SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái

MỘT SỐ BIỆN PHÁP 

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI LÀM QUEN VỚI CHỮ CÁI

1. MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài.

     Thế kỷ XXI là kỷ nguyên của công nghệ thông tin và hội nhập quốc tế. Trong thời đại tri thức này chủ yếu là cạnh tranh giữa các nền giáo dục và đào tạo. Để đưa đất nước ta hội nhập thành công và cạnh tranh thắng lợi, sánh vai được với các cường quốc trên thế giới, để đất nước Việt Nam trường tồn và có vị trí xứng đáng trên trường quốc tế, thì giáo dục và đào tạo nhất thiết phải đào tạo ra những con người có tư duy sáng tạo, có thói quen tìm tòi và phát huy cái mới, có khả năng hợp tác, chia sẻ….Nói tóm lại là đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế xã hội để tạo lập một xã hội Việt Nam văn minh, giàu mạnh. Đứng trước xu thế đó, nghành học mầm non là một mắc xích đầu tiên cực kỳ quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là bậc học đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Trên cơ sở cung cấp những tri  thức khoa học ban đầu về tự nhiên xã hội, phát triển các năng lực nhận thức, các thao tác tư duy và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người toàn diện. Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ giúp cho việc lĩnh hội kiến thức ở tiểu học và các cấp học sau này.

    Hoạt động làm quen với chữ cái là việc hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết cho trẻ một trong những hành trang không thể thiếu được khi trẻ bước vào ngưỡng cửa của trường tiểu học, và là nền tảng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc góp phần  phát triển một cách toàn diện cho trẻ.

     Những năm gần đây, nhờ có sự lãnh đạo đúng đắn của đảng mà đời sống của nhân dân ngày càng được cải thiện rõ rệt, nhờ đó các bậc phụ huynh cũng có điều kiện chăm sóc con cái hơn. Tuy nhiên nhận thức của các bậc phụ huynh về giáo dục mầm non nói chung, hoạt động làm quen chữ cái nói riêng vẫn chưa được cải thiện, nhiều phụ huynh vẫn xem trọng việc rèn viết cho trẻ mà không quan tâm đến tác hại của nó, cũng như chưa chú trọng tới việc dạy cho con mình nhận biết và phân biệt được 29 chữ cái, rèn luyện cách phát âm cho trẻ.

    Trong những năm đứng lớp 5 tuổi,  bản thân tôi nhận thấy nhiều trẻ chưa tích cực tham gia các hoạt động làm quen với chữ cái, khả năng ghi nhớ không bền vững, trẻ còn nhầm lẫn giữa các chữ với nhau, giữa các chữ trong một nhóm nhất là các chữ in thường, các chữ có cấu tạo các nét giống nhau ( chữ b – d, p – q, ơ – ư, ă – â…), trẻ phát âm chưa rõ ràng, chính xác, còn nói tiếng địa phương. Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ làm quen với chữ cái cũng như những khó khăn trong quá trình tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái, kết quả lĩnh hội kiến thức trên trẻ, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài” Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái ” .

    2.Mục đích nghiên cứu.

   Tôi nghiên cứu đề tài này với mong muốn đưa ra cách tổ chức, phương pháp giảng dạy giúp việc tổ chức hoạt động làm quen chữ cái ở trường mầm non thêm phong phú và hiệu quả.

3.Đối tượng nghiên cứu.

Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5 – 6 tuổi.

4.Phương pháp nghiên cứu.

  Khi nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:

  – Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.

  – Phương pháp khảo sát thực tế.

   – Phương pháp thu thập thông tin.

   – Phương pháp thực hành.

   – Phương pháp trò chuyện.

1. NỘI DUNG.

1.Cơ sở lý luận:

– Ngôn ngữ có vai trò rất lớn đối với trẻ, bởi nó là phương tiện quan trọng nhất để trẻ lĩnh hội nền văn hóa dân tộc, để trẻ giao lưu với những người xung quanh, để tư duy, tiếp thu khoa học và bồi bổ tâm hồn, hình thành, phát triển nhân cách của trẻ. 

– Hoạt động làm quen chữ cái ở trường mầm non là một trong những hoạt động có ý nghĩa vô cùng quan trọng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.

– Ở trường mầm non, trẻ được làm quen với 29 chữ cái của tiếng việt. Từ đó, trẻ nhận biết mặt chữ, phát âm đúng chữ cái, nghe phát âm tìm được chữ cái, nhìn vào chữ cái đọc được âm tương ứng. Ngoài ra trẻ còn được đọc những bài thơ, ca dao, đồng dao về các chủ đề có chứa âm của chữ cái nhằm hoàn thiện bộ máy phát âm và khả năng ngôn ngữ mạch lạc, biểu cảm nói đúng ngữ âm tiếng việt.

– Ngoài ra, hoạt động làm quen với chữ cái còn giúp trẻ biết cách cầm bút,  ngồi đúng tư thế khi tô, viết, biết cách tô, sao chép chữ đúng quy trình, hiểu được mối liên quan giữa lời nói và chữ viết, nhận biết được hướng của chữ viết…..Do đó, việc cho trẻ làm quen với chữ cái là một hoạt động rất quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi. Hoạt động này không chỉ giúp hình thành những cơ sở ban đầu của kĩ năng nói tiếng mẹ đẻ mà còn giúp trẻ có những hiểu biết và kĩ năng cơ bản, hỗ trợ trực tiếp và tích cực cho bộ môn tiếng việt ở trường Tiểu học. Vì vậy có thể nói, việc hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái là cơ hội tốt để chuẩn bị hành trang vững chắc giúp trẻ bước vào lớp một một cách thuận lợi và vững vàng. Là nền tảng để trẻ giao tiếp, tiếp thu, lĩnh hội và chắt lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại.

2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu:

a.Thuận lợi:

– Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng và nhà nước, các cấp lãnh đạo, Phòng Giáo Dục và Đào tạo thị xã, cũng như lãnh đạo địa phương nên cơ sở vật chất của nhà trường đã tương đối đầy đủ, trường lớp, phòng học thoáng mát, rộng rãi, có vườn cổ tích phục vụ cho nhu cầu học và vui chơi của trẻ…Nhất là trong năm học vừa rồi được sự hỗ trợ của phòng giáo dục, nhà trường phối hợp với hội cha mẹ học sinh đầu tư trang thiết bị điện tử: Máy chiếu, màn hình, máy tính nhằm ứng dụng công nghệ thông tin đưa giáo án điện tử vào công tác giảng dạy.

– Giáo viên nắm vững phương pháp, có trình độ trên chuẩn, sớm được tiếp cận với các hoạt động giáo dục mầm non mới, được tham gia đầy đủ các lớp học bồi dưỡng chuyên môn của phòng, trường tổ chức. Bản thân luôn có ý thức học hỏi, bồi dưỡng trình độ chuyên môn để nâng cao năng lực và chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.

  – 100 % trẻ trong lớp có cùng độ tuổi.

 b.Khó khăn:

  – Khoảng 50% trẻ chưa học qua lớp mẫu giáo nhỡ .Vì thế, trẻ chưa quen nề nếp kỉ luật, tư thế ngồi và cách cầm bút.

  – Một số trẻ phát âm tiếng địa phương, nói ngọng nên gặp nhiều khó khăn trong quá trình tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái.

  – Đa số phụ huynh còn nhận thức sai lệch, chưa có hiểu biết đúng đắn về tầm quan trọng của bậc học mầm non, về các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ trong trường mầm non. Nhiều phụ huynh nghĩ đưa con đến trường các cô chỉ dạy hát và múa vài bài rồi về, lại có những phụ huynh yêu cầu giáo viên không chỉ cho trẻ làm quen với 29 chữ cái mà phải dạy trẻ biết đọc, viết như học sinh lớp 1 với một tâm lý chung: Sợ con chuẩn bị lên lớp 1 mà không biết gì.

c.Khảo sát thực trạng.

Từ những thực trạng trên,  để có kết quả đánh giá cụ thể, sát thực về khả năng tiếp thu kiến thức, kỹ năng của trẻ trong hoạt động làm quen với chữ cái, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ đầu năm ………với các tiêu chí khảo sát như sau: