SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với biểu tượng toán

1.Mở đầu.

1.1. Lí do chọn đề tài

Từ khi có nghị quyết TW2 khóa VIII ra đời đã làm thay đổi sự nghiệp giáo dục ở nước ta. Phần lớn là các cấp các ngành thực sự quan tâm đến công tác giáo dục nói chung và đặc biệt là giáo dục mầm non nói riêng. Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đây là khâu quan trọng đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách toàn diện về “ đức, trí, thể, mỹ”, các cô giáo không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ mà phải đầu tư giúp trẻ bằng cả con đường tích lũy kiến thức để tạo tâm thế tốt cho trẻ bước vào lớp 1. Chính vì thế việc hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mầm non có một vai trò to lớn. Dạy toán cho trẻ không nhằm đào tạo cho trẻ những nhà toán học mà nhằm phát triển ở trẻ những nhanh nhạy, trí thông minh, sự phán đoán phân tích, so sánh tổng hợp, khả năng tư duy trí nhớ…

          Đối với trẻ mầm non hoạt động làm quen với toán đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của trẻ, giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh. Do đó hoạt động làm quen với biểu tượng toán được xem là một phần quan trọng không thể thiếu trong chương trình giáo dục mầm non. Vì khi trẻ được hoạt động làm quen với các biểu tượng toán là để trẻ tìm hiểu, khám phá, vui chơi, trao đổi vốn hiểu biết của mình về thế giới xung quanh và giúp trẻ có những kiến thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép đếm, các phép biến đổi đơn giản như thêm, bớt, chia, trẻ biết sử dụng được thao tác đo, trẻ nhận biết, Phân biệt được sự giống và khác nhau giữa các  khối, khả năng định hướng trong không gian, thời gian… Đặc biệt đối với trẻ 5 tuổi việc hình thành biểu tượng toán sơ đẳng là nội dung quan trọng bổ sung vào hành trang cho trẻ khi bước vào trường phổ thông, góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Từ đó trẻ vận dụng những hiểu biết của mình vào cuộc sống hàng ngày.

          Thực tiễn cũng cho thấy môn toán là một môn học rất khô khan và cứng nhắc.Các hoạt động toán đặc biệt là hoạt động hình thành các biểu tượng về số lượng con số và phép đếm thường lập đi lập lại nhiều lần các hoạt động học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng như 5, 6, 7,… cho nên nếu ta chỉ tập chung vào kiến thức dạy trẻ đúng các bước thì trẻ rất nhanh chán, trẻ không chú ý, trẻ đếm, nhớ số, đếm số một cách máy móc gọi là “học vẹt” mà trẻ không tư duy được gì cả. Do vậy những tri thức mà trẻ có được chỉ mang tính rời rạc, không có hệ thống, những biểu tượng về toán của trẻ thường sai lệch, dễ nhầm lẫn. K.D.Usinxki đã chỉ ra rằng “Sự thông minh của trẻ chẳng qua là hệ thống tri thức có tổ chức tốt, được người lớn hướng dẫn một cách có định hướng và có mục đích”. Muốn cho trẻ chiễm lĩnh kiến thức một cách tốt nhất đòi hỏi người giáo viên phải có nhiều phương pháp, hình thức tổ chức khéo léo linh động, có nhiều đồ dùng trực quan phong phú, đa dạng, hấp dẫn, phù hợp với từng chủ đề, từng đề tài, để trẻ thích thú tham gia hoạt động và tiếp thu kiến thức tốt nếu giáo viên không quan tâm tạo điều kiện học tập cho trẻ, không sáng tạo trong việc tổ chức tiết dạy cho trẻ tập trung chú ý vào hoạt động thì hiệu quả không cao.

          Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo lớn ( độ 5 – 6 tuổi), tôi nhận thấy hiệu quả của việc hình thành biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non, không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức các hoạt động mà trọng tâm là các “ Hoạt động làm quen vói toán ” cho trẻ ở trường mầm non. Làm thế nào để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên không bị gò ép phù hợp với nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là: “Học mà chơi, chơi mà học”.Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã tập trung nghiên cứu, tìm tòi để tìm ra đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 –  6 tuổi làm quen với biểu tượng toán”.

1.2.  Mục đích nghiên cứu:

         Đề ra “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 –  6 tuổi làm quen với biểu tượng toán” thông qua đó trẻ sáng tạo hơn, trẻ hứng thú hơn với môn học, dễ tiếp cận hơn trong giờ hoạt động, và từ đó chất lượng trên trẻ được đạt kết quả cao hơn.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

         Tôi sử dụng “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 – 6 tuổi  làm quen với  biểu tượng toán”.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

          Để thực hiện nghiên cứu đề tài này tôi tiến hành có một số phương pháp sau:

         – Phương pháp nghiên cứu lí thuyết.

         – Phương pháp khảo sát.

         – Phương pháp trực quan.

         – Phương pháp đàm thoại

         – Phương pháp thực hành – trải nghiệm

         – Phương pháp toán học xử lí số liệu. 

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

2.1. Cơ sở lí luận:

         Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác tuyệt đối. Do trẻ ở độ tuổi mẫu giáo chưa có  một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo viên là phải hình thành cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản nhất để trẻ có thể vận dụng vào trong thực tế, để có sự phát triển và hướng tới một nền giáo dục toàn diện như Bác Hồ đã từng nói:

”Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây

Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”

         Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với ông, bà, cha, mẹ,… và các sự vật hiện tượng xung quanh, tất cả những cái trẻ nhìn thấy nghe thấy đều ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ, dần dần trẻ có được những khái niệm giản đơn nhất về thế giới xung quanh, có nhu cầu muốn tìm tòi, khám phá về tính chất, đặc điểm của sự vật hiện tượng, tập hợp các số lượng, hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí, sắp xếp của chúng trong không gian. Đặc biệt việc hình thành biểu tượng toán cho trẻ ở lứa tuổi này giúp trẻ giải quyết các bài toán trong cuộc sống hàng ngày mà trẻ gặp rất nhiều, các tình huống đó đòi hỏi đứa trẻ nào cũng cần phải biết về toán học như: Trẻ cần biết gia đình mình có mấy người, số thoại của bố mẹ, người thân, số nhà, biết số bạn trong nhóm lớp, biết lựa chọn các hình, các khối, hình dạng, kích thước như thế nào để tham gia vào trò chơi, biết trả lời các câu