SKKN Một số biện pháp hướng dẫn hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ (5 – 6 tuổi)

1. MỞ ĐẦU

 1.1. Lý do chọn đề tài

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: 

“Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”. 

Đúng vậy! Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Từ Nghị quyết Trung ương II khoá VIII của Đảng ta cũng đã khẳng định: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển”, “Nguồn lực con người là quý báu nhất, có vai trò đặc biệt trong sự phát triển kinh tế – xã hội”. Để có nguồn lực con người đáp ứng với yêu cầu phát triển của đất nước là trách nhiệm lớn của giáo dục và đào tạo. Để đào tạo được nguồn nhân lực thì ngay từ ban đầu chúng ta phải quan tâm tới: Giáo dục mầm non

Như chúng ta đã biết, âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được của đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của toàn cầu. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì Âm nhạc tác động mạnh đến tình cảm đạo đức của trẻ nhất là trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi, nhiều khi còn mạnh hơn cả những lời khuyên hay sự ra lệnh, doạ dẫm; những nốt nhạc trầm bổng, những lời ru ngọt ngào, những giai điệu mượt mà vui tươi trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. Không chỉ có thế, giáo dục âm nhạc còn có ý nghĩa hết sức to lớn đối với trẻ trong quá trình trẻ học tập ở trường mầm non, là cái nôi đầu tiên đào tạo nhân cách của trẻ, là môn học giúp trẻ cảm nhận hết cái hay, cái đẹp của sự vật hiện tượng xung quanh và khám phá những điều mới lạ trong cuộc sống, là phương tiện tích cực trong việc giáo dục toàn diện cho trẻ ở nhiều mặt: Thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ, ngôn ngữ, thể chất. 

Tuy nhiên, nhận thức của một số bậc phụ huynh học sinh về việc nâng cao chất lượng âm nhạc cho trẻ còn hạn chế. Một bộ phận phụ huynh quan niệm rằng: Trẻ 5-6 tuổi đến trường phải được học viết, học đọc, học tính toán…để chuẩn bị vào lớp 1. Muốn con mình được trở thành những thiên tài, những thần đồng…chứ không quan tâm đến việc dạy hát, dạy âm nhạc, chưa quan tâm đến những kỹ năng về giáo dục âm nhạc cho trẻ hoặc năng khiếu hay sở thích của trẻ. Việc nâng cao giáo dục âm nhạc của giáo viên cho trẻ trong giai đoạn này vì thế chưa được phụ huynh quan tâm đúng mực và gây khó khắn lớn cho giáo viên trong việc tổ chức hoạt động âm nhạc.

Chính vì những lí do trên, là một giáo viên trẻ, là một Đảng viên, bản thân tôi cũng có nhiều trăn trở, suy nghĩ phải làm gì để tìm ra những cách thức hay, nhưng phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình từ đó thu hút trẻ vào bài học? Với tôi, âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn tượng đẹp khi trẻ tới trường tới lớp. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển tốt những khả năng vốn có, giúp trẻ thấy được cái hay, cái đẹp trong từng bài hát góp phần giáo dục toàn diện và hoàn thiện nhân cách cho trẻ.

Mặt khác thông qua các hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc nhằm tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ độ 5 – 6 tuổi.

Từ những lí do trên và với mong muốn nâng cao chất lượng cho trẻ, tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp hướng dẫn hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ (5-6 tuổi) tại lớp A3 Trường mầm non Quảng Tâm-Thành phố Thanh Hóa”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

– Đề ra một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tại lớp A3 (5-6 tuổi) Trường mầm non Quảng Tâm-Thành phố Thanh Hóa

– Giúp các đồng nghiệp và các bậc phụ huynh có thêm tài liệu và kinh nghiệm để giáo dục trẻ đạt hiệu quả.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

– Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tại lớp A3 (5-6 tuổi) Trường mầm non Quảng Tâm-Thành phố Thanh Hóa

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

– Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết

Thông qua đọc tài liệu sách báo,internet, tạp chí, chuyên đề…có liên quan đến nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ. Từ đó phân loại, hệ thống hóa lý thuyết để làm rõ cơ sở của vấn đề nghiên cứu.

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.

+ Tìm hiểu các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ, để giúp trẻ đạt kết quả cao nhất.

+ Điều tra tình hình khả năng âm nhạc của trẻ tại lớp A3 do tôi phụ trách.

+ Đàm thoại trực tiếp với trẻ, tạo các tình huống cho trẻ có cơ hội sử dụng âm nhạc để diễn đạt cảm xúc của mình, đồng thời động viên khuyến khích giúp trẻ tự tin bộc lộ khả năng, năng khiếu của mình.

+ Trao đổi với phụ huynh để tìm hiểu về sự phát triển trong lĩnh vực âm nhạc của trẻ khi ở gia đình. Bồi dưỡng học sinh có năng khiếu và học sinh cá biệt

– Phương pháp thống kê, xử lý số liệu

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

2.1. Cơ sở lí luận:

Như đã nói, Âm nhạc là lời nói chung của nhân loại (Longfellow -Mỹ). Mỗi người đều có thể cảm nhận và thưởng thức một giai điệu hay bất kể họ đến từ nơi nào trên thế giới. Âm nhạc là một cách tuyệt vời để thể hiện bản thân, nó mang lại cho trẻ niềm vui bất tận. Trẻ có thể thể hiện những sắc thái cuộc sống, tình cảm của mình thông qua âm nhạc. 

Âm nhạc đóng vị trí vô cùng quan trọng, góp phần thúc đẩy hiệu quả phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần cho trẻ. Như triết gia Aristotle đã từng nói:  “Âm nhạc có sức mạnh tạo ra một số ảnh hưởng nhất định đối với phẩm hạnh của linh hồn, và nếu nó có sức mạnh như vậy, rõ ràng rằng những người trẻ tuổi nên được định hướng đến âm nhạc, và nên được dạy dỗ về âm nhạc”. Điều này được lí giải rằng các giai điệu, thanh sắc của âm nhạc có khả năng kích thích sự phát triển của não bộ, xoa dịu và giải tỏa stress ở trẻ nhỏ, giúp các bé luôn có một tâm trạng vui tươi, cơ thể khỏe mạnh hơn. Và đối với trẻ lứa tuổi mầm non Âm nhạc là hoạt động giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất. Thông qua âm nhạc trẻ sẽ mạnh dạn, linh hoạt, thông minh qua việc sáng tạo các đông tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động của cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác. Thông qua hoạt động âm nhạc, trẻ được chơi, được học, được sống chan hòa với lời ca tiếng hát, điệu múa nhịp nhàng uyển chuyển cùng với trang phục của các vùng miền và dụng cụ âm nhạc, tiếng đàn, tiếng trống sẽ khiến tâm hồn trẻ thơ say mê, yêu đời và lạc quan hơn.

Ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc cho trẻ. Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ nhưng những năm đầu tiên của cuộc đời, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn đang mơ hồ, nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo thì trẻ đã cảm nhận được những bài hát và những điệu nhạc. Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc của trẻ có mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. 

Trường mầm non Quảng Tâm là đơn vị được công nhận trường đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục mức độ 3. Do đó là một giáo viên trẻ, có trình độ Đại học chính qui, là Đảng viên tôi luôn xác định rõ việc thực hiện các hoạt động cho trẻ, đặc biệt là hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ, luôn đề cao việc đưa các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm. Do vậy là giáo viên dạy trẻ 5-6 tuổi, tôi đã nhận thức đượ rõ tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ. Từ đó tôi đã đi sâu và nghiên cứu tìm một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tại lớp tôi phụ trách.