SKKN Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục lĩnh vực phát triển ngôn ngữ thông qua môn làm quen chữ cái cho trẻ 5 – 6 tuổi

1. Phần mở đầu 

I.1. Lý do chọn đề tài

         Con người dù lớn hay nhỏ, muốn sinh tồn cần phải ăn, ngủ và làm việc. Muốn nhận thức cần phải có kiến thức; Để tiếp nhận được kiến thức thì phải học, kiến thức đi vào trong con người khởi đầu từ đôi mắt, qua suy nghĩ và đọng lại trong trí nhớ, để được như vậy con người cần phải biết chữ. Nhưng biết như thế nào và biết từ lúc nào? Đây là điều mà những người có trách nhiệm về giáo dục nói chung và cô giáo mầm non nói riêng đang phải tìm ra những biện pháp để trẻ 5 -6 tuổi làm quen với việc đọc – viết một cách hợp lý.

       Là một cán bộ quản lý trực tiếp chỉ đạo chuyên môn trong năm học vừa qua tôi luôn tìm tòi áp dụng mọi hình thức đổi mới và nâng cao phương pháp quá trình chăm sóc giáo dục trẻ. Đặc biệt là trong môn học làm quen với chữ cái, bởi vì môn học này có vai trò rất quan trọng, nó là một phương tiện hỗ trợ cho trẻ lĩnh hội kiến thức sau này.

       Việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi “Làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ, thái độ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen với chữ cái và đặc biệt là phát triển ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng, chính xác cho trẻ 5 tuổi. Chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1.Cho trẻ làm quen với chữ viết là chuẩn bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết viết cho trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp một tiểu học. Giáo dục Mầm Non của chúng ta đã có những đổi mới, những chuyển biến mới trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng  với sự đổi mới của giáo dục mầm non nói chung,  hoạt động làm  quen  chữ cái cũng có những đổi mới đáng kể. Để dạy  tốt hoạt động này theo hướng đổi mới 

hiện nay đòi hỏi người giáo viên mầm non phải tự suy  nghĩ để tìm  tòi  ra  biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động làm  quen  chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi.

Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo Nâng cao chất lượng giáo dục lĩnh vực phát triển ngôn ngữ thông qua môn làm quen chữ cái cho trẻ 5 -6 tuổi” để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại trường mầm non.

          I.2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài

Giáo dục Mầm Non là nuôi dạy chăm sóc và giáo dục trẻ phát triển toàn diện theo 5 lĩnh vực. Trong đó hoạt động làm quen chữ cái là một trong những hoạt động đóng vai trò hết sức quan trọng. Do đó, mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài đưa ra một số biện pháp nhằm giúp giáo nâng cao chất lượng giáo dục trẻ như:

– Nắm vững phương pháp, nội dung hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái.

– Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái theo chủ điểm để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết, tập tô chữ cái đúng đẹp, chuẩn theo yêu cầu trước khi vào  học lớp một.

– Giáo viên có giọng đọc, giọng nói chuẩn mạch lạc rõ ràng, chính xác theo tiếng phổ thông, không nói ngọng, nói đớt…

– Cho trẻ làm quen với chữ viết là chuẩn bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết tô, viết chữ cái cho trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp một.

I.3. Đối tượng nghiên cứu

– Giáo viên và học sinh trường mầm non Krông Ana

– Dựa trên khả năng hoạt động của trẻ mà giáo viên ta có thể nghiên cứu, tìm tòi sáng tạo các nội dung, phương pháp giảng dạy khác nhau theo đặc thù tâm lý  lứa tuổi của chương trình mầm non mới để truyền đạt lại cho trẻ. 

– Tìm hiểu vị trí của môn Làm quen chữ cái trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Từ đó BGH nhà trường có hướng chỉ đạo giáo viên áp dụng thực hiện có hiệu quả trong công tác dạy và học ở trường lớp mầm non.

I.4. Phạm vi nghiên cứu

Trẻ mầm non 5- 6 tuổi trường mầm non Krông Ana

Dựa vào các giờ hoạt động chung, hoạt động góc, hoạt động đi dạo đi chơi, hoạt động ở mọi lúc mọi nơi của cô và trẻ trong trường Mầm non Krông Ana, dựa vào tâm sinh lý lứa trẻ 5-6 tuổi mà ta đề ra các mục tiêu, biện pháp phù hợp với nội dung của hoạt đọng làm quen chữ cái. 

I.5. Phương pháp nghiên cứu

– Phương pháp tri giác, luyện đọc, cách phát âm, cách cầm bút tô, viết chữ cái, phương pháp trò chuyện, phương pháp dùng lời kết hợp với phương pháp trò chơi, phương pháp trực quan, phương pháp hoạt động thực tiễn…

– Quy trình dạy học của chương trình mầm non mới.

– Giúp giáo viên và học sinh hiểu rõ nội dung của các đề tài hoạt động Làm quen chữ cái qua từng chủ đề, chủ đề nhánh.

– Phương pháp kiểm tra chất lượng trên trẻ để đánh giá chất lượng giáo viên.

1. Phần nội dung

II.1. Cơ sở lý luận

          Như chúng ta đã  biết việc cho trẻ làm  quen  với 29 chữ cái còn  mang  tính chất hoạt động biệt lập, chưa đáp ứng với yêu cầu đổi mới của giáo dục mầm non trong tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với việc đọc và việc viết nhằm chuẩn 

bị cho trẻ váo học lớp một Tiểu học vững vàng, để hỗ trợ cho các môn học khác. Làm quen chữ viết theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp giáo dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ viết, cần có sự thay đổi cách tổ chức các hoạt  động trong môi trường chữ viết và  ngôn  ngữ nói  một cách phong phú. Được sự chỉ đạo tiếp tục thực hiện chuyên đề làm quen chữ viết của Bộ, Sở và phòng  giáo dục và tham khảo tài  liệu hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ Mầm Non 5 tuổi theo hướng đổi mới. Cùng với các tiết dạy dạy chuyên đề mà tôi đã được dự. Tôi càng thấy rõ hoạt động làm quen chữ viết có vị trí quan trọng trong việc giáo dục trẻ phát triển toàn diện.

Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học sau này. Hình thành và phát  triển các kỹ năng nhận biết, nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ cái, chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Trẻ em 5-6 tuổi là lứa tuổi tiền học đường để vào lớp một. Các cháu lớp Lá cần được giáo dục phát triển toàn diện về các mặt: Đức, trí, thể, mỹ, lao động và rèn luyện năng lực tiếp thu của các môn học mà trẻ sẽ được học ở lớp một, nhất là môn đọc và viết. Thế nhưng một mặt các cháu vẫn chỉ “Học bằng chơi, chơi mà học”, mặt khác chữ viết vẫn thuộc phạm vi trừu tượng. Thế thì giáo viên lớp Lá phải làm sao để trẻ tiếp cận việc làm quen với cách đọc, cách viết một cách hợp lý mà mang lại hiệu quả tích cực.

Các cháu lớp Lá tiếp nhận việc đọc, viết một cách gián tiếp thông qua việc phát âm và tô chữ dưới sự hướng dẫn của cô giáo. Do vậy với vai trò của người quản lý phụ trách chuyên môn bản thân tôi luôn trăn trở phải tìm ra những biện pháp trong bộ môn làm quen chữ cái. Nói một cách cụ thể hơn là giúp giáo viên 

một số biện pháp để nâng cao chất lượng trong công tác giáo dục trẻ 5-6 tuổi biết đọc – viết  một cách tích cực và có hiệu quả hơn.

          II.2. Thực trạng 

Trường Mầm non Krông Ana là một đơn vị trọng điểm của huyện, cho nên số giáo viên hàng năm luôn có sự thay đổi, một số giáo viên có năng lực và kinh nghiệm trong công tác giảng dạy được điều động bổ nhiệm đi làm cán bộ quản lý ở các đơn vị khác. Một số giáo viên trẻ mới ra trường kinh nghiệm trong giảng dạy còn non trẻ. Chính vì vậy những năm gần đây việc chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên tại trường là công việc thường xuyên của cán bộ quản lý.

– Tổng số giáo viên hiện có trong năm học ………….là  28 đ/c

  Trong đó: Một giáo viên trẻ mới ra trường cho nên sự tiếp cận với chương trình mầm non mới còn nhiều hạn chế. Hơn thế nữa việc nắm bắt môn làm quen 

chữ cái khi tổ chức cho trẻ hoạt chưa linh hoạt nên càng khó khăn hơn vì đây là một môn học cần phải có năng khiếu về phát âm và chữ viết.