cho mình một cách tích hợp khác nhau và hiệu quả cũng không giống nhau. Là giáo viên giảng dạy môn Giáo dục công dân tôi luôn trăn trở làm sao để phát huy được hiệu quả giáo dục học sinh của bộ tài liệu“Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh trong nhà trường”. Vì vậy qua thực tiễn giảng dạy, tôi chọn đề tài “Một số kinh nghiệm trong lồng ghép, tích hợp những bài học đạo đức Bác Hồ dành cho học sinh trong môn Giáo dục công dân 7”.

   1.2.  Mục đích nghiên cứu.

   Để lồng ghép tích hợp tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thì trong quá trình soạn giảng đòi hỏi giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt như: nên đưa câu chuyện vào hoạt động nào (trong 5 hoạt động của một tiết dạy) là phù hợp nhất, cách khai thác nội dung câu chuyện lồng ghép ra sao, dẫn dắt học sinh rút ra bài học gì từ câu chuyện… Vì vậy, “Một số kinh nghiệm trong lồng ghép, tích hợp những bài học đạo đức Bác Hồ dành cho học sinh trong môn Giáo dục công dân 7” nhằm giúp giáo viên dạy môn Giáo dục công dân chọn phương án tối ưu để lồng ghép, tích hợp những bài học về đạo đức, lối sống của Bác Hồ qua môn GDCD cho học sinh THCS nói chung và học sinh lớp 7 nói riêng. Vì thế sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong quá trình soạn giảng những bài cần phải lồng ghép, tích hợp Bài học đạo đức Bác Hồ.

   Ngoài ra, đề tài trên còn nhằm mục đích tạo hứng thú học tập môn GDCD cho học sinh từ đó mà giúp các em nâng cao ý thức và ý chí học tập, rèn luyện vì bản thân, gia đình và xã hội ; chú trọng tu dưỡng về phẩm chất đạo đức, hành vi ứng xử, tuân thủ nội quy nhà trường và pháp luật của nhà nước ; tích cực tham gia các công tác xã hội, các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. 

   Mục đích cuối cùng của đề tài muốn hướng tới đó là chất lượng, hiệu quả giáo dục đạo đức, pháp luật cho học sinh. Bởi môn Giáo dục công dân là môn dạy cho học sinh về đạo đức và pháp luật.

   1.3.  Đối tượng nghiên cứu  

   Vấn đề lồng ghép, tích hợp các mẩu chuyện về Bác Hồ trong cuốn tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh lớp 7” vào bài giảng môn Giáo dục công dân lớp 7.

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

     Đầu tiên tôi sử dụng phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin và phương pháp thống kê và xử lí số liệu. Sau đó nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết để xây dựng cơ sở lí thuyết cho sáng kiến. Tiếp theo là tiến hành nghiên cứu thực trạng giả thuyết và tổ chức thực hiện nhằm cải tạo thực trạng ấy theo lí thuyết đã xây dựng. Cuối cùng tôi rút ra kết luận và đề xuất ứng dụng cho thực tế. 

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

       2.1. Cơ sở lý luận:

   Trong một cuộc nói chuyện với học sinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Vì thế, Người luôn nêu gương sáng về đạo đức. Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương của con người cả đời phấn đấu hy sinh vì dân, vì nước, vì hạnh phúc con người ; có ý chí và nghị lực tinh thần to lớn vượt qua mọi thử thách, khó khăn để đạt được mục đích. Người luôn giữ thái độ lạc quan, tin tưởng vào cuộc sống ; hết lòng yêu thương, quý trọng, phục vụ nhân dân. Bác sống cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư, đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị và hết sức khiêm tốn.

     Trong những năm qua, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đang thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Trên khắp cả nước, các nhà trường đã và đang phát động tổ chức thực hiện cuộc vận động này. Để góp phần tiếp tục đẩy mạnh cuộc vân động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” thì việc lồng ghép, tích hợp một cách có hiệu quả những bài học đạo đức Bác Hồ dành cho học sinh trong môn Giáo dục công dân là rất cần thiết.

   Bên cạnh đó, việc sử dụng bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh trong nhà trường” theo hướng tích hợp trong môn Giáo dục công dân nhằm góp phần giáo dục đạo đức, tình yêu quê hương, đất nước ; xây dựng khát vọng, hoài bão cho thế hệ trẻ ; quan tâm thực hiện di huấn của Người: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em” đã đặt ra yêu cầu quan trọng trong việc lựa chọn hướng tích hợp ở các bài dạy môn Giáo dục công dân bậc THCS nói chung và môn Giáo dục công dân lớp 7 nói riêng.

Tài liệu Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh Trung học cơ sở

2.2. Thực trạng của vấn đề.

   Trong công tác giáo dục học sinh, đã có thời gian chúng ta chỉ coi trọng việc dạy văn hóa sao cho học sinh học thật giỏi mà quên đi điều quan trọng là dạy cho học sinh “học làm người”, quên đi việc tạo cho các em có một sân chơi với các trò chơi mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam, các em không được giáo dục những giá trị sống, kĩ năng sống cơ bản. Vì thế ngoài việc học văn hóa, thời gian còn lại một số em lao vào các trò chơi vô bổ, bạo lực ; số còn lại thì không quan tâm đến mọi việc xảy ra chung quanh, lạnh lùng, vô cảm chỉ biết sống cho riêng mình. Đã có những lời cảnh báo từ báo, đài lên tiếng chỉ trích, phê phán lối sống của các em thanh, thiếu niên. Các em sẵn sàng thanh toán nhau chỉ vì một ánh mắt nhìn cho là không thiện cảm, các em chế nhạo xem thường bạn, chỉ vì bạn ăn mặc không đúng mốt… tệ hại hơn đã có những trường