SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả giờ chơi hoạt động ở các góc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài:

Giáo dục Mầm Non là khâu đầu tiên trong hệ thống Giáo dục Quốc dân, là chiếc nôi thuận lợi nhất, tạo tiền đề cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. Trẻ em ở lứa tuổi mầm non khi đến trường được tham gia vào rất nhiều các hoạt động như ăn, ngủ, vận động, vui chơi, học tập trong đó vui chơi được xem như là hoạt động chủ đạo của trẻ ở lứa tuổi mầm non.

Sở dĩ nó là hoạt động chủ đạo vì việc học của trẻ mẫu giáo là thông qua hoạt động bắt chước và quan sát người khác, biến các hành vi quan sát được thành của mình và tái tạo lại các hành vi đó. Trò chơi là hoạt động chủ đạo vì nó tạo ra những nét tâm lý đặc trưng cho trẻ mẫu giáo mà nổi bật hơn hết là hình tượng và tính dễ cảm xúc. Tổ chức trò chơi chính là tổ chức cuộc sống của trẻ. Trò chơi là phương tiện để trẻ học làm người. A.X macarenco đã viết “Trò chơi có ý nghĩa rất quan trọng đối với trẻ, ý nghĩa này cũng chẳng khác gì ý nghĩa của sự  hoạt động, sự làm việc và sự phục vụ đối với người lớn. Đứa trẻ thể hiện như thế nào trong trò chơi thì sau này trong phần lớn trường hợp nó cũng thể hiện như thế trong công việc. Vì vậy, một nhà hoạt động trong tương lai phải được giáo dục trong trò chơi. Toàn bộ cuộc sống của mỗi con người – có thể quan niệm như một quá trình phát triển của trò chơi, một sự chuyển dần từ sự tham gia vào trò chơi sang sự thực hiện các công việc. Chính vì vậy mà ta có quyền gọi trò chơi là “trường học của cuộc sống”. Tâm hồn trẻ mầm non trong sáng, cơ thể phát triển khoẻ mạnh, luôn nhạy cảm với những gì xảy ra xung quanh trẻ, nhất là trong các mối quan hệ gia đình, bạn bè, xã hội, vì thế mà trẻ dễ bắt chước, tò mò, ham hiểu biết.

         Trong những năm gần đây để nâng cao hoạt động giáo dục cho trẻ, giáo dục mầm non đã và đang tiếp tục đổi mới phương pháp để giảng dạy trong đó có nhu cầu về vui chơi hay còn gọi là “chơi hoạt động ở các góc” cũng rất được chú trọng và được phân bổ như hoạt động chính trong ngày. Thông qua giờ chơi hoạt động ở các góc giúp trẻ rèn luyện trí nhớ, tính quan sát và kỹ năng phân biệt, so sánh nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức, hiểu sâu nội dung bài học, giúp trẻ phát triển trí tuệ một cách toàn diện. Tuy nhiên trên thực tế qua một số tiết dạy của bản thân và đồng nghiệp, tôi thấy: Vấn đề hoạt động vui chơi của trẻ mầm non chưa được đặt đúng vị trí là hoạt động chủ đạo cả trong nhận thức cũng như trong hành động. Giáo viên coi trọng việc tổ chức “tiết học” hơn trò chơi, giờ chơi cho trẻ. Hiện tượng cắt xén bớt thời gian chơi của trẻ, áp đặt trẻ chơi theo huớng chuyên môn hoá góc chơi, vai chơi, bạn chơi hoặc thả nổi để trẻ tự do chơi mà không có sự hướng dẫn của cô.

       Trong năm học ………….tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi. Nhận thức được ý nghĩa của hoạt động vui chơi đối với sự phát triển của trẻ mẫu giáo với thực trạng đang diễn ra trong tổ chức hoạt động vui chơi ở một số tiết dạy của bản thân và một số giáo viên, tôi mạnh dạn đưa ra đề tài: “Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả giờ chơi hoạt động ở các góc cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi ở trường mầm non Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa”.

1.2. Mục đích nghiên cứu:

Đề tài nghiên cứu một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả giờ chơi hoạt động ở các góc cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi ở trường mầm non Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Từ đó phát huy được tính tích cực và sáng tạo của trẻ trong khi chơi, có kỹ năng chơi và biết lựa chọn đồ chơi phù hợp, tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào trò chơi đoàn kết trong khi chơi.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả giờ chơi hoạt động ở các góc cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi ở trường mầm non Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa.

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

Thu thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận về đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ 5- 6 tuổi qua các tài liệu, sách báo.

Điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Khảo sát tình hình thực tế trên trẻ, các biện pháp đã tác động trên trẻ, kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để từ đó lựa chọn các biện pháp phù hợp.

Thống kê, thực nghiệm, xử lý số liệu: Lựa chọn các biện pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế. Đánh giá kết quả đạt được và so sánh kết quả trước và sau khi áp dụng biện pháp.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:

Theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đưa ra mục tiêu: “Bảo đảm tất cả trẻ đều được tạo cơ hội học tập qua chơi và bằng nhiều cách khác nhau phù hợp với nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ”; “Môi trường giáo dục trong cơ sở giáo dục trong cơ sở giáo dục mầm non mang tính “mở” kích thích sự tập trung, chú ý tư duy và cảm xúc tích cực của trẻ, thúc đẩy trẻ tham gia hiệu quả vào các hoạt động chơi và trải nghiệm đa dạng”. [1]

Dựa theo điều 23 luật GDMN 2005 ban hành số 38/2005 QH11 ngày 14/6/2005  yêu cầu về nội dung và phương pháp GDMN đã ghi: Phương pháp giáo dục mầm non chủ yếu là thông qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi để giúp trẻ em phát triển toàn diện. [2]

Theo chương trình Giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo Thông tư số: 17/2009/TT_ BGDDT Ngày 25/07/2009 của bộ trưởng bộ Giáo dục đào tạo, cũng đã nêu rõ: Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời. [3]

 Chơi hoạt động ở các góc là một hoạt động không nhằm tạo ra sản phẩm mà chỉ để thỏa mãn nhu cầu được chơi của trẻ. Trẻ chơi hoạt động ở các góc là một hoạt động độc lập tự do và tự nguyện của trẻ: Trẻ tự nghĩ ra dự định và cũng tự mình tiến hành điều khiển trò chơi. Nội dung chơi của trẻ phản ánh cuộc sống hiện thực xung quanh, giúp trẻ phát triển sự giao lưu qua lời nói, làm giàu vốn từ cho trẻ,  và phát triển tri thức cho trẻ.

Bên cạnh đó chơi hoạt động ở các góc còn giúp trẻ thể hiện tình cảm, giáo dục nhân cách cho trẻ, tình cảm của trẻ được hình thành qua mối quan hệ tốt giữa người với người, mối quan hệ giữa con người và lao động, giữa trẻ và gia đình, tình cảm đó được thể hiện một cánh chân thành qua các trò chơi như: Xây dựng, Gia đình, Bán hàng …

Thông qua giờ chơi còn giúp trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, có tính phấn khởi, vui mừng. Khi chơi xong trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị tinh thần tốt cho sức khoẻ. Khi chơi trẻ được thực hiện những động tác tự nhiên với đồ dùng, đồ chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi ở các góc. [4]

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm:

2.2.1. Thuận lợi:

Năm học ………….tôi tiếp tục được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi. Được trực tiếp giảng dạy, chăm sóc trẻ là điều kiện tốt để tôi tìm hiểu và đưa ra một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả giờ chơi hoạt động ở các góc cho trẻ đạt kết quả.

Bản thân luôn được ban giám hiệu sát sao chỉ đạo về chuyên môn, thường xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất lượng giảng dạy.

Phụ huynh học sinh nhiệt tình, có nhận thức đúng về việc học tập của con em mình, sẵn sàng hỗ trợ việc tìm kiếm nguyên vật liệu cho giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi góp phần nâng cao sự phong phú, đa dạng cũng như nâng cao chất lượng đồ dùng, đồ chơi trong nhà trường. Đội ngũ giáo viên của trường luôn xác