SKKN Lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong môn Sinh học 7

ĐỀ TÀI: “LỒNG GHÉP NỘI DUNG GIÁO DỤC 

BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG MÔN SINH HỌC 7”

I. ĐẶT VẤN ĐỀ:

1. Lý do chọn đề tài:

1. 1.Cơ sở lí luận:

Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong công cuộc xây dựng vaø bảo vệ đất nước, Đảng và nhà nước ta chủ trương phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường và phát triển xã hội, đảm bảo phát triển bền vững quốc gia, nhiều văn bản đã được ban hành nhằm thể chế hóa công tác bảo vệ môi trường, trong đó có công tác giáo dục bảo vệ môi trường.

Luật bảo vệ môi trường năm 2014 được quốc hội nước Cộng Hòa XHCN Việt Nam thông qua ngày 23/06/2014 có quy định  giáo dục về môi trường , đào tạo nguồn nhân lực bảo vệ môi trường: “Chương trình chính khóa của các cấp học phổ thông phải có nội dung giáo dục về môi trường. Nhà nước ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực bảo vệ môi trường; khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân tham gia giáo dục về môi trường và đào tạo nguồn nhân lực bảo vệ môi trường ”

 (trích điều 155 luật bảo vệ môi trường) 

Sau 25 năm đổi mới, nước ta đã vượt qua ngưỡng nước nghèo vào năm 2010, bước vào nhóm nước có thu nhập trung bình. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu vượt bậc ấy, chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về môi trường. Theo thống kế của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nước ta có gần 4000 cơ sở sản xuất, hơn 1500 làng nghề gây ô nhiễm. Thực tế là, ô nhiễm nguồn nước, không khí đang lan rộng không chỉ ở các KCN, khu đô thị, mà ở cả những vùng nông thôn; đa dạng sinh học tiếp tục bị suy giảm; biến đổi khí hậu và nước biển dâng gây ra triều cường và những hậu quả khôn lường; thành quả phát triển của nhiều địa phương trong nhiều năm chỉ sau một đợt thiên tai có thể bị xóa sạch.

Trước tình hình đó, ngày 15/11/2004, Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết 41-NQ/TW  “Về bảo vệ môi trường trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước”. Nghị quyết xác định quan điểm bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề sống còn của nhân loại, là yếu tố bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của nhân dân. Bảo vệ môi trường vừa là mục tiêu vừa là một nội dung cơ bản của phát triển bền vững trong thời kì đẩy mạnh CNH- HĐH. Nghị quyết coi tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức là giải pháp số 1 trong 7 giải pháp bảo vệ môi trường của nước ta và chủ trương: “Đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình, sách giáo khoa của hệ thống giáo dục quốc dân, tăng dần thời lượng và tiến tới hình thành môn học chính khóa đối với các cấp học phổ thông” 

Ngày 17/10/2001, Thủ tướng Chính phủ kí quyết định 1363/QĐ-TTg về việc phê duyệt đề án “đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân” với mục tiêu: “ Giáo dục học sinh hiểu biết về pháp luật và chủ trương chính

sách của Đảng, nhà nước về bảo vệ môi trường; có kiến thức về môi trường để tự giác thực hiện bảo vệ môi trường. Đối với giáo dục trung học cơ sở: trang bị những kiến thức về sinh thái học, mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên; trang bị và phát triển kỹ năng bảo vệ và gìn giữ môi trường, biết ứng xử tích cực với môi trường xung quanh”

Từ những chủ trương của Đảng và Nhà nước, ngày 31/01/2005, bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo đã ra chỉ thị “về việc tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường” chỉ thị đã xác định nhiệm vụ trọng tâm cho giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và bảo vệ môi trường bằng hình thức phù hợp trong các môn học, xây dựng mô hình trường xanh – sạch – đẹp phù hợp với các vùng, miền…

1. 2. Cơ sở thực tiễn:

Những hiểm họa suy thoái môi trường đang ngày càng đe dọa  cuộc sống của loài người. Chính vì vậy, bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại và của mỗi quốc gia.

Nguyên nhân cơ bản gây suy thoái môi trường là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Giáo dục bảo vệ môi trường là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất, kinh tế nhất và có tính bền vững trong các biện pháp để thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đất nước.

Thông qua giáo dục, từng người và cộng đồng được trang bị kiến thức về môi trường, ý thức bảo vệ môi trường, năng lực phát hiện và xử lý các vấn đề  môi trường.

Giáo dục bảo vệ môi trường còn góp phần hình thành người lao động mới, người chủ tương lai của đất nước.

Mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường trong sinh học 7 là trang bị cho học sinh một hệ thống kiến thức tương đối đầy đủ về môi trường và kỹ năng bảo vệ môi trường. Các em phải ý thức được rằng giữ gìn bảo vệ môi trường sống phải từ các hoạt động bình thường, ngay trong lớp học, giờ chơi, lúc nghỉ ngơi, sinh hoạt trong gia đình, nơi công cộng. Rộng  hơn nữa là lúc làm việc trên đồng ruộng, trong nhà máy công sở, trường học. Và có khả năng cải tạo môi trường xung quanh bằng những việc làm đơn giản mà hiệu quả, cũng có thể nảy sinh những ý tưởng mới mẻ về bảo vệ môi trường trong học sinh và cả gia đình các em và cộng đồng.

Tuyên truyền giáo dục là giải pháp đem lại hiệu quả cao, trong đó giáo dục trong nhà trường có vai trò quan trọng. Hiện nay trong hệ thống giáo dục phổ thông chưa có phân môn giáo dục môi trường, vì vậy việc giáo dục môi trường cho học sinh được lồng ghép trong các bộ môn khác nhau. Trong đó, bộ môn sinh học có nhiều điều kiện để giáo viên tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường một cách thuận lợi và thường xuyên bởi đặc thù riêng của bộ môn. 

Khi đã có những hiểu biết cần thiết sẽ giúp cho học sinh có kĩ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực lựa chọn phong cách sống, tích hợp với việc sử dụng hợp lí và khôn ngoan với các nguồn tài nguyên thiên nhiên; có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các vấn đề môi trường, góp phần vào việc thực hiện mục tiêu xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực tại địa phương. Góp phần thiết thực vào việc cải tạo môi trường tại địa phương Ninh Phú. 

1. 3. Phạm vi nghiên cứu:

Nội dụng môn sinh học lớp 7, đặc biệt là những bài có nội dung yêu cầu lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường.

1. 4. Mục đích nghiên cứu:

Giúp học sinh có ý thức góp phần cùng với gia đình, người thân, cộng đồng bảo vệ môi trường.

Tìm ra giải pháp tối ưu trong giảng dạy bài Sinh học 7 có lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường.

1. 5. Tính khoa học và thực tế:

Việc lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường trong môn Sinh học 7 là tương đối dễ áp dụng vì ngày nay hình thức tuyên truyền, hình ảnh, phương tiện thông tin phong phú. Hơn nữa giáo viên cũng dễ dàng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và những thành tựu khoa học vào giảng dạy.