SKKN Một số đổi mới trong phương pháp kiểm tra đánh giá môn toán cho học sinh

PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ

1.Lý do chọn đề tài :

 Năm học 2015-2016, toàn ngành tập trung triển khai Kế hoạch hành động  thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xó hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” . 

Để đạt được điều này toàn ngành phải tập trung thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ năm học. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm đó là đổi mới mạnh mẽ  phương pháp dạy và học  nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn. Đa dạng hóa các hình thức học tập, chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học của học sinh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học.

  Trong đổi mới phương pháp dạy học phải chú trọng và tiếp tục đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh, bảo đảm trung thực, khách quan; phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học tập với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của giáo viên với tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau của học sinh; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã hội. Bởi vì kết quả của việc dạy học được phản ánh ở kết quả học tập của người học. Việc kiểm tra đánh giá càng chính xác càng có cơ sở điều chỉnh cách dạy và học nhằm nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học hiện nay.

   Chương trình giáo dục phổ thông của các nước trong khu vực và trên thế giới ngày càng quan tâm đúng mức đến mục tiêu cần làm, các năng lực cần phát triển ở học sinh, cách thức và phương tiện để phát triển năng lực đó, cách thức kiểm tra đánh giá.

    Trước xu thế toàn cầu, giáo dục Việt Nam cũng đã có những đổi mới về chương trình cũng như phương pháp giảng dạy. Từ năm 2004  bộ sách giáo khoa soạn theo chương trình mới đã được đưa vào triển khai đại trà trên toàn quốc.

Môn Toán 6 nói riêng và chương trình toán THCS đã có sự biên soạn lại trên ba phương diện : nội dung, thời lượng và mức độ yêu cầu. Việc giảm bớt một số nội dung cũng như mức độ yêu cầu của nhiều nội dung khác trong chương trình nhằm tạo điều kiện cho việc tăng cường  hoạt động học tập đa dạng của học sinh trong giờ học môn toán. Song việc dạy học ở trên lớp và việc tổ chức kiểm tra đánh giá môn toán 6 dường như mới chỉ mang tính lý thuyết và phản ánh chưa sát thực, chưa đảm bảo tính toàn diện, khách quan, tin cậy và trung thực.

Với những lí do trên đồng thời với kết quả thực tế giảng dạy tôi chọn đề tài : “ Một số đổi mới trong phương pháp kiểm tra đánh giá môn toán  cho học sinh THCS …”. Ví dụ ứng dụng là môn toán 6

1. Mục đích nghiên cứu :

• Xác định thực tế về kiểm tra đánh giá môn toán 6 ở trường THCS và các yếu tố ảnh hưởng.
• Xác định thực trạng của việc ra đề và đặc điểm của các đề kiểm tra toán THCS hiện nay.
• Hướng tới cung cấp cho giáo viên vật lý trường THCS … một tài liệu tham khảo để kiểm tra, đánh giá và tự đánh giá chất lượng dạy và học môn toán 6.
• Thử nghiệm một số phương án mới để kiểm tra đánh giá môn toán 6.

1. Đối tượng nghiên cứu :

  Vấn đề kiểm tra đánh giá môn toán 6 ở trường THCS.

1. Khách thể nghiên cứu :

  Phương pháp dạy học môn toán 6 ở trường THCS.

1. Nhiệm vụ nghiên cứu :

• Hệ thống hoá cơ sở lí luận về :

+ Các khái niệm cơ bản về kiểm tra, đánh giá.

+ Kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập của học sinh.

+ Một số vấn đề về đổi mới dạy học môn toán 6 ở trường trung học cơ sở.

• Xác định thực tế vấn đề kiểm tra đánh giá môn toán 6 ở trường THCS .
• Đề xuất một số phương án mới để kiểm tra đánh giá môn toán 6 ở trường THCS.
• Tổ chức thực nghiệm sư phạm.
• Tổng kết kết quả thực nghiệm.
• Kết luận và kiến nghị.

1. Phương pháp nghiên cứu :

• Phương pháp nghiên cứu lý thuyết : Tìm hiểu cơ sở lí luận về kiểm tra đánh giá .
• Phương pháp điều tra : kiểm tra thực trạng về cách thức kiểm tra đánh giá môn toán 6 tại trường THCS …
• Thực nghiệm sư phạm : tổ chức kiểm tra đánh giá theo phương pháp mới.
• Tổng hợp kết quả, trên cơ sở đó đề ra phương pháp kiểm tra đánh giá mới hợp lý.

PHẦN II : NỘI DUNG

CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN

1. Các khái niệm cơ bản :
2. Đánh giá :

    Định nghĩa về đánh giá do Jean Marie De Ketele phát biểu : “ Đánh giá có nghĩa là : thu thập một tập hợp thông tin đủ thích hợp, có giá trị và đáng tin cậy và xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này và tập hợp tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định ra ban đầu hay điều chỉnh trong quá trình thu thập thông tin nhằm ra một quyết định”.

Như vậy , đánh giá là một quá trình bắt đầu khi chúng ta ra một mục tiêu phải theo đuổi, và kết thúc khi chúng ta đã đề ra  một quyết định có liên quan đến mục tiêu đó. Điều đó không có nghĩa là quá trình tổng thể kết thúc khi ra quyết định. Ngược lại, quyết định đánh dấu sự khởi đầu một quá trình khác cũng quan trọng như đánh giá : đó là quá trình đề ra những biện pháp cụ thể tuỳ theo kết quả đánh giá.

Có 3 loại đánh giá :

+ Đánh giá định hướng ( có chức năng định hướng cho học sinh).

+ Đánh giá uốn nắn ( có chức năng chuẩn đoán những điểm yếu của học sinh để khắc phục ).

+ đánh giá xác nhận ( có chức năng quyết định sự thành công hay thất bại của học sinh.)

2. Kiểm tra : 

   Kiểm tra là một quá trình trong đó các tiêu chí đã được định ra từ trước, trong đó chúng ta kiểm tra sự phù hợp của sản phẩm với các tiêu chí đã định, không quan tâm đến quyết định cần đề ra. Vậy đây là một quá trình hẹp hơn đánh giá, người đánh giá phải định ra mục tiêu và làm rõ các tiêu chí tương ứng với  các mục tiêu.

   Kiểm tra được xem là phương tiện và hình thức đánh giá. Hoạt động kiểm tra cung cấp những dữ kiện, những thông tin làm cơ sở cho việc đánh giá trong dạy học. Có 4 loại kiểm tra :

• Kiểm tra thăm dò.
• Kiểm tra kết quả.
• Kiểm tra xếp thứ bậc.
• Kiểm tra năng lực tổng thể có định hướng.

Thi cũng là hình thức kiểm tra nhưng có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt.

3. Đo:

   Đo là một khái niệm chung dùng đê chỉ sự so sánh một vật hay một hiện tượng với một thước đo hoặc một chuẩn mực và khả năng trình  bày kết quả về mặt định lượng.

  Bloom đã đưa ra  cách đo trình độ học tập theo 6 mức từ đơn giản đến phức tạp như sau :

   + Nhớ : được định nghĩa là sự nhớ lại các dữ liệu đã học được trước đây. Điều đó có ý nghĩa là một học sinh có thể nhắc lại một loạt dữ liệu, từ các sự kiện đơn