Sáng kiến kinh nghiệm Ra đề thi học kì Toán 6

PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU

1.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Toán học là môn học cung cấp các kiến thức cơ bản, hệ thống tri thức, kĩ năng, kĩ xảo Toán học, qua đó phát triển tư duy lô gíc, bồi dưỡng và phát triển những thao tác trí tuệ cần thiết để nhận thức thế giới khách quan về mặt số lượng và hình dạng như trừu tượng hoá, khái quát hoá, phân tích tổng hợp… nhờ đó biết cách hoạt động có hiệu quả trong cuộc sống.

Thực tế hiện nay, khoa học kỹ thuật tiến bộ mạnh mẽ, học sinh được tiếp cận tri thức qua nhiều kênh, nhiều nguồn khác nhau như thông qua truyền hình, internet… Học sinh sớm phát triển về tư duy. Khối lượng tri thức của học sinh  ngày một gia tăng, nhận thức của các em ngày càng mở rộng. Học sinh phát triển nhanh hơn có khả năng nhận thức tốt hơn. Vì thế dạy học không chỉ trang bị những kiến thức kỹ năng kỹ xảo xác định mà cũng cùng với việc dạy học đó, cần phải tổ chức như thế nào để đảm bảo dạy học rèn tư duy cho học sinh.

Cựu Thủ Tướng Phạm Văn Đồng đã nhiều lần nhấn mạnh: “Chương trình sách giáo khoa phải đảm bảo dạy cho học sinh những nguyên lý cơ bản, toàn diện về các mặt đức dục, trí dục, mỹ dục. Đồng thời tạo cho các em điều kiện phát triển óc thông minh, khả năng độc lập sáng tạo. Cái quan trọng của trí dục là: Rèn luyện óc thông minh và sức suy nghĩ…” (Phạm Văn Đồng – Đào tạo thế hệ trẻ của dân tộc thành những chiến sỹ cách mạng dũng cảm, thông minh sáng  tạo-NXBGD-1996tr137)

Môn Toán có vai trò lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận, phương pháp giải quyết có vấn đề có căn cứ khoa học, linh hoạt, sáng tạo. Môn Toán còn góp phần hình thành và phát triển phẩm chất của người học sinh như kiên trì, nhẫn nại, cẩn thận, ý thức vượt khó khăn làm việc một cách khoa học có hệ thống. Đồng thời nó cũng là công cụ để giúp học sinh học tập các bộ môn khác và cần thiết cho mọi hoạt động trong cuộc sống, trong thực tiễn.

  Trong hệ thống các môn học ở bậc THCS, môn Toán đóng một vai trò hết sức quan trọng, bởi lẽ học môn Toán giúp cho học sinh dần hình thành và phát triển được sự linh hoạt, sáng tạo và tư duy trừu tượng. Học Toán giúp con người nâng cao trình độ tính toán, giúp khả năng tư duy logic, sáng tạo ngày càng nâng cao và phát triển. Khi học Toán là qua hoạt động giải bài tập giúp học sinh nâng cao dần khả năng suy luận, đào sâu, tìm hiểu và trình bày các vấn đề một cách logic.

Học Toán đồng nghĩa với việc tư duy được Toán, làm được bài tập Toán; việc đó đòi hỏi học sinh phải có vốn kiến thức cơ bản ở một mức độ nhất định nào đó. Đối với học sinh là dân tộc thiểu số, học lớp 6 nhưng sử dụng tiếng phổ thông cũng chưa sành, viết còn chậm, sai lỗi chính tả nhiều, vậy vấn đề để hiểu được kiến thức sẽ rất khó khăn và chậm chạp, chưa hiểu được kiến thức cũ, lại phải học kiến thức mới. Làm cho các em luôn có cảm 

giác không tự tin, và không biết học từ đâu. 

Qua thực tế giảng dạy môn Toán lớp 6 tại huyện Quan Hóa tôi nhận thấy kết quả học tập của các em học sinh thể hiện qua các bài kiểm tra học kì còn nhiều điểm yếu; kéo theo điểm trung bình môn Toán học kì và cả năm dưới 5,0.

Một trong những nguyên nhân là các đề kiểm tra, thi của các giáo viên ra chưa phù hợp đối tượng học sinh, chưa đảm bảo cấu trúc một đề thi, kiểm tra, chưa đáp ứng yêu cầu về chuẩn kiến thức, kĩ năng Toán lớp 6.

Do đó tôi chọn đề tài “Ra đề thi học kì toán 6 phù hợp đối tượng học sinh huyện Quan Hóa” chia sẻ cùng các đồng nghiệp.

1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Tôi chọn đề tài “Ra đề thi học kì toán 6 phù hợp đối tượng học sinh huyện Quan Hóa”. Giúp các thầy cô ra đề thi học kì đảm bảo cấu trúc, chuẩn kiến thức kĩ năng theo yêu cầu và phù hợp đối tượng học sinh.

1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

– Cách thức ra đề thi học kì môn toán lớp 6.

– Học sinh lớp 6 trên đia bàn huyện Quan Hóa.

– Đề thi học kì môn Toán lớp 6.

1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Để nghiên cứu đề tài này, tôi tiến hành theo các phương pháp sau:

– Phương pháp phân tích tổng hợp lí thuyết;

– Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm;

– Phương pháp quan sát;

– Phương pháp điều tra.

PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG

2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN

2.1.1. Yêu cầu chung về kĩ thuật kiểm tra đánh giá

       Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh phải được xác định từ mục tiêu dạy học nhằm giúp người học và người thầy nắm được thông tin ngược chiều để điều chỉnh.

       Nội dung kiểm tra, đánh giá phải toàn diện, bao gồm cả kiến thức, kĩ năng, tư duy và  phương pháp, không chỉ yêu cầu thiên về tái hiện kiến thức và kĩ năng. Việc kiểm tra đánh giá kết quả bài học cần tính đến ngay khi xác định mục tiêu và thiết kế bài dạy nhằm giúp cho học sinh và giáo viên kịp thời mắm được những thông tin ngược chiều để điều chỉnh hoạt động dạy và học.

2.1.2. Trong việc đánh giá học sinh nhằm mục đích

  * Đối với học sinh: Cung cấp cho học sinh thông tin ngược chiều về quá trình học tập cuả bản thân để học sinh tự điều chỉnh quá trình học tập, kích thích hoạt động học tập, khuyến khích năng lực tự đánh giá. 

  * Đối với giáo viên: Cung cấp cho người thầy những thông tin cần thiết nhằm định xác định đúng hơn về năng lực nhận thức của học sinh trong học tập, từ đó đề xuất các biện pháp kịp thời điều chỉnh hoạt động dạy học, thực hiện mục đích dạy học. Các yêu cầu sư phạm trong việc đánh giá học sinh: Khách qua, toàn diện, hệ thống, công khai.

2.1.3.  Kĩ thuật đánh giá

Thông thường sử dụng câu hỏi và bài tập.

       Trong việc biên soạn và sử dụng câu hỏi, bài tập để kiểm tra đánh giá cần đảm bảo những yêu cầu sau:

    * Câu hỏi và bài tập phải phù hợp với yêu cầu của chương trình, với chuẩn kiến thức kĩ năng tối thiểu theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sát với đối tượng học sinh, vùng miền.

   * Câu hỏi và bài tập phải được phát biểu chính xác, rõ ràng để học sinh có thể hiểu một cách đơn giản.

   * Bên cạnh nhưng câu hỏi, bài tập hướng vào yêu cầu cơ bản cần chuẩn bị câu hỏi, bài tập phải đào sâu, đòi hỏi phải vận dụng kiến thức một cách tổng  hợp, khuyến khích học sinh suy nghĩ tích cực.

     * Việc đánh giá kết quả không đơn thuần là chỉ cho điểm mà kèm theo đó cần có những nhận xét ưu khuyết điểm về nội dung và hình thức trình bày và phương pháp học tập, đề suất được phương hướng bổ cứu và kế hoạch giúp học sinh khắc phục.

2.1.4. Công cụ đánh giá

1. a) Loại công cụ là đề kiểm tra viết.
2. b) Loại công cụ là câu hỏi:

+ Câu hỏi tự luận.

+ Câu hỏi trắc nghiệm khách quan.

2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐÊ

2.2.1. Thực trạng về công tác ra đề thi học kì môn toán tại Quan Hóa