SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài:

Như chúng ta đã biết, kỹ năng sống là những kỹ năng cần có cho hành vi lành mạnh cho phép bạn đối mặt với những thách thức của cuộc sống hằng ngày, kỹ năng sống bắt nguồn từ cuộc sống, nhưng không phải chỉ là những kỹ năng để sống mà là công cụ để một người đạt đến thành công trong cuộc sống cá nhân, công việc và cuộc sống xã hội.[1] 

Nhà tâm lý W.Mthackeray đã nói: “Gieo hành vi, gặt được thói quen” Ở lứa tuổi mầm non hành vi nhận thức của trẻ giống như tờ giấy trắng. Khi gieo lên đó những mầm nhân cách nào thì nó sẽ hình thành thói quen đó cho trẻ sau này, muốn trẻ hình thành  được thói quen tích cực thì phải thông qua hoạt động trải nghiệm và thích nghi. Ngày nay cuộc sống tấp nập hơn cha mẹ mải lo kiếm thật nhiều tiền mà họ đã quên mất đến việc chăm sóc và dạy con cái. Họ thuê giúp việc chăm sóc con họ và yêu cầu giúp việc bón cơm, tắm rửa mặc quần áo….. mặc dù những công việc đó con họ có thể tự làm được. Luôn bao bọc, nuông chiều, làm hộ trẻ khiến trẻ ỷ lại, ích kỷ, không quan tâm đến người khác và các kỹ năng trong cuộc sống rất hạn chế. Khó khăn cho trẻ trong việc có tình huống bất ngờ xảy ra. 

 Chúng ta muốn con trẻ lớn lên trở thành những con người tốt, sống có sức khỏe, bản lĩnh, có đủ phẩm chất và năng lực làm việc, trước hết chúng ta cần quan tâm đến việc chăm sóc, giáo dục con trẻ ngay ở độ tuổi mầm non. Không chỉ dạy cho con trẻ những kiến thức về tự nhiên và xã hội mà chúng ta cần phải dạy cho con những kỹ năng sống đơn giản ngay từ tuổi mầm non. Giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới. Biết giới thiệu về bản thân và gia đình mình trước đám đông, biết mình đang học lớp nào, thích cái gì và địa chỉ nhà mình ở đâu. Nhận biết các ưu khuyết điểm của bản thân. Biết cách ứng xử với mọi người xung quanh. Học cánh lắng nghe mọi người và đối đáp. Nhận biết những hoàn cảnh không an toàn, cách giữ an toàn cho mình nơi công cộng (trong sân trường, công viên, siêu thị, ngoài phố, khi gặp người lạ,…)

Nhận thức được vấn đề bồi dưỡng, giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mầm Non nhằm góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ một cách toàn diện là một vấn đề rất quan trọng, vì vậy trong thời gian tới lớp tôi sẽ có những cách làm mới, nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ và đây là việc làm cần thiết để nâng cao chất lượng của trẻ trong lớp được tốt hơn. Xuất phát từ những vấn đề trên nên bản thân tôi là giáo viên mầm non, tôi suy nghĩ rằng việc dạy kỹ năng sống cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non là một việc làm rất cần thiết và cực kỳ quan trọng nên tôi lựa chọn đề tài “Một số biện pháp nhằm  nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn” làm đề tài nghiên cứu trong năm học ……….                                                                                                                               

1.2. Mục đích nghiên cứu:

Trên cơ sở kỹ năng sống của trẻ trong độ tuổi mầm non hiện nay ảnh

hưởng lớn đến việc phát triển toàn diện của trẻ sau này, bản thân tôi đã tìm tòi 

ra các giải pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non nhằm rèn luyện và hình thành kỹ năng sống cho trẻ và thông qua đó nâng cao chất lượng kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn.  

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn

1.4. Phương pháp nghiên cứu

 – Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết từ sách vở, tài liệu.

 – Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế thu thập thông tin.

 – Phương pháp quan sát.

 – Phương pháp luyện tập, thực hành.

 – Phương pháp thống kê, sử lý số liệu.

– Phương pháp đàm thoại.

 – Phương pháp sử dụng tình huống.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn.

Trong hệ thống giáo dục, giáo dục mầm non có một vị trí đặc biệt quan trọng trong việc đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non tốt có tác dụng rất lớn đến chất lượng giáo dục ở bậc học tiếp theo.Vì vậy giáo dục mầm non có mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng nhằm giáo dục toàn diện cho trẻ về thể chất, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, trí tuệ là cơ sở để hình thành nên nhân cách con người mới XHCN Việt Nam và chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào trường tiểu học được tốt.

Như Bác Hồ kính yêu đã nói: “Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”. Trường mầm non có nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục các cháu, bồi dưỡng cho các cháu trở thành người công dân có ích.

Kỹ năng sống là cách ứng xử tích cực, cần thiết để có cuộc sống an toàn, khỏe mạnh và hiệu quả. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO 2003), đó là “Kỹ năng mang tính tâm lí xã hội, là các khả năng thích ứng và là hành vi tích cực cho phép các cá nhân giải quyết có hiệu quả nhu cầu và thách thức trong cuộc sống hàng ngày”.[2]

Giáo dục kỹ năng sống có tác dụng nâng cao nhận thức, trang bị thái độ sống và hành vi tích cực, lành mạnh cho trẻ. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống là một hình thức can thiệp sớm, có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa những hành vi lệch lạc của trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi. 

Giáo dục “Kỹ năng sống” cho trẻ là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện đại. Giáo dục cho trẻ những kỹ năng mang tính cá nhân và xã hội nhằm giúp trẻ có thể chuyển kiến thức, thái độ, cảm nhận thành những khả năng thực thụ, giúp trẻ biết xử lý hành vi của mình biết được những điều nên làm và không nên làm trong các tình huống khác nhau trong cuộc sống [1]. Các kỹ năng sống khác nhau theo địa lý, thời gian…

Ví dụ: như trẻ em vùng biển thì có một số kỹ năng sống khác với trẻ em vùng núi, kỹ năng sống của trẻ em thành phố khác với kỹ năng sống trẻ em nông thôn, kỹ năng sống của trẻ em ngày xưa khác với kỹ năng sống trẻ em bây giờ…Kỹ năng sống chỉ được hình thành thông qua giáo dục, đào tạo và rèn luyện. Các kỹ năng sống có liên quan và hỗ trợ cho nhau. Ví dụ: kỹ năng tư duy sáng tạo giúp cho con người tăng khả năng giải quyết vấn đề và đưa ra các quyết định.

Giáo dục kỹ năng sống là rất quan trọng và cần thiết cho trẻ nhỏ giúp cho trẻ phát triển nhân cách, thể chất, tình cảm, giao tiếp, ngôn ngữ, tư duy một cách toàn diện, là nền tảng để trẻ tự tin bước vào giai đoạn tiểu học[5]. Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng : Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng vệ sinh, kỹ năng thích nghi với môi trường sống, kỹ năng hợp tác chia sẻ…….              Một nghiên cứu gần đây về sự phát triển trí não của trẻ cho thấy khả năng giao tiếp, khả năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác của mình, biết cách ứng xử phù hợp và biết cách tự giải quyết các vấn đề cơ bản một cách tự lập rất quan trọng đối với trẻ. Chính vì vậy, việc đi sâu lồng ghép dạy kỹ năng sống cho trẻ phù hợp với từng  độ tuổi từ lứa tuổi Mầm non vô cùng cần thiết và quan trọng hàng đầu.

2.2. Thực trạng chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn.

2.2.1. Thuận lợi: 

Là trường Mầm Non nằm ở địa bàn thị trấn nên thuận lợi cho trẻ đi lại và đảm bảo các điều kiện cho trẻ được học tập, vui chơi, trải nghiệm…

Điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị tương đối đầy đủ theo quy định cho độ tuổi.

Cô giáo được tham gia các lớp chuyên đề về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

Giáo viên xây dựng kế hoạch ngay từ đầu năm học, lồng ghép chuyên đề về giáo dục kỹ năng sống vào kế hoạch dạy trẻ cụ thể