SKKN Một số biện pháp trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen với chữ cái tại lớp Mẫu giáo 5 – 6 tuổi

1. Mở đầu:

1.1. Lý do chọn đề tài

“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”[1] trẻ em là niềm vui niềm hạnh phúc của gia đình – trẻ em là công dân của thế giới ngày mai, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của mỗi gia đình và toàn xã hội.

  Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên đặt nền tảng cho việc giáo dục con người, trường mầm non là cái nôi nuôi dưỡng và phát triển những mầm non tương lai của đất nước.

Vì sự giáo dục của người lớn và nhất là vai trò của cô giáo mầm non sẽ giúp cho hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phương diện của việc hình thành nhân cách con người, giúp trẻ vững vàng bước vào trường tiểu học.

  Hết độ tuổi học ở trường mầm non, là trẻ đứng trước một nền văn hoá đồ sộ của dân tộc mà đó là nhiệm vụ phải lĩnh hội. Một trong những thành tựu lớn lao nhất giáo dục mầm non là làm cho trẻ sử dụng được tiếng mẹ đẻ một cách thành thạo trong đời sống.

  Chính vì vậy mà việc cho trẻ làm quen với môn chữ cái ở trường mầm non là việc làm vô cùng quan trọng và rất cần thiết.

  Làm quen với chữ cái là một hoạt động rất hấp dẫn với trẻ mẫu giáo vì trẻ được biết những chữc cái đầu tiên hoạt động này là một nền tảng, là cơ sở cho việc học tiếng việt khi trẻ vào học lớp một. Đó là bước đầu trẻ làm quen cách phát âm một chữ cái nhờ phát âm được chữ cái đó mà luyện khả năng nghe, phân biệt âm thanh, đó là một quá trình tri giác có cảm xúc đòi hỏi trẻ chú ý để xác định từng âm thanh ngôn ngữ, phát hiện sự khác nhau giữa chúng. Sau khi làm quen với chữ cái trẻ được nhận biết chữ cái, phát âm, đọc từ, đọc câu thơ ngắn có hình vẽ minh hoạ. Trẻ biết tô chữ cái theo nét in mờ nhằm giúp trẻ thực hành khả năng phối hợp giữa mắt và tay.

Tất cả những yêu cầu trên là rất khó đối với trẻ. Chính vì vậy mà tôi đã băn khoăn suy nghĩ tìm tòi và rút ra: “Một số biện pháp trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen với chữ cái tại lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi A3, Trường Mầm non Điền Lư, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa ”.

1.2. Mục đích nghiên cứu :

 Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen với chữ cái góp phần phát triển ngôn ngữ cũng như chuẩn bị tốt các điều kiện cho trẻ  chuẩn bị vào lớp 1 trường tiểu học. 

1. 3. Đối tượng nghiên cứu:.  

          Biện pháp trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen với chữ cái, tại lớp mẫu giáo 5-6 Tuổi A3 –  trường mầm non Điền Lư – huyện Bá Thước – tỉnh Thanh Hóa.

        1.4. Phương pháp nghiên cứu:

         – Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Đọc và sử dụng các tài liệu, sách báo, tạp chí giáo dục mầm non có liên quan đến đề tài.

        – Phương pháp khảo sát thực tiễn: Khảo sát các hoạt động của trẻ trong lớp để nhận biết về khả năng tiếp thu, nhận thức và giáo tiếp của trẻ.

       – Phương pháp thu thập thông tin: Trao đổi với đồng nghiệp, với phụ huynh của trẻ để nắm bắt về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và hoàn cảnh gia đình, điều kiện khách quan để từ đó cô giáo có những biện pháp phù hợp hiệu quả.

         – Phạm vi thực hành: Tổ chức các hoạt động vui chơi bằng nhiều hình thức khác nhau, trẻ được tham gia hoạt động trải nghiệm nhiều.

2. Nội dung: 

  2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:

 Do đặc diểm của tâm sinh lý trẻ mầm non luôn tò mò, hiếu động, ham học hỏi và tìm tòi khám phá những việc gì mới lạ. Mặt khác trẻ ở lứa tuổi này tâm lý thường là: “Học bằng chơi, chơi mà học”[2], không thể gò ép trẻ vào một khuôn khổ hay hình thức mang tính áp đặt nào, mà ở trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên theo sự hưng phấn của trẻ.

Để hiệu quả trong thực tiễn thì giáo viên cần nắm vững đặc điểm tâm sinh lý, nhận thức của trẻ lớp mình phụ trách để vận dụng lồng ghép một cách sáng tạo, linh hoạt, mềm dẻo các hoạt động để giúp trẻ tham gia tích cực vào hoạt động vận động, trẻ hứng thú khi tham gia trải nghiệm bằng nhiều hình thức khác nhau, tạo nhiều môi trường và ở mọi lúc mọi nơi để trẻ được phát triển thể lực và trí tuệ tốt hơn.

Chính vì vậy mà việc cho trẻ làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động giúp trẻ nhớ lâu và khắc sâu kiến thức hơn, vì thông qua môn học trẻ được phát âm bằng nhiều hình thức khác nhau chính vì vậy mà trẻ tiếp thu lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng và hiệu quả. Làm quen chữ cái theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, cần có sự thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường học và ngôn ngữ nói một cách phong phú. Do đó, để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được những mục tiêu như là phải nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái và biết thiết kế, tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái theo chủ điểm để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho trẻ việc đọc, viết, trước khi vào học lớp một. Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ  hiểu được mối quan hệ  giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và thế nào là viết, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định. 

Cho trẻ làm quen với chữ cái còn góp phần kích thích phát triển tư duy và hình thành tính tích  cực của trẻ, nó giúp trẻ định hướng trong không gian, giúp trẻ điều khiển những hoạt động của các giác quan. Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn  bị tích cực cho trẻ  vào trường tiểu học.          

2.2. Thực trạng của vấn đề.

  2.2.1. Thuận lợi:

 Trường mầm non Điền Lư là trường ở khu vực chủ yếu là nông thôn, nhà trường luôn được sự  chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục, được sự quan tâm của Đảng ủy, Uỷ ban nhân dân, các ban ngành đoàn thể trong xã và đặc biệt là sự phối kết hợp của các bậc phụ huynh học sinh đã tạo mọi điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất và tinh thần  giúp nhà trường hoàn thành xuất sắc kế hoạch trong từng năm học.

Ban giám hiệu nhà trường luôn sát sao và thực hiện nghiêm túc các chuyên đề mà phòng giáo dục và đào tạo tổ chức .

Trường có đội ngũ giáo viên dày dạn kinh nghiệm trong việc thiết kế các chủng loại đồ dùng, đồ chơi.

Ngay từ đầu năm học nhà trường đã có kế hoạch cụ thể giáo viên thực hiện 

theo quy chế chuyên môn nhà trường đề ra.

Năm học ………… Tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi. 100% các cháu đã qua lớp mẫu giáo 4-5 tuổi nên đa số trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, phát âm chuẩn. Trẻ đi học chuyên cần đạt 98%, Cô giáo luôn phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để chăm sóc giáo dục các cháu.

Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ.

Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, khoẻ, nhiệt tình với công việc, luôn có tinh thần học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

   Sưu tầm các nguồn phế liệu sẵn có ở địa phương hấp dẫn và phù hợp với trẻ. Tham khảo thêm sách báo tạp chí có nội dung liên quan đến việc cho trẻ làm quen